Proactieve maatregelen genomen in het kader van de Europese Gezondheidsunie ter voorkoming van tekorten aan antibiotica in de winter
Nieuwsbericht | 20-07-2023
Achtergrond De aanbevelingen zijn gebaseerd op gegevens die door EMA en HERA (de in september 2021 in het kader van de Europese Gezondheidsunie opgerichte autoriteit voor paraatheid en respons inzake noodsituaties op gezondheidsgebied) zijn verzameld over de verwachte vraag naar- en het aanbod van- een aantal belangrijke antibiotica die worden gebruikt voor de behandeling van ademhalingsinfecties. De gekozen antibiotica behoren tot de zogenoemde groep Access and Watch (toegang en toezicht) van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO), die onder meer ziet op het belang van het juiste gebruik en de beschikbaarheid van die antibiotica. De belangrijkste houders van handelsvergunningen hebben gegevens verstrekt over de leveringsprognoses en de productiecapaciteit. Deze werden vervolgens afgestemd op de ramingen van de vraag op basis van verkoopgegevens uit het verleden voor deze geneesmiddelen voor het winterseizoen in de Europese Unie /Europese Economische Ruimte (EER). De maatregelen op het gebied van antibiotica maken deel uit van meeromvattende maatregelen in de EU die bedoeld zijn om tekorten aan geneesmiddelen te voorkomen en te verminderen. Zij vormen een aanvulling op het -onder leiding van het EMA- lopende proces om een EU-lijst van kritieke geneesmiddelen op te stellen. De lijst moet zorgen dat de geneesmiddelen die het meest kritiek zijn voor de gezondheidsstelsels in de EU/EER altijd beschikbaar zijn. In de lijst worden de geneesmiddelen geïnventariseerd die een aanzienlijk effect op de volksgezondheid hebben en waarvoor maatregelen nodig zijn om het aanbod te verbeteren zodat de continuïteit van de zorg voor patiënten kan worden gewaarborgd. Naar verwachting zal tegen eind 2023 een eerste versie van de lijst gepubliceerd worden. Onder meer de EMA, de MSSG en HERA spelen een belangrijke rol bij de genomen maatregelen. De EMA kreeg begin 2022 nieuwe verantwoordelijkheden via verordening (EU) 2022/123 om toezicht te houden op ernstige geneesmiddelentekorten die mogelijk tot een crisissituatie kunnen leiden. De uitvoerende stuurgroep inzake tekorten aan geneesmiddelen en de veiligheid ervan (Medicine Shortages Steering Group (MSSG) van de EMA beoogt om in te kunnen grijpen wanneer er problemen ontstaan met geneesmiddelenvoorzieningen die voortvloeien uit een belangrijk gebeurtenis op het gebied van volksgezondheid. De HERA heeft als verantwoordelijkheid om noodsituaties op gezondheidsgebied te voorkomen, op te sporen en er met spoed op te reageren.
Aanbevelingen om tekorten te voorkomen Volgens de verzamelde gegevens zullen de aan de EU geleverde belangrijke eerste- en tweedelijnsantibiotica voor ademhalingsinfecties in het komende winterseizoen voldoende zijn om in de behoefte te voorzien, wanneer de vraag in het komende winterseizoen vergelijkbaar is met het gemiddelde verbruik in voorgaande jaren. Het EMA en de HERA blijven ook met houders van handelsvergunningen samenwerken om de maatregelen te versterken zodat het aanbod van bepaalde antibiotica kan worden vergroot.
De MSSG van het EMA heeft overeenstemming bereikt over de volgende aanbevelingen voor proactieve maatregelen:
EMA en HERA adviseren om met houders van handelsvergunningen in contact te blijven om maatregelen aan te scherpen met betrekking tot de verhoging van productie. Met vroegtijdige maatregelen zouden fabrikanten voldoende tijd hebben om ervoor te zorgen dat de productiecapaciteit overeenkomt met de verwachte vraag in het winterseizoen.
De vraag en aanbod zouden moeten worden gemonitord door het EMA en de Europese Commissie, in samenwerking met bedrijven. Belanghebbenden zijn erop gewezen dat er geen voorraden geneesmiddelen moeten worden aangelegd, er als gebruikelijk moet worden besteld en dat hamsteren van geneesmiddelen tot tekorten leidt en het aanbod onder druk zet.
Voor de werkzaamheid van antibiotica en om resistentie tegen antimicrobiële middelen te voorkomen, is het van cruciaal belang dat antibiotica niet overbodig wordt gebruikt. Gezondheidswerkers worden geacht om antibiotica alleen voor te schrijven voor het behandelen van bacteriële infecties en dus niet voor virale infecties zoals verkoudheid of griep. Tot slot wordt ook aanbevolen om meer publieke bewustwording te creëren.
Meer informatie: Persbericht Europese Commissie ECER-dossier: Volksgezondheid
