Raad en Europees Parlement stemmen in met MFK 2021-2027

Meerjarig financieel kader

Op 17 december 2020 heeft de Raad Verordening 2020/2093 tot bepaling van het MFK voor de periode 2021-2027 (hierna: MFK-verordening) aangenomen. Een dag daarvoor stemde het Europees Parlement hier al mee in. Met het in werking treden van het MFK per 1 januari 2021 kunnen begunstigden voor EU-financiering de komende zeven jaar beschikken over 1074 miljard euro.

In het MFK voor de periode 2021-2027 ligt het accent van de EU-financiering op nieuwe en versterkte prioriteiten, waaronder de groene en digitale transitie. Belangrijke bijdragen aan het Cohesiebeleid en het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) zullen worden gecontinueerd, maar gaan gepaard met modernisering en een bijdrage aan het economische herstel van de EU.

NextGenerationEU: instrument voor herstel na coronacrisis
Het proces voor de uitvoering van het tijdelijke herstelinstrument voor de gevolgen van de coronacrisis in de EU, het NextGenerationEU (NGEU)-instrument, dat in totaal 750 miljard euro omvat, is nog niet volledig afgerond. De Verordening 2020/294 van de Raad tot vaststelling van een herstelinstrument van de EU ter ondersteuning van het herstel na de Covid-19-crisis werd al wel aangenomen op 14 december 2020 (en in het Publicatieblad van de EU gepubliceerd op 22 december 2020). Voor volledige operationalisering van het NGEU is eerst nog ratificatie van het Eigenmiddelenbesluit door alle lidstaten vereist (zie ook hierna onder Hoe nu verder?).

Na goedkeuring hiervan zal het totale pakket van het MFK en het NGEU, circa 1,8 miljard euro bedragen.

Meerjarenbegroting: zeven rubrieken
De meerjarenbegroting van 1,8 miljard euro zal worden gesplitst in zeven rubrieken, met elk hun eigen budgetten uit het MFK en/of het NGEU. De rubrieken zijn:
1. Eengemaakte markt, innovatie en digitaal beleid;
2. Cohesie, veerkracht en waarden;
3. Natuurlijke hulpbronnen en milieu;
4. Migratie en grensbeheer;
5. Veiligheid en defensie;
6. Nabuurschap en internationaal beleid;
7. Europees openbaar bestuur.

De onderverdeling van de budgetten over deze verschillende rubrieken wordt onder meer verduidelijkt in een infographic van de Raad.

Veranderingen in programma’s
Met het nieuwe MFK worden ook een aantal nieuwe en versterkte financieringsprogramma’s geïntroduceerd:

• Ter ondersteuning van de digitale transitie is het nieuwe financieringsprogramma Digitaal Europa ingericht;
• Op het gebied van de volksgezondheid is het nieuwe initiatief EU4Health in het leven geroepen;
• De middelen in het programma Horizon Europa zullen significant worden verhoogd ten behoeve van onderzoek en innovatie;
• De steun voor migratie en grensbeheer wordt opgevoerd;
• Op veiligheids- en defensiegebied komt er een nieuw Europees Defensiefonds;
• Ook de Europese jongerenprogramma’s, zoals Erasmus+ en het Europees Solidariteitskorps, krijgen meer middelen;
• Ter ondersteuning van de meest kwetsbare, koolstofintensieve regio’s in hun transitie naar een klimaatneutrale economie, is er een fonds voor rechtvaardige transitie ingericht.

Hoe nu verder?
Het proces van totstandkoming van het Eigenmiddelenbesluit, het MFK en de jaarlijkse begroting van de EU worden respectievelijk in de artikelen 311, 312 en 313 en volgende van het EU-Werkingsverdrag geregeld.

Na goedkeuring van de betreffende sectorspecifieke wetgeving en van de jaarbegroting voor 2021, kan de Commissie na 1 januari 2021 verder met het vastleggen van de middelen uit het MFK 2021-2027.
Eind 2020 was de Commissie hiervoor nog in afwachting van de ratificatie van de lidstaten van het Eigenmiddelenbesluit, in overeenstemming met hun grondwettelijke eisen. Dat Besluit 2020/2053 van de Raad betreffende het stelsel van eigen middelen was op 14 december 2020 al genomen (en de dag daarna in het Publicatieblad van de EU gepubliceerd). Het bepaalt in artikel 12 dat lidstaten de Raad onverwijld in kennis stellen van de voltooiing van de volgens hun grondwettelijke bepalingen voor de aanneming van het Eigenmiddelenbesluit vereiste procedures. De Commissie vertrouwd erop dat lidstaten, zoals zij hebben toegezegd, hierbij zo snel mogelijk te werk gaan.

De meeste sectorale EU-financieringsprogramma’s zullen naar verwachting vanaf begin 2021 worden goedgekeurd en daarna met terugwerkende kracht worden toegepast. Het NGEU-instrument kan volledig operationeel worden zodra alle lidstaten het Eigenmiddelen besluit hebben geratificeerd, waarna de Commissie kan starten met het lenen van geld in het kader van het NGEU.

Meer informatie

* Persbericht Europese Commissie
* Persbericht Europees Parlement
* Persbericht Raad
* Europese Commissie : Vragen en antwoorden MFK (Engelstalige versie)
* Europese Commissie : Webdossier MFK en NextGenerationEU (Engels)
*Europese Commissie: Webdossier over Herstelplan voor Europa
* Rijksoverheid : Begroting EU en MFK
* ECER-dossier : Begroting
* ECER-Bericht : Europese Raad bereikt akkoord over EU-meerjarenbegroting (15 december 2020)