Inloggen Account aanvragen
Het Europees aanbestedingsrecht is erop gericht belemmeringen op te heffen en de concurrentie in de Interne Markt te vergroten. Overheden kopen op een transparante en effectieve manier in tegen de beste prijs-kwaliteitverhouding, waarbij ondernemers een goede en eerlijke kans maken op een opdracht. Het EU aanbestedingsrecht bestaat uit Europese richtlijnen die in nationale wetgeving moeten worden omgezet. Daarnaast zijn de bepalingen inzake het vrije verkeer van goederen (artikel 34 VWEU), diensten (artikel 56 VWEU), vestiging (artikel 49 VWEU), alsmede verdragsbeginselen van gelijkheid, non-discriminatie, transparantie en proportionaliteit van toepassing. Het EU-Hof heeft een belangrijke rol vervuld bij de uitleg en ontwikkeling van deze beginselen in het aanbestedingsrecht.
Op deze pagina:
Sinds 1970 bestaat er EU-regelgeving op het gebied van het aanbestedingsrecht. In eerste instantie betrof de wetgeving minimumharmonisatie in de vorm van coördinatierichtlijnen op het gebied van opdrachten voor werken en leveringen. Sinds 1992 bestaat er ook regelgeving op het gebied van dienstenopdrachten.
De nu geldende richtlijnen zijn 2014/24/EU, 2014/25/EU, 2014/23/EU en 2009/81/EG. Richtlijn 2014/24/EU is de zogenaamde ‘klassieke sectoren richtlijn’ en omvat regels ten aanzien van werken, leveringen en diensten. Richtlijn 2014/25/EU, de zogenaamde nutssectoren richtlijn, omvat regels op het gebied van de sectoren water, post en energie. Richtlijn 2014/23/EU, de zogenaamde concessierichtlijn, omvat regels op het gebied van concessieopdrachten. Richtlijn 2009/81/EG heeft betrekking op defensie-en veiligheidsopdrachten.
Daarnaast is Richtlijn 2007/66/EG van toepassing. Deze richtlijn regelt de rechtsbescherming van deelnemende inschrijvers naar aanleiding van een aanbestedingsprocedure.
Het doel van de huidige richtlijnen is de voormalige aanbestedingsregels uit 2004 te vereenvoudigen en te moderniseren. Dit doel wordt onder meer bereikt door verhoging van de flexibiliteit van aanbestedingsprocedures. Zo kan onder de huidige richtlijn voor ‘klassieke’ overheidsopdrachten gemakkelijker overgestapt worden op de onderhandelingsprocedure met bekendmaking en de concurrentiegerichte dialoog; twee soorten procedures die meer flexibiliteit bieden dan de standaard openbare en niet-openbare aanbestedingsprocedure.
Zie ook gerelateerde ECER-berichten over de totstandkoming van de richtlijnen:
Zie voor een volledig overzicht van EU wetgeving en beleidsdocumentatie de website van D-G Interne Markt van de Europese Commissie.
Naar boven
In Nederland zijn Richtlijn 2014/23, Richtlijn 2014/24, Richtlijn 2014/25 en Richtlijn 2007/66/EG geïmplementeerd in de Aanbestedingswet 2012 en het Aanbestedingsbesluit. Deze wijzigingswet en het wijzigingsbesluit zijn per 1 juli 2016 in werking getreden.
Daarnaast bestaat er ‘flankerend beleid’ in de vorm van de Gids Proportionaliteit, Richtsnoeren leveringen en diensten en het Aanbestedingsreglement Werken 2016 dat aanbestedende diensten in acht moeten nemen.
Zowel het Gerecht als het Hof van Justitie EU zorgen voor aanbestedingsrechtspraak. Het Gerecht is de bevoegde rechter voor klachten van inschrijvers die deelnemen aan aanbestedingen van een van de EU-instellingen. Het Hof van Justitie behandelt ingebrekestellingen en prejudiciële verwijzingen. Zie voor rechtspraak van beide instellingen de website van het Hof van Justitie.
De ECER website wijdt nieuwsberichten aan alle belangrijke aanbestedingsarresten. Zie o.a.:
Voor een dossiergericht overzicht van rechtspraak zie ook de website van Europa Decentraal.
In Nederland zijn de voorzieningenrechters van de rechtbanken bevoegd om kennis te nemen van geschillen naar aanleiding van aanbestedingen. Jaarlijks vinden ruim 140 aanbestedingskortgedingen plaats. Deze geschillen zorgen voor een grote rechtsontwikkeling. Zie voor een overzicht van recente nationale rechtspraak bijvoorbeeld de website van het expertisecentrum aanbesteden PIANOo.
Daarnaast bestaat in Nederland sinds 2013 de commissie van aanbestedingsexperts. Het betreft een commissie van wijzen die in een voorfase van een geschil tussen een aanbestedende dienst en een inschrijver klachten beslecht. Zie voor een introductie en reeds uitgebrachte adviezen de website van de commissie van aanbestedingsexperts.
Veel vragen die in de praktijk opspelen, houden verband met het toepassingsbereik van het aanbestedingsrecht. Wie zijn aanbestedende diensten? Welke opdrachten moeten worden aanbesteed? En welk type opdrachten juist niet? Zijn aanbestedende overheden ook aanbestedingsplichtig?
De volgende links bieden meer informatie:
De EU-aanbestedingsrichtlijnen bepalen welke aanbestedingsprocedures een aanbestedende dienst kan toepassen. Bij iedere procedure is aangegeven hoe deze moet worden aangekondigd, welke uitsluitingsgronden gelden, en welke geschiktheideisen, selectiecriteria en gunningcriteria een opdrachtgever mag hanteren.
ICER-adviezen:
ICER-fiches over arresten:
