Nieuwe richtsnoeren van Europese Commissie voor begrotingsbeleid 2024 van lidstaten
Nieuwsbericht | 10-03-2023
Achtergrond De richtsnoeren die de Europese Commissie op 8 maart 2023 via een Mededeling Commissierichtsnoeren begrotingsbeleid 2024 (EN) en een Veelgestelde-vragen-overzicht presenteerde, zijn bedoeld als input voor de voorbereiding van stabiliteits- en convergentieprogramma's waarin de lidstaten hun structurele begrotingsplannen voor de middellange termijn uiteenzetten. In het voorjaar van 2023 volgen de landspecifieke begrotingsaanbevelingen, die de basis zullen vormen voor het toezicht van de Commissie op de begrotingsresultaten, te beginnen met de ontwerpbegrotingsplannen van de lidstaten van de eurozone voor 2024, die de Commissie in het najaar zal beoordelen.
De mededeling bevat voorlopige richtsnoeren voor het begrotingsbeleid voor 2024, die -waar nodig- in het kader van het voorjaarspakket van het Europees Semester in mei 2023 zullen worden geactualiseerd. De geactualiseerde richtsnoeren zullen de mondiale economische situatie, de specifieke situatie van elke lidstaat, de voortgang van de besprekingen over de lopende herziening van de economische governance en de beleidsdebatten in de Raad blijven weerspiegelen. Lidstaten worden verzocht in hun stabiliteits- en convergentieprogramma's rekening te houden met deze richtsnoeren.
In november 2022 presenteerde de Commissie al haar richtsnoeren voor een hervorming van het kader voor economische governance (zie ook dit ECER-bericht). De belangrijkste doelstellingen van dat voorstel zijn het verbeteren van de nationale verantwoordelijkheid, het vereenvoudigen van het kader en het streven naar een grotere focus op de middellange termijn, in combinatie met een sterkere en coherentere handhaving. De besprekingen over de hervorming van dat kader vorderen, waarbij diverse kwesties al op elkaar zijn afgestemd en andere nog moeten worden verduidelijkt. De Commissie is voornemens wetgevingsvoorstellen hierover in te dienen na de komende Raad Economische en Financiële Zaken en de Europese Raad in maart 2023. Deactivatie van de algemene ontsnappingsclausule De zogenoemde algemene ontsnappingsclausule van het stabiliteits- en groeipact, die voorziet in een tijdelijke afwijking van de begrotingsvereisten die normaliter van toepassing zijn in geval van een ernstige economische neergang, wordt eind 2023 gedeactiveerd. Na afloop van deze periode worden opnieuw gekwantificeerde en gedifferentieerde landspecifieke aanbevelingen over het begrotingsbeleid gedaan.
De besprekingen over een herzien kader voor economische governance, op basis van bovengenoemde richtsnoeren, zijn aan de gang. In afwachting van de inwerkingtreding van dat nieuwe kader en gezien de nieuwe realiteit na de pandemie is het niet aangewezen om gewoon weer de regels van het stabiliteits- en groeipact toe te passen zoals zij golden vóór de activering van de algemene ontsnappingsclausule in 2020.
Aangezien er nog geen nieuw rechtskader bestaat dat op de resultaten van de lopende herziening economische governance-kader is gebaseerd, blijft het huidige rechtskader van toepassing. Om alvast een brug te slaan naar de toekomstige begrotingsregels en rekening te houden met de huidige uitdagingen, kunnen tegelijkertijd al enkele elementen van de hervormingsrichtsnoeren van de Commissie, die in overeenstemming zijn met de bestaande wetgeving, worden opgenomen in de cyclus van begrotingstoezicht.
De Commissie staat klaar om landspecifieke aanbevelingen over het begrotingsbeleid voor 2024 voor te stellen, die een kwantitatieve eis en kwalitatieve richtsnoeren voor investerings- en energiemaatregelen omvatten. Deze aanbevelingen zullen in overeenstemming zijn met de in de richtsnoeren van de Commissie voorgestelde criteria, maar ook in overeenstemming blijven met de huidige wetgeving in het kader van het stabiliteits- en groeipact.
Richtsnoeren ter voorbereiding van stabiliteits- en convergentieplannen Lidstaten worden verzocht in hun stabiliteits- en convergentieprogramma's begrotingsdoelstellingen op te nemen die voldoen aan de in de hervormingsrichtsnoeren van de Commissie vastgestelde criteria voor begrotingsaanpassing. Ook moeten zij bespreken hoe hun hervormings- en investeringsplannen naar verwachting zullen bijdragen tot budgettaire houdbaarheid en duurzame en inclusieve groei, bijvoorbeeld aan de groene en digitale transitie en de veerkrachtdoelstellingen, in overeenstemming met de criteria van de hervormingsrichtsnoeren.
De Commissie staat klaar om landspecifieke aanbevelingen over het begrotingsbeleid voor 2024 voor te stellen die:
Daarnaast zal de Commissie in haar landspecifieke aanbevelingen over het begrotingsbeleid de nadruk blijven leggen op overheidsinvesteringen. Lidstaten moeten nationaal gefinancierde investeringen blijven beschermen en zorgen voor een doeltreffend gebruik van middelen in het kader van de herstel- en veerkrachtfaciliteit en andere EU-fondsen, met name voor de groene en digitale transitie en de veerkrachtdoelstellingen. De aanbevelingen zullen ook richtsnoeren bevatten met betrekking tot de begrotingskosten van energiemaatregelen.
Uitvoering van de buitensporigtekortprocedure Gezien de aanhoudend hoge onzekerheid over de macro-economische en budgettaire vooruitzichten meent de Commissie dat dit voorjaar geen besluit mag worden genomen over de vraag of de lidstaten al dan niet onder de zogeheten buitensporigtekortprocedure worden geplaatst. De Commissie zal de Raad voorstellen om in het voorjaar van 2024 een op een tekort gebaseerde buitensporigtekortprocedure in te leiden op basis van de begrotingsresultaten voor 2023, in overeenstemming met de bestaande wettelijke bepalingen. Lidstaten moeten hiermee rekening houden bij de uitvoering van hun begrotingen voor 2023 en bij het opstellen van hun stabiliteits- en convergentieprogramma's dit voorjaar en de ontwerpbegrotingsplannen voor 2024 dit najaar.
Meer informatie Persbericht Europese Commissie ECER-dossier: Begroting
