Monitoringsverslag over uitvoering digitale overheidsdiensten toont vooruitgang en benadrukt afstemming op grondrechten en waarden

Het gaat om het Tweede verslag (van 17 juli 2023) over het toezicht op de Verklaring van Berlijn van 2020 over een op waarden gebaseerde digitale overheid. De Verklaring van Berlijn bouwt voort op de Verklaring van Tallinn over e-overheid en tilt de daarin geformuleerde beginselen van gebruikersgerichtheid naar een hoger niveau. De verklaring van Berlijn werkt toe naar een digitale transformatie in Europa die stevig gefundeerd is op democratische waarden en ethische beginselen.

Vooruitgang is belangrijk omdat eerlijke, inclusieve, open en betrouwbare digitale overheidsdiensten belangrijke aanjagers zijn voor een succesvolle digitalisering van de Europese samenleving en economie. Digitale en interoperabele overheidsdiensten zijn van groot belang voor de EU om veerkrachtig, concurrerend en innovatief te blijven. De EU-lidstaten geven samen meer dan 48 miljard euro uit via instrumenten zoals de herstel- en veerkrachtfaciliteit en het EU-instrument voor technische ondersteuning om openbare diensten en besturen te digitaliseren en te transformeren.

In de in december 2020 ondertekende Verklaring van Berlijn worden de grondrechten en democratische waarden centraal gesteld in de digitale transformatie. Dit moet bijdragen tot mensgerichte digitale overheidsdiensten om te voldoen aan de digitale doelstellingen voor 2030 van het digitale decennium van Europa. Door de inspanningen met het oog op de transformatie onderling tussen de lidstaten kunnen de efficiëntie, de doeltreffendheid en de interoperabiliteit tegen lagere kosten worden verhoogd, in overeenstemming met de voorgestelde verordening Interoperabel Europa, één digitale toegangspoort (SDG-verordening) en de Europese digitale identiteit.

Kader voor de digitale samenleving
De Verklaring van Berlijn wil een digitale samenleving op basis van grondrechten, democratische waarden en op waarden gebaseerde digitale overheid bewerkstelligen en bevestigt opnieuw het engagement van Europa voor digitale transformatie en Europese waarden. De nadruk ligt op het vormgeven van een mensgerichte digitale transformatie en interoperabiliteit als sleutelfactor voor digitale overheidsdiensten in de EU. Het doel is om tegen 2030 essentiële overheidsdiensten in de Europese Unie voor 100 procent online aan te bieden.

De Verklaring van Berlijn levert input voor de monitoring van het beleidsprogramma voor het digitale decennium 2030 en de bijbehorende Europese verklaring over digitale rechten en beginselen. Het nu gepubliceerde tweede verslag over de uitvoering van de Verklaring van Berlijn, volgt op het eerste verslag van mei 2022 en biedt een overzicht van de vooruitgang die de lidstaten hebben geboekt bij de uitvoering van de beleidsmaatregelen van de Verklaring van Berlijn. Positieve trends zijn:

• De lidstaten zijn strategieën, projecten en raden blijven opzetten om de grondrechten en democratische waarden in de digitale omgeving te bevorderen. Er zijn meer platforms gecreëerd om informatie te verstrekken en het debat over grondrechten te bevorderen.
• De lidstaten hebben gezorgd voor nieuwe strategieën en initiatieven, zoals opleidingen, om de digitale vaardigheden en competenties van hun burgers te vergroten. Dit draagt bij tot empowerment en digitale geletterdheid van burgers, in overeenstemming met de mededeling over het aantrekken van vaardigheden en talent naar de EU (COM (2022) 657) van april 2022.
• De lidstaten voeren in de overheidssector mensgerichte systemen en innovatieve technologieën in. Dit is een belangrijke pijler van de voorgestelde verordening Interoperabel Europa, die tot doel heeft de interoperabiliteit in alle overheidsdiensten in Europa te vergroten.

Uit het verslag blijkt dat lidstaten minder vooruitgang hebben geboekt bij het vergroten van de sociale participatie en inclusie, en meer moeten inzetten op het versterken van het vertrouwen door beveiliging in de digitale omgeving. Het verslag bevat inzichten per land, en biedt tal van voorbeelden van goede praktijken voor beleidsmakers, bedrijven en burgers.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier: Digitalisering
ECER-EU-essentieel: Waarden en Beginselen van de EU