Europese Commissie wijzigt Afvalstoffenlijst voor batterijen en brengt actieplan over automobielindustrie uit

De Europese Commissie heeft op 5 maart 2025 het besluit genomen om de Afvalstoffenlijst bij te werken (plus bijlage) om batterijen en hun kritieke grondstoffen langer in de economie te houden. Zie voor achtergrondinformatie over de Batterijencode ook de website van de Commissie.

De wijziging van de lijst van afvalstoffen treedt in werking 20 dagen na de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de EU indien het Europees Parlement of de Raad van de EU geen bezwaar aantekenen overeenkomstig artikel 290, lid 2, EU-Werkingsverdrag.

Batterijen zijn een cruciale technologie om de groene transitie aan te drijven, duurzame mobiliteit te ondersteunen en bij te dragen tot klimaatneutraliteit tegen 2050.

De toegang tot versnipperd batterijafval (bekend als “zwarte massa”) is essentieel voor de recycling van batterijen van elektrische voertuigen. Het besluit van 5 maart over de wijziging van de Afvalstoffenlijst aangaande batterijen werd tegelijk genomen met de publicatie van de Mededeling van de Europese Commissie inzake het actieplan voor de automobielindustrie. Zij moeten beiden de weg vrijmaken voor een duurzamere en innovatievere automobielsector.

Actieplan auto-industrie
De Europese automobielsector bevindt zich op een kritiek punt en wordt uitgedaagd door snelle technologische veranderingen en toenemende concurrentie. In januari 2025 lanceerde Commissie voorzitter von der Leyen een Strategische Dialoog over de toekomst van de Europese auto-industrie (zie ook dit persbericht van de Commissie). De Europese Commissie heeft op 5 maart 2025 een actieplan gepresenteerd (in de vorm van een Mededeling en Q&A over de automobielindustrie en een Mededeling over bedrijfswagenparken) dat voortbouwt op de Strategische Dialoog. Het plan presenteert concrete acties die moeten helpen een robuuste en duurzame auto-industrie en de ontketening van innovatiekracht te bereiken. Er wordt 1,8 miljard euro beschikbaar gesteld om een veilige en concurrerende toeleveringsketen voor batterijgrondstoffen te creëren, die de groei van de Europese auto-industrie zal helpen ondersteunen.

Batterijencode
Het besluit van 5 maart 2025 over wijziging van de Afvalstoffenlijst verduidelijkt dat zwarte massa als gevaarlijk afval moet worden geclassificeerd. In overeenstemming met het Verdrag van Basel en de Verordening betreffende de overbrenging van afvalstoffen moet dit  gaan leiden tot een betere controle op de overbrenging van zwarte massa en zorgen dat zwarte massa in de Europese economie blijft. Dit helpt bij de overschakeling op een circulaire economie, het vergroten van voorzieningszekerheid voor grondstoffen en energie en het versterken van de strategische autonomie van de EU.

De Europese lijst van afvalstoffen is een belangrijk instrument om afvalstoffen in de EU goed te beheren en de overbrenging van afvalstoffen binnen en buiten de EU te controleren. De lijst identificeert en classificeert alle verschillende soorten afval, waaronder gevaarlijk afval, dat schadelijk kan zijn voor de volksgezondheid en het milieu. De lijst werd opgesteld in 2000 en is sindsdien diverse malen herzien.

Nieuwe afvalcodes voor batterijen
Met de wijziging worden nieuwe specifieke afvalcodes geïntroduceerd om het juiste beheer van afval uit verschillende stadia van de levenscyclus van batterijen te identificeren en te ondersteunen. Het gaat om afval van batterijproductie, afval van afgedankte batterijen en om tussenfracties van batterijrecycling

De wijziging houdt rekening met de opkomst van nieuwe chemische batterijstromen en introduceert nieuwe afvalcodes voor lithiumbatterijen en tussenfracties van batterijrecycling (“zwarte massa”) om te zorgen dat deze binnen en buiten de EU op de juiste manier worden verwerkt.

Zwarte massa, lithiumbatterijen, nikkelbatterijen en zinkbatterijen, natriumzwavelbatterijen en alkalinebatterijen worden nu als gevaarlijk geclassificeerd. Er is ook een nieuwe gevarencode toegevoegd voor lithiumbatterijen voor gescheiden ingezameld gemeentelijk afval.

De wijziging is ook bedoeld om het milieu en de volksgezondheid beter te beschermen door te zorgen voor een goed beheer van batterijgerelateerd afval. Maar het moet ook worden gezien in de context van een goed werkende recyclingwaardeketen, die de toepassing van regels voor recyclingefficiëntie voor afgedankte batterijen en voor gerecyclede inhoud in nieuwe batterijen ondersteunt.

Meer informatie:
Nieuwsbericht Europese Commissie (batterijencode)
Persbericht Europese Commissie (actieplan)
ECER-dossier: Klimaat en Milieu- Afval