Europese Commissie presenteert pakket maatregelen om visserij en aquacultuur duurzamer en veerkrachtiger te maken
Nieuwsbericht | 22-02-2023
Het op 21 februari 2023 gepresenteerde pakket (zie ook dit factsheet) omvat vier onderdelen: Een mededeling over de energietransitie in de visserij- en aquacultuursector van de EU (COM (2023) 100); een actieplan voor de bescherming en het herstel van mariene ecosystemen voor duurzame en veerkrachtige visserij (COM (2023) 102); een mededeling over het gemeenschappelijk visserijbeleid vandaag en morgen (COM (2023) 103) en een verslag inzake de resultaten van de gemeenschappelijke marktordening voor visserij- en aquacultuurproducten (COM (2023) 101).
Achtergrond In 2020 werkten er in de Europese Unie 124 630 mensen in de commerciële visserij en 57 000 in de aquacultuur. Het gemeenschappelijk visserijbeleid (GVB) heeft tot doel de economische, sociale en milieuduurzaamheid van de visserij en de aquacultuur op lange termijn te garanderen, de voedselvoorziening op peil te houden, en bij te dragen tot een redelijke levensstandaard voor visserij- en aquacultuurgemeenschappen. Tien jaar na de hervorming van het gemeenschappelijk visserijbeleid brengt de Commissie het bovengenoemde verslag uit (zie ook website en de Q&A van de Commissie). Tegelijkertijd maakt zij van de gelegenheid gebruik om haar toekomstvisie voor een duurzame visserij uiteen te zetten.
Nuluitstoot voor de visserij- en aquacultuursector tegen 2050 De huidige afhankelijkheid van fossiele brandstoffen is niet alleen vanuit milieuoogpunt niet-duurzaam, maar maakt de sector ook kwetsbaar voor de recente stijgingen van de energie-, brandstof- en voederprijzen. Vaartuigen bleven in de haven en de sector had financiële steun van de EU nodig omdat een groot deel van de EU-vissersvloot niet langer rendabel was.
De Commissie stelt in de mededeling over de energietransitie (zie ook de Q&A) voor de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen en te streven naar een klimaatneutrale visserij en aquacultuur , overeenkomstig één van de ambities van de Europese Green Deal om de EU tegen 2050 klimaatneutraal te maken. Zij stelt maatregelen voor om de sector te ondersteunen bij het versnellen van de energietransitie, door de brandstofefficiëntie te verbeteren en over te schakelen op hernieuwbare, koolstofarme energiebronnen . Een partnerschap voor de energietransitie in de visserij en de aquacultuur in de EU moet alle belanghebbenden samenbrengen (waaronder visserij, aquacultuur, scheepsbouw, havens, de energiesector, ngo's en nationale en regionale autoriteiten) om de uitdagingen van de energietransitie in de sector gezamenlijk aan te pakken. Ook zal de Commissie zich inzetten om de lacunes in de overdracht van technologie van onderzoek en innovatie naar toepassingen te dichten, de ontwikkeling van vaardigheden bij de beroepsbevolking te bevorderen, en het ondernemingsklimaat te verbeteren, onder meer wat betreft financieringsmogelijkheden en bewustmaking.
Bescherming van mariene ecosystemen voor duurzame visserij De duurzaamheid van vis- en aquacultuurbestanden komt in gevaar door klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en vervuiling van de oceaan. De Commissie stelt een marien actieplan voor (zie ook de Q&A en website van de Commissie) om de bijdrage van het gemeenschappelijk visserijbeleid aan de milieudoelstellingen van de EU te versterken en de negatieve gevolgen van visserijactiviteiten, met name door verstoring van de zeebodem, bijvangst van kwetsbare soorten en effecten op mariene voedselketens, op mariene ecosystemen te verminderen . Alleen met een gezond marien milieu met gezonde visbestanden en een rijke biodiversiteit kunnen de visserijgemeenschappen in de EU een welvarende toekomst worden geboden op termijn.
Het actieplan draagt bij tot de uitvoering van de EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030 en de daarin opgenomen toezegging om 30 procent van de zeeën wettelijk en doeltreffend te beschermen. D e Commissie roept de lidstaten op om instandhoudingsmaatregelen voor de visserij te nemen om beschermde mariene gebieden (MPA's) doeltreffend te beschermen en te beheren, gekoppeld aan een duidelijk tijdschema.
Een ander doel van het plan is de impact van de visserij op de zeebodem te verminderen . Zeebodemhabitats in beschermde mariene gebieden moeten dringend worden beschermd en hersteld, gezien hun belang als hotspots van mariene biodiversiteit in de EU en gezien het belang van blauwe koolstof in mariene habitats voor de bestrijding van de klimaatverandering. De Commissie roept lidstaten dan ook op gezamenlijke aanbevelingen voor te stellen en nationale maatregelen te nemen om bodemvisserij met gesleept tuig tussen nu en 2030 geleidelijk af te schaffen in alle beschermde mariene gebieden en niet toe te staan in nieuwe beschermde mariene gebieden. De eerste maatregelen om de zeebodem en mariene soorten te beschermen, moeten al in maart 2024 worden genomen voor Natura 2000-gebieden die onder de habitatrichtlijn vallen.
In het actieplan worden ook acties voorgesteld om de selectiviteit van vistuig en visserijpraktijken te vergroten en de incidentele vangsten van bedreigde soorten te verminderen.
Pact voor de visserij en de oceanen Met een voorstel voor een “Pact voor de visserij en de oceanen” in de mededeling over het gemeenschappelijk visserijbeleid moet de volledige uitvoering van het GVB worden ondersteund in coördinatie met de lidstaten en belanghebbenden in de visserijsector, waaronder vissers, organisaties van producenten, regionale adviesraden, het maatschappelijk middenveld en wetenschappers. Zie ook de Q&A van de Commissie.
Het GVB biedt de visserijsector de nodige stabiliteit en stelt de EU wereldwijd in staat het goede voorbeeld te geven op duurzame visserij. De drie belangrijkste -en nog steeds relevante- beginselen waarop het beleid is gebaseerd, zijn: ecologische, sociale en economische duurzaamheid, doeltreffende regionale samenwerking en wetenschappelijk onderbouwde besluitvorming. De volledige uitvoering van het GVB kampt volgens de Commissie echter nog met verschillende uitdagingen. Een snellere en meer structurele transformatie is nodig om de milieu- en klimaatimpact van visserij en aquacultuur te verminderen. Dit is noodzakelijk om een gezond marien milieu te herstellen en de voedselzekerheid te waarborgen, en om de sector veerkrachtiger te maken, de energie-efficiëntie te verhogen en op korte termijn bij te dragen tot klimaatneutraliteit. Dit zal helpen om brandstofkosten te besparen en groene energie te benutten.
Om een gemeenschappelijke visie op de toekomst van de visserij- en aquacultuursector te ontwikkelen, de gezamenlijke verbintenis om het GVB volledig uit te voeren te bevestigen en een dialoog tussen de visserijbeheerders en de belanghebbenden over de toekomstbestendigheid van het beleid, zowel op sociaal als op milieugebied, tot stand te brengen, stelt de Commissie het Pact voor .
Meer informatie: Persbericht Europese Commissie ECER-dossier: Visserij
