Europese Rekenkamer presenteert jaarverslag 2023 over de gemeenschappelijke ondernemingen van de EU
Nieuwsbericht | 15-11-2024
Het jaarverslag werd op 13 november 2024 op de website van de Europese Rekenkamer (ERK) gepubliceerd. Het jaarverslag bevat een volledige lijst van de GO’s, samen met de individuele controlebevindingen.
Gemeenschappelijke ondernemingen zijn partnerschappen tussen de Europese Commissie, de industrie en de onderzoekssector. In sommige gevallen zijn ook intergouvernementele organisaties en deelnemende staten hierbij betrokken. De GO’s ontvangen in totaal 17 miljard euro uit de EU-programma’s voor onderzoek en innovatie Horizon 2020, Horizon Europa en Digitaal Europa. Zij zullen naar verwachting extra bijdragen in natura en financiële bijdragen opbrengen van hun partners, voor een totaalbedrag van 21,1 miljard euro. Met dit geld kunnen de ondernemingen onderzoeks- en innovatieprojecten ter waarde van ongeveer 38,1 miljard euro uitvoeren.
Net als in voorgaande jaren wezen de auditors van de ERK op de grote risico’s voor de GO Fusion for Energy (F4E). F4E is verantwoordelijk voor de Europese bijdrage aan het megaproject over de internationale thermonucleaire experimentele reactor (ITER). F4E wordt gefinancierd door Euratom en de deelnemende lidstaten. De onderneming moet de mijlpalen van het ITER-project grondig bijwerken omdat er tot nu toe uitgebreide technische veranderingen zijn doorgevoerd en de kosten zijn gestegen. Volgens de auditors zal deze herziening van de mijlpalen aanzienlijke invloed hebben op de geraamde kosten voor het nakomen van de leveringsverplichtingen voor het ITER-project. Op basis van eerdere mijlpalen had F4E deze kosten geraamd op 21,2 miljard euro. De auditors waarschuwen ook dat de grote afhankelijkheid van F4E van externe dienstverleners op de lange termijn grote risico’s met zich meebrengt. Kennis zou verloren kunnen gaan en een lagere efficiëntie kan de prestaties van het personeel verminderen.
Daarnaast merken de auditors op dat zowel de GO Een circulair biogebaseerd Europa als de GO Europese high-performance computing (EuroHPC) hun streefdoelen voor particuliere bijdragen in natura aan Horizon 2020-projecten niet hebben gehaald. Met name voor EuroHPC is er een aanzienlijk risico dat de GO haar doelen voor particuliere bijdragen binnen de programma’s Horizon en Digitaal Europa niet zal bereiken. De auditors bevelen daarom aan om deze doelen opnieuw te beoordelen. Verder hadden de GO’s Schone luchtvaart, Chips en EuroHPC aanvullende financiële bijdragen van de EU aangevraagd die beduidend hoger waren dan hun behoeften aan kasmiddelen. Deze praktijk leidt er niet alleen toe dat er minder geld naar andere EU-activiteiten gaat, maar duidt volgens de auditors ook op slecht kasbeheer.
De controle van een steekproef van Horizon 2020-subsidiebetalingen bracht opnieuw systeemfouten aan het licht in de declaratie van personeels- en uitrustingskosten. De meest gemaakte fouten betroffen onjuist berekende uurtarieven en onjuiste declaraties, zoals het meerekenen van gewerkte uren buiten de rapportageperiode of het project. Ook werden er vaak bonussen of uitrustingskosten en aftrekbare btw onterecht gedeclareerd.
De GO’s Slimme netwerken en diensten en Mondiale gezondheid EDCTP3 bereikten in het laatste kwartaal van 2023 financiële autonomie. Zij werden dit jaar voor het eerst door de ERK gecontroleerd. Beide ondernemingen werden bij het presenteren van hun eerste jaarrekening geconfronteerd met uitdagingen. Zo was het moeilijk om onderscheid te maken tussen het geld dat door de Europese Commissie en het geld dat door de gemeenschappelijke onderneming werd beheerd.
Meer informatie: Nieuwsbericht Europese Rekenkamer ECER-dossier: Onderzoek en Technologie ECER-bericht: Europese Rekenkamer brengt jaarverslag uit over gemeenschappelijke ondernemingen van de EU (28 november 2023)
