Politiek akkoord bereikt over verordening voor versterking defensie industrie door gemeenschappelijk aanbesteden
Nieuwsbericht | 04-07-2023
Het akkoord moet nu eerst nog formeel worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad, waarna de Europese Commissie snel naar uitvoering van de Edirpa wil streven. De Commissie zal onder bijstand door lidstaten een werkprogramma opstellen.
Achtergrond Naar aanleiding van de top van Versailles van maart 2022 hebben de Commissie en hoge vertegenwoordiger op 18 mei 2022 een gezamenlijke mededeling over de lacunes op het gebied van defensie-investeringen in de EU gepresenteerd en maatregelen voorgesteld om deze aan te pakken.
Die lacunes beslaan drie dimensies: een budgettaire dimensie ( lidstaten hebben de afgelopen twee decennia onvoldoende in defensie geïnvesteerd), een vermogensdimensie (de strijdkrachten beschikken niet over een aantal cruciale faciliterende factoren) en een industriële dimensie (de EU-productiecapaciteit voor defensiematerieel is afgestemd op vredestijd).
Voor de aanpak van deze lacunes heeft de Commissie samen met de Europese Dienst voor extern optreden en het Europees Defensieagentschap een gezamenlijke taskforce voor aanbestedingen op defensiegebied opgericht. De taskforce heeft een rol bij beoordeling van de meest dringende behoeften van lidstaten en het vermogen van de defensie-industrie van de EU om daaraan te voldoen.
Op 19 juli 2022 presenteerde de Commissie de Verordening betreffende de versterking van de Europese defensie-industrie door middel van gemeenschappelijke aanbestedingen (Edirpa) (zie ook dit ECER-bericht). Doel van de verordening is om de industriële defensievermogens te versterken door de samenwerking tussen de lidstaten bij de gezamenlijke aanbesteding van de meest urgente en kritieke defensieproducten te ondersteunen.
Het Edirpa In het licht van de oorlog in Oekraïne worden lidstaten via de Edirpa gestimuleerd om de meest kritieke en dringende defensieproducten gezamenlijk aan te schaffen. Dit versterkt de interoperabiliteit tussen de lidstaten voor dezelfde producten, maakt kostenbesparingen mogelijk en stimuleert het concurrentievermogen en de efficiëntie van de Europese technologische en industriële defensiebasis. Gemeenschappelijk aanbesteden door lidstaten wordt gezien als een belangrijke stap naar een meer geïntegreerde Europese defensiemarkt. Het maakt de Europese defensie-industrie meer voorspelbaar en helpt om de productiecapaciteit op te voeren en zich aan de huidige marktcontext aan te passen.
Met het Edirpa is een budget van 300 miljoen euro gemoeid. De Edirpa zal de lidstaten ondersteunen bij hun inspanningen om ten minste 35 procent van hun budget voor uitrusting te besteden in het kader van Europese samenwerkingsprogramma's. Het moet versnippering van de Europese vraag tegengaan, die het concurrentievermogen van de Europese technologische en industriële defensiebasis schaadt.
In aanvulling op de Edirpa wordt ook nog gewerkt aan de afronding van de onderhandelingen over de verordening ter ondersteuning van de productie van munitie (zie ook dit ECER-bericht) om de industriële capaciteit voor de productie van munitie voor Oekraïne en de EU-lidstaten directer te ondersteunen, als onderdeel van de door de EU-leiders overeengekomen driepijlerstrategie voor munitie.
Bij de goedkeuring van het strategisch kompas uit maart 2022 hebben de lidstaten zich verbonden meer en beter te investeren in defensie om beter in te spelen op de operationele realiteit en nieuwe dreigingen en uitdagingen. Door gezamenlijke aanbestedingen aan te moedigen, zullen de Edirpa en de komende verordening ter ondersteuning van de productie van munitie deze verandering ondersteunen.
Meer informatie: Persbericht Europese Commissie ECER-dossier: Buitenlands en Veiligheidsbeleid ECER-dossier: Aanbestedingen
