Politiek akkoord bereikt over richtlijnvoorstel ter bestrijding van verontreiniging vanaf schepen

Het politiek akkoord tussen het Europees Parlement en de Raad over het voorstel van de Europese Commissie (COM(2023) 273) uit juni 2023 voor een richtlijn ter herziening van de huidige richtlijn 2005/35/EG inzake verontreiniging vanaf schepen en de invoering van sancties voor inbreuken (zie ook dit ECER-bericht) werd op 16 februari 2024 bereikt.

Het richtlijnvoorstel omvat nieuwe regels in lijn met de Europese Green deal, met name de EU-strategie voor duurzame en slimme mobiliteit (COM(2020) 789) en de bij de strategie behorende actieplan om de verontreiniging tot nul terug te dingen (COM(2020) 789) (zie ook website informatie Europese Commissie) .

Het Europees Parlement en de Raad moeten het politieke akkoord nu eerst nog formeel vaststellen. Vervolgens zal de richtlijn in het Publicatieblad van de EU worden gepubliceerd en 20 dagen later in werking treden. Daarna hebben lidstaten nog 30 maanden tijd om de richtlijn om te zetten naar nationale wetgeving.

Achtergrond
De bestaande Richtlijn 2005/35/EG inzake verontreiniging vanaf schepen en de invoering van sancties voor inbreuken en verontreinigingsdelicten beoogt om degenen die verantwoordelijk zijn voor illegale lozingen van verontreinigde stoffen te onderwerpen aan afschrikkende, doeltreffende en evenredige sancties. Doelstelling is om de maritieme veiligheid en het milieu te verbeteren. In het licht van het pakket maritieme veiligheid (zie deze website-informatie van de Commissie en dit ECER-bericht) uit juni 2023 – waarvan het richtlijnvoorstel tot wijziging van richtlijn 2005/35/EG deel uitmaakte- heeft de Europese Commissie nieuwe maatregelen in het kader van de bestaande richtlijn voorgesteld. Over deze maatregelen is nu met het politiek akkoord overeenstemming bereikt.

In 2009 werd de richtlijn voor het eerst herzien en werden strafrechtelijke sancties toegevoegd. De nu door de Commissie bij voorstel COM(2023) 273 voorgestelde wijziging van de richtlijn ziet op het schrappen van deze strafrechtelijke bepalingen in deze richtlijn en stelt voor om deze te verplaatsen naar de nieuwe richtlijn milieucriminaliteit (zie voorstel COM(2021) 851) (zie ook dit ECER-bericht), die betrekking heeft op strafbare feiten in verband met illegale verontreiniging vanaf schepen en strafrechtelijke sancties voor verontreiniging vanaf schepen.

De nieuwe regels
De nieuwe maatregelen dragen bij tot de preventie van verontreiniging in de Europese zeeën en versterken het afschrikkende effect. Het bereikte politieke akkoord bewerkstelligt met name:  

• Het verbeteren van transparantie door online informatie beschikbaar te stellen over milieudelicten in de Europese zeeën en over opgelegde sancties;
• Het beschikbaar stellen van informatie over de wijze waarop de kustautoriteiten na een waarschuwing via satellietbewaking een mogelijke lekkage hebben geverifieerd;
• Meer doeltreffendheid bij de toepassing van administratieve sancties, zoals rekening houden met de omvang van illegale lozingen, de gevolgen ervan voor het milieu of de financiële draagkracht van de verantwoordelijke entiteit;
• Sterkere instrumenten en platforms voor de uitwisseling van informatie en ervaringen voor lidstaatautoriteiten, zoals de verbetering van satellietbewaking voor verontreiniging vanaf schepen (via CleanSeaNet  — de databank voor surveillance en informatie-uitwisseling van het EMSA).

Meer informatie:

• Persbericht Europese Commissie
• ECER dossier: Klimaat en Milieu
• ECER-dossier : Vervoer- Zeevaart