Europese Commissie neemt strategie voor waterweerbaarheid aan
Nieuwsbericht | 05-06-2025
Het gaat om de Europese strategie inzake waterweerbaarheid. De strategie is op 4 juni 2025 verschenen.
De strategie is gericht op drie hoofddoelstellingen voor gemeenschappelijke actie. Ten eerste zal het de watercyclus herstellen en beschermen, van bron tot zee. Daartoe is een doeltreffende tenuitvoerlegging van het reeds bestaande EU-kader voor zoet water, met inbegrip van de Kaderrichtlijn water en de Richtlijn overstromingsbeheer, van cruciaal belang, waarbij de nadruk moet liggen op zowel de kwantiteit als de kwaliteit van het water. Daarnaast moeten volgens de Commissie de inspanningen worden opgevoerd om de waterretentie op het land te verbeteren, waterverontreiniging doeltreffend te voorkomen en verontreinigende stoffen in drinkwater, waaronder PFAS, aan te pakken.
Ten tweede heeft de strategie tot doel een waterslimme economie op te bouwen om het concurrentievermogen te stimuleren, investeringen aan te trekken en de waterindustrie van de EU te bevorderen. Om dit doel te bereiken, is het van essentieel belang om de waterefficiëntie en het duurzame waterbeheer te verbeteren. Daarom heeft de Commissie vandaag ook een aanbeveling over waterefficiëntie gepubliceerd, met leidende beginselen om het waterverbruik te verminderen. Het bevat een doelstelling om de waterefficiëntie in de EU tot 2030 met ten minste 10 procent te verbeteren en beveelt de EU-landen aan hun eigen streefcijfers voor waterefficiëntie vast te stellen, op basis van hun territoriale en nationale omstandigheden. Aangezien de nationale lekkageniveaus variëren van 8 procent tot 57 procent, is het in dit verband ook belangrijk om lekkages in leidingen te verminderen en de waterinfrastructuur te moderniseren door middel van publieke en particuliere financiering en het gebruik van digitale oplossingen.
Tot slot zal de strategie bijdragen tot de waarborging van schoon en betaalbaar water en sanitaire voorzieningen voor iedereen. Om dit te bereiken, onderstreept de strategie de essentiële rol van consumenten en bedrijven bij het besparen van water thuis of op het werk. Daarom bevordert de strategie de uitwisseling van beste praktijken om het publieke en sectorspecifieke bewustzijn te vergroten.
Op mondiaal niveau versterkt de strategie de rol van de EU bij het bevorderen van de veerkracht van water wereldwijd door middel van internationale partnerschappen en samenwerking. De EU zal het goede voorbeeld geven door samen met internationale partners en derde landen een mondiale wateragenda te bevorderen, met name via de Global Gateway.
Om de doelstellingen van de strategie te verwezenlijken en de EU-landen, burgers, lokale overheden, bedrijven en het maatschappelijk middenveld te ondersteunen, stelt de Commissie vlaggenschipacties voor op vijf faciliterende gebieden.
1. Governance en uitvoering Om de uitvoering van het EU-wateracquis te versnellen, zullen er gestructureerde dialogen met alle EU-landen worden georganiseerd en zullen er regelmatig uitwisselingen met regio’s, steden en waterautoriteiten plaatsvinden om beste praktijken te bevorderen, uitvoeringsuitdagingen en handhavingsprioriteiten in kaart te brengen, grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van water aan te moedigen en de EU-regels waar mogelijk te vereenvoudigen en te stroomlijnen.
2. Investeringen Om voor voldoende financiering te zorgen en zowel publieke als particuliere investeringen te mobiliseren, zal de Commissie de beschikbare middelen van het cohesiebeleid voor water verhogen en een routekaart voor natuurkredieten vaststellen. De Europese Investeringsbank zal in samenwerking met de Commissie ook een nieuw waterprogramma en een adviesfaciliteit voor duurzaam water lanceren en in de periode 2025-2027 meer dan 15 miljard euro aan geplande financiering beschikbaar stellen. Particuliere investeringen spelen een sleutelrol bij het versterken van de waterveerkracht en moeten aanzienlijk worden opgevoerd.
3. Versnelling van digitalisering en AI Een EU-breed actieplan voor digitalisering in het water zal alle voordelen van digitalisering, met inbegrip van kunstmatige intelligentie, op het gebied van waterbeheer en duurzaam watergebruik benutten. Slimme digitale meting biedt een aanzienlijk potentieel om lekdetecties te verbeteren en satellietgegevens kunnen bijvoorbeeld helpen bij het voorspellen.
4. Onderzoek en innovatie stimuleren Investeringen in onderzoek en innovatie, industrie en vaardigheden zullen ook het concurrentievermogen van de watersector versterken. Om mensen centraal te stellen in verandering, zal de Commissie onder meer een O&I-strategie voor waterveerkracht en een Europese wateracademie lanceren.
5. Veiligheid en paraatheid Tot slot vereist collectieve waterveerkracht veiligheid en paraatheid. De Commissie zal de EU-systemen voor vroegtijdige waarschuwing en monitoring in real time voor overstromingen en droogtes verbeteren met sterkere banden tussen het Europese, nationale en lokale niveau.
Als aanvulling op de strategie voor waterweerbaarheid publiceert het Europees Milieuagentschap vandaag een verslag over het waterbesparingspotentieel en mogelijke maatregelen.
