Overgangsfase van het EU-mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens (CBAM) van start

Contentverzamelaar

Overgangsfase van het EU-mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens (CBAM) van start

Nieuwsbericht | 06-10-2023

Het CBAM heeft als hoofddoel de prijs van koolstof tussen in de EU geproduceerde producten en ingevoerde producten gelijk te trekken, en moet ervoor zorgen dat het EU-klimaatbeleid niet wordt ondermijnd door het verplaatsen van productie naar landen met minder ambitieuze klimaatnormen of door EU-producten te vervangen door meer koolstofintensieve importproducten. De overgangsfase loopt van 1 oktober 2023 tot en met 31 december 2025. Tijdens deze fase geldt het CBAM alleen als rapportageverplichting.

Achtergrond

Op 14 juli 2021 heeft de Europese Commissie, in het kader van de Europese Green Deal, het Fit for 55-pakket gepresenteerd (zie het ECER-bericht over dit pakket). Met dit pakket kan de EU haar netto-uitstoot van broeikasgassen in 2030 met ten minste 55 procent hebben verminderd ten opzichte van 1990, en in 2050 klimaatneutraal zijn. Het mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens (EN: Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM)) speelt binnen dit kader een belangrijke rol in het voorkomen van koolstoflekkage. De voorschriften voor het CBAM zijn vastgelegd in verordening 2023/956 (hierna: de CBAM-verordening)

Koolstoflekkage treedt op als gevolg van ongelijke klimaatnormen tussen landen, waardoor de productie wordt verplaatst naar landen met minder strenge klimaatnormen. Dit verschil in normen leidt er toe dat in de EU geproduceerde producten worden vervangen door  ingevoerde producten. Deze producten hebben tijdens hun productieproces in veel gevallen een hogere koolstofuitstoot dan producten die in overeenstemming met de EU-klimaatnormen geproduceerd zijn. Het CBAM zal de prijs van koolstof gelijktrekken tussen in de EU geproduceerde producten en ingevoerde producten.

Overgangsfase

Artikel 32 van de CBAM-verordening voorziet in een overgangsfase, die loopt van 1 oktober 2023 tot en met 31 december 2025. Tijdens deze fase zal CBAM alleen van toepassing zijn op de invoer van cement, ijzer en staal, aluminium, meststoffen, elektriciteit en waterstof, en moeten EU-importeurs verslag uitbrengen over de broeikasgasemissies die zijn ingebed in het productieproces van de in te voeren goederen. Financiële compensaties hoeven de importeurs tijdens de overgangsfase nog niet te betalen.

De overgangsfase zal het implementeren van de CBAM-regels vergemakkelijken en dient als een leerperiode voor de betrokken partijen, waaronder importeurs, producenten en autoriteiten. De Europese Commissie kan in deze periode informatie verzamelen over ingebedde emissies, wat nodig is voor de verkoop van certificaten vanaf 2026.

Om importeurs te informeren en te ondersteunen bij berekeningen en rapportageverplichtingen, is er vanaf 1 oktober een nieuw overgangsregister van het CBAM beschikbaar. De Commissie stelt geleidelijk meer gedetailleerde richtsnoeren, factsheets en andere informatievoorzieningen beschikbaar om het implementatieproces van het CBAM soepel te laten verlopen.

Meer informatie:

  • Persbericht van de Europese Commissie
  • ECER-dossier – Mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens (CBAM)
  • ECER-bericht – Belangrijke wetgeving om de EU-klimaatdoelen voor 2030 te behalen in het EU-Publicatieblad gepubliceerd (23 mei 2023)
  • ECER-bericht – Fit-for-55-pakket van Europese Commissie moet leiden tot bereiken van klimaatdoelen door de EU (14 juli 2023)