Europese Commissie stelt herziene richtsnoeren voor staatssteun ter bevordering van risicofinanciering vast

Het gaat om Mededeling C (2021)8712 final van 6 december 2021 inzake de herziene richtsnoeren inzake staatssteun ter bevordering van risicofinancieringsinvesteringen (hierna: de richtsnoeren risicofinanciering). De Nederlandstalige versie van de herziene richtsnoeren is nog niet gepubliceerd in het Publicatieblad maar momenteel hier te downloaden (via de link onder het kopje ‘Risk finance guidelines as from 1 january 2022’). De herziene richtsnoeren zijn van toepassing met ingang van 1 januari 2022.

Achtergrond
De richtsnoeren risicofinanciering bevatten de voorwaarden waaronder staatssteun van lidstaten ter bevordering van investeringen in risicofinanciering als verenigbaar met de interne markt kan worden beschouwd. De richtsnoeren zijn van toepassing op alle steunmaatregelen voor risicofinanciering die niet binnen het toepassingsgebied van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV) vallen, waardoor lidstaten onder bepaalde voorwaarden steunmaatregelen voor risicofinanciering rechtstreeks kunnen uitvoeren zonder voorafgaande aanmeldingsprocedure bij de Commissie te hoeven doorlopen. Dit kan bijvoorbeeld in het geval van start-ups en kmo's en voor bedragen tot 15 miljoen euro per begunstigde.

De bepalingen van de AGVV inzake risicofinancieringssteun worden ook herzien om ook voor regelingen met een groepsvrijstelling verdere vereenvoudiging te bewerkstelligen en ervoor te zorgen dat de bepalingen in overeenstemming blijven met de herziene richtsnoeren risicofinanciering. De Commissie heeft over de voorgestelde wijzigingen van de AGVV in oktober 2021 al een openbare raadpleging gepubliceerd (zie ook dit ECER-bericht).

De herziene richtsnoeren
Risicofinancieringssteun betreft een belangrijk instrument voor lidstaten om met name innovatieve en op groei gerichte start-ups, kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) en bepaalde soorten ondernemingen met middelgrote marktkapitalisatie (midcaps) in de beginfase van hun ontwikkeling te ondersteunen. Dergelijke ondernemingen kunnen ondanks hun potentieel toch moeilijkheden ondervinden bij het verkrijgen van toegang tot financiering. Om dit marktfalen aan te pakken, bieden de richtsnoeren risicofinanciering lidstaten de mogelijkheid om deze financieringskloof onder bepaalde voorwaarden met goed uitgewerkte financiële instrumenten en fiscale maatregelen aan te pakken. Met behulp van staatssteun kunnen extra particuliere investeringen worden aangetrokken voor de in aanmerking komende start-ups, kmo's en midcaps.

Voor de goedkeuring van de herziene richtsnoeren risicofinanciering voerde de Commissie een evaluatie van de huidige regels uit in 2019 (zie ook dit ECER-bericht). Ook vond er in mei 2021 een raadpleging van alle belanghebbenden plaats over de voorgestelde herziene tekst van de richtsnoeren (zie hierover ook de website van de Europese Commissie (EN)). Uit de evaluatie en de raadpleging bleek dat de richtsnoeren risicofinanciering geschikt zijn voor het beoogde doel, maar ook dat er een aantal gerichte aanpassingen nodig was ter verduidelijking, verdere stroomlijning en verdere vereenvoudiging.

De herziene richtsnoeren risicofinanciering beogen:

• de verplichte analyse van de financieringskloof te beperken tot de grootste risicofinancieringsregelingen en verder te verduidelijken welk bewijsmateriaal nodig is om steun te rechtvaardigen.  Uit de evaluatie bleek dat de lidstaten moeilijkheden ondervinden bij het kwantificeren van de financieringskloof. Daarom wordt een analyse van de financieringskloof in de herziene richtsnoeren enkel verlangd voor de grootste risicofinancieringssteunmaatregelen (die welke investeringsbedragen van meer dan 15 miljoen euro per individuele begunstigde toestaan). Deze vereenvoudiging zal op de meeste nieuwe maatregelen van toepassing zijn. Ook verduidelijken de herziene richtsnoeren welke gegevens nodig zijn om aan te tonen dat er sprake is van een specifiek marktfalen of van andere relevante belemmeringen voor de toegang tot financiering.
• vereenvoudigde vereisten in te voeren voor de beoordeling van regelingen die uitsluitend gericht zijn op start-ups en kmo's die nog geen eerste commerciële verkoop hebben verricht.  Het gaat hier vooral over de hoeveelheid bewijsmateriaal die lidstaten moeten verstrekken in het kader van de ex-antebeoordeling die zij moeten indienen om aan te tonen waarom de steun noodzakelijk, passend en evenredig is. Aangezien dergelijke ondernemingen gewoonlijk worden geconfronteerd met ernstiger marktfalen, geven de herziene richtsnoeren aan dat de Commissie een beperktere hoeveelheid bewijsmateriaal als voldoende kan beschouwen om aan te tonen dat er sprake is van marktfalen dat de toekenning van steun aan deze ondernemingen rechtvaardigt.
• bepaalde definities in de richtsnoeren in overeenstemming te brengen met de definities in de  AGVV om de consistentie te waarborgen. Met name de definitie van “innovatieve midcaps” in de richtsnoeren is afgestemd op de definitie van “innovatieve ondernemingen” onder de AGVV. Hiermee kunnen de huidige inconsistenties worden opgeheven met betrekking tot de vraag welke ondernemingen volgens deze twee regelgevingskaders als innovatief worden beschouwd.

Meer informatie :

Persbericht Europese Commissie
Website Europese Commissie: staatssteun (EN)
ECER-dossier: staatssteun