Europese Commissie publiceert werkprogramma Europees Defensiefonds

Het gaat om het op 30 maart 2023 door de Commissie goedgekeurde derde jaarlijkse werkprogramma van het Europees Defensiefonds (EDF), waarin 1,2 miljard euro wordt uitgetrokken voor gezamenlijke onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten op defensiegebied. De Commissie bracht ook een factsheet uit over het werkprogramma. Er komt nieuwe financiering vrij voor defensieprojecten die zien op gezamenlijke ontwikkeling van strategische defensievermogens en -technologieën. Ook bevat het programma nieuwe maatregelen ter bevordering van defensie-innovatie in het kader van de EU-regeling voor defensie-innovatie (Eudis).

Achtergrond
Het Europees Defensiefonds (zie ook dit ECER-dossier) is het instrument van de Europese Commissie ter ondersteuning van Onderzoek & Ontwikkeling (O&O) en samenwerking op het gebied van defensie. Het EDF bevordert het de samenwerking tussen ondernemingen van elke omvang en onderzoeksactoren in de hele EU en Noorwegen (als geassocieerd land en ondersteunt concurrerende en op samenwerking gebaseerde defensieprojecten gedurende de hele O&O-cyclus. Ook stimuleert het innovatie en bevordert het de grensoverschrijdende deelname van kmo's. Het EDF wordt uitgevoerd door middel van jaarlijkse werkprogramma's. Het werkprogramma en de projecten daarin zijn gebaseerd op de vermogensprioriteiten op defensiegebied die door de lidstaten zijn overeengekomen in het kader van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB, zie ook dit ECER-dossier), met name in het kader van het vermogensontwikkelingsplan (CDP).

Ondersteuning van investeringen in Europese O&O samenwerkings- projecten voor defensie
Het werkprogramma voor 2023 spitst zich toe op de defensietechnologieën en -vermogens die nodig zijn op basis van de door de lidstaten overeengekomen vermogensprioriteiten van de EU uit het strategisch kompas uit maart 2022 (zie ook dit ECER-dossier). Het programma behandelt 34 onderwerpen die zijn gestructureerd rond vier thematische oproepen tot het indienen van voorstellen, alsmede drie oproepen die gericht zijn op disruptieve technologieën en kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's).
Met het werkprogramma zullen voorbeeldprojecten op kritieke gebieden worden ondersteund, zoals omgevingsbewustzijn in de ruimte, het neutraliseren van hypersonische raketten en, voor de zeemacht de ontwikkeling van prototypes van het Europees patrouillekorvet (EPC).
De oproepen zullen waarschijnlijk worden opengesteld op 15 juni 2023, met 22 november 2023 als uiterste indieningsdatum.

De oproepen tot het indienen van voorstellen moeten ruimte gaan geven voor de ontwikkeling van gevechtssystemen van de volgende generatie, gevechtstanks, Europese indirecte vuurvermogens alsmede strategisch luchtvervoer van bovenmaatse vracht. Ook zal in alle domeinen steun worden verleend aan oplossingen voor specifieke hardwarearchitectuur voor energie-efficiënte systemen op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI).

De financiering voor oproepen tot het indienen van voorstellen voor niet-thematische O&O-activiteiten die specifiek op kmo's en onderzoeksorganisaties zijn gericht, wordt met 50 procent verhoogd ten opzichte van 2022. Zo wordt meer steun verleend aan kleine en middelgrote defensiebedrijven.

Bovendien waarborgt het werkprogramma van het EDF voor 2023 de continuïteit van de financiering van een aantal belangrijke projecten die van start zijn gegaan op basis van eerdere EDF-oproepen tot het indienen van voorstellen en de twee voorloperprogramma's van het EDF.

Ondersteuning van de EU-regeling voor defensie-innovatie
De Commissie streeft ernaar om tot 2027 in het kader van Eudis tot 2 miljard euro aan investeringen in defensie-innovatie die door het EDF op gang wordt gebracht, aan te trekken.

Via Eudis zal de Commissie innovatieve ondernemers, startups en kmo's ondersteunen om hen te helpen de traditionele toegangsbelemmeringen te overwinnen, ideeën naar de markt te brengen en een verschil te maken voor de veiligheid en defensie van de EU. Eudis introduceert geleidelijk een breed scala aan steunmaatregelen om het innovatie-ecosysteem van de EU op defensiegebied te versterken. In het werkprogramma van het EDF voor 2023 zullen drie nieuwe Eudis-maatregelen worden opgenomen.

Naast de reeds ingevoerde Eudis-maatregelen, zoals oproepen voor kmo's en disruptieve technologieën, bedrijfscoaching voor kmo's en technologische uitdagingen, omvatten de nieuwe Eudis-maatregelen zoals een oproep tot het organiseren van een reeks hackathons op defensiegebied op meerdere Europese locaties en oproepen waaraan financiële steun is verbonden voor organisaties (cascadefinanciering) ter ondersteuning van de ontwikkeling van innovatietesthubs.

De regeling zal bijdragen tot de uitvoering van het EU-actieplan van 2021 inzake synergiën tussen de civiele, de defensie- en de ruimtevaartindustrie. Eudis blijft samenwerken met de innovatie hub voor defensie (HEDI) van het Europees Defensieagentschap (EDA) om innovatie op het gebied van defensie gedurende de hele levenscyclus van producten te ondersteunen en uiteindelijk de defensievermogens in de EU-lidstaten te versterken.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier: Buitenlands- en Veiligheidsbeleid- Defensiesamenwerking