Europese Commissie presenteert wetgevingsvoorstellen om de gasmarkt in de EU te hervormen
Nieuwsbericht | 05-01-2022
Achtergrond
De lidstaten en het Europees Parlement zijn in de Europese Klimaatwet overeengekomen om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met ten minste 55 procent te verminderen (zie ook het ECER-bericht over de Europese Klimaatwet). Om deze doelstelling te bereiken moet het energiesysteem volgens de Commissie worden veranderd. Het gebruik van fossiele brandstoffen moet worden teruggedrongen en het gebruik van hernieuwbare energiebronnen moet worden gestimuleerd.
Ondanks hun geringe bijdrage aan de huidige energiemix van de EU zouden biogas, biomethaan, hernieuwbare en koolstofarme waterstof en synthetisch methaan in 2050 ongeveer twee-derde van de energiemix moeten vertegenwoordigen. Fossiele brandstoffen – met name fossiel gas – vertegenwoordigen dan de rest van de energiemix.
Voor een efficiënte en duurzame ontwikkeling van hernieuwbare en koolstofarme gassen en van de waterstofmarkt moet het EU-kader voor de gasmarkt worden aangepast. Hernieuwbare en koolstofarme gassen worden volgens de Commissie namelijk op dit moment nog geconfronteerd met regelgevingsbarrieres voor markt- en netwerktoegang.
Om het EU-kader voor de gasmarkt te hervormen heeft de Europese Commissie op 15 december 2021 twee wetgevingsvoorstellen gepresenteerd: een voorstel voor een verordening en een voorstel voor een richtlijn.
Doelstellingen van de wetgevingsvoorstellen
Het gaat onder meer om de volgende doelstellingen:
1 Verbetering van de klantenbetrokkenheid- en bescherming op de handelsmarkt voor ‘groene gassen’
Om duurzame energiekeuzes te kunnen maken, hebben afnemers voldoende informatie nodig over hun energieverbruik en de herkomst van hun energie, alsmede efficiënte instrumenten om deel te nemen aan de markt. Daarnaast moet de concurrentie op de kleinhandelsmarkten voor groene gassen worden gestimuleerd om ervoor te zorgen dat klanten kunnen profiteren van concurrentie tussen bedrijven.
2 Aanpassing van het regelgevingskader voor waterstofinfrastructuur en waterstofmarkten
Het huidige regelgevingskader voor gasvormige energiedragers is niet gericht op de ontwikkeling van waterstof als een onafhankelijke energiedrager via specifieke waterstofnetwerken. Er zijn geen regels op EU-niveau voor tariefgebaseerde investeringen in netwerken, of voor de eigendom en exploitatie van specifieke waterstofnetwerken. Bovendien bestaan er geen geharmoniseerde regels voor de kwaliteit van (zuivere) waterstof. Met de wetgevingsvoorstellen wordt getracht deze tekortkomingen aan te pakken.
3 Stimuleren van het gebruik van hernieuwbare en koolstofarme gassen
Hernieuwbare en koolstofarme gassen hebben momenteel een klein aandeel in de energiemix van de EU. Om het potentieel ervan te kunnen benutten, is toegang tot de groothandelsmarkt voor gas, d.w.z. de virtuele handelspunten, een essentiële voorwaarde. Ook moeten de kosten voor grensoverschrijdende handel in deze gassen worden afgeschaft.
4 Verbeterde coördinatie van het volledige energiesysteem van de EU
Zoals uiteengezet in de strategie van de Commissie voor de integratie van het energiesysteem (2020), is een gecoördineerde planning en werking van het volledige energiesysteem van de EU, over meerdere energiedragers, infrastructuren en verbruikssectoren heen, een absolute voorwaarde om de klimaatdoelstellingen voor 2050 te bereiken. De huidige netwerkplanningsregelingen en -praktijken vertonen volgens de Commissie tekortkomingen aangezien er discrepanties bestaan tussen het tienjarige netwerkontwikkelingsplan voor de hele EU ("TYNDP") en de nationale netwerkontwikkelingsplannen ("NDP"). Een betere koppeling tussen TYNDP en NDP zou transnationale uitwisseling van informatie over het gebruik van transmissiesystemen mogelijk maken.
5 Het verzekeren van de continuïteit van de energievoorziening- en opslag
In reactie op de aanzienlijke en EU-brede energieprijsstijgingen in het najaar van 2021 heeft de Europese Raad de Commissie verzocht zich snel te beraden op middellange- en langetermijnmaatregelen die de veerkracht van het energiesysteem van de EU vergroten, met inbegrip van maatregelen die de voorzieningszekerheid versterken.
Om bij te dragen tot een tijdige reactie op deze crisis en een mogelijke nieuwe crisis op het niveau van de EU, bevatten de wetgevingsvoorstellen specifieke maatregelen om de samenwerking te verbeteren, met name om te zorgen voor een doeltreffender en gecoördineerd gebruik van opslag en operationele solidariteitsregelingen.
Meer informatie:
