Gevolgen Lissabon voor het EU-Hof van Justitie

Contentverzamelaar

Gevolgen Lissabon voor het EU-Hof van Justitie

Nieuwsbericht | 01-12-2009

De bevoegdheden van het EU-Hof van Justitie worden in het Verdrag van Lissabon aanmerkelijk uitgebreid. Belangrijkste wijziging is de algemene bevoegdheid om uitspraken te doen op het gebied van strafrechtelijke samenwerking. Ook kan voortaan beroep worden ingesteld tegen handelingen van de Europese Raad. In een persbericht gaat het Hof ook in op de betekenis van het Handvest van de Grondrechten voor Polen en het Verenigd Koninkrijk. .

De belangrijkste punten uit het persbericht op een rijtje:

  • Als de EU-wetgever besluit dat er een gespecialiseerde rechtbank moet komen (zoals bijvoorbeeld een Gerecht voor merkzaken) dan doet hij dat voortaan via de ‘gewone wetgevingsprocedure’, dus met gekwalificeerde meerderheid van stemmen en medebeslissing van het Europees Parlement. Hiervoor gold unanimiteit van stemmen.
  • De gewone wetgevingsprocedure is ook van toepassing op wijzigingen van het Statuut van het Hof van Justitie (met uitzondering van het talenregime).
  • Benoemingen van nieuwe rechters en Advocaten-Generaal gaan voortaan via een comité van advies, dat geraadpleegd moet worden. Het comité zal bestaan uit rechters van het Hof, hoge rechters uit de lidstaten en kundige rechtsgeleerden, waarvan er één wordt voorgedragen door het Europees Parlement.
  • de bevoegdheid van het Hof om uitspraken te doen op het gebied van politiële en justitiële samenwerking is niet meer afhankelijk van een instemmende verklaring van een lidstaat. Het Hof krijgt een algemene prejudiciële bevoegdheid.
  • Het Handvest voor Grondrechten krijgt dezelfde juridische status als de Verdragen zelf. Volgens het Hof kan het Handvest echter ‘niet worden ingeroepen tegen Polen en het Verenigd Koninkrijk’ op grond van een bijzonder protocol bij de Verdragen. Deze passage is opmerkelijk, omdat Polen en het Verenigd Koninkrijk strikt genomen wel gebonden zijn aan het Handvest. Het Protocol geeft immers slechts een uitleg van de bepalingen van het Handvest met het oog op de rechterlijke toetsing van nationale Poolse en Britse regelgeving door het EU-Hof en de rechterlijke instanties van Polen en het Verenigd Koninkrijk.
  • Het Hof krijgt de bevoegdheid om te oordelen over handelingen van de Europese Raad.
  • Het Hof wordt bevoegd om uitspraak te doen over beroepen tot nietigverklaring van een wetgevingshandeling wegens schending van het subsidiariteitsbeginsel. “Het beroep moet formeel door de regering van een staat worden ingediend, maar kan ook gewoon door die regering worden toegezonden wanneer het in werkelijkheid afkomstig is van het Parlement”, aldus het Hof.