Rol van organen voor gelijke behandeling in de hele EU versterkt door twee nieuwe EU-richtlijnen

Achtergrond

Organen voor gelijke behandeling spelen een fundamentele rol in de non-discriminatie-architectuur van de EU. Het zijn overheidsorganisaties die slachtoffers van discriminatie bijstaan, discriminatiekwesties monitoren en daarover verslag uitbrengen, en bijdragen tot de bewustmaking van de rechten van mensen en de waarde van gelijkheid.

Op 7 december 2022 presenteerde de Europese Commissie twee richtlijnvoorstellen voor een versterkt kader voor organen voor gelijke behandeling (zie het ECER-bericht over het voorstel). Het eerste richtlijnvoorstel heeft tot doel om bindende normen vast te stellen voor organen voor gelijke behandeling op het gebied van gelijke behandeling en gelijke kansen voor vrouwen en mannen in arbeid en beroep, met inbegrip van arbeid als zelfstandige. Het tweede richtlijnvoorstel heeft tot doel bindende normen vast te stellen voor organen voor gelijke behandeling op het gebied van:

• gelijke behandeling van personen ongeacht hun ras of etnische afstamming;
• gelijke behandeling van personen in arbeid en beroep ongeacht hun godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, en;
• gelijke behandeling van vrouwen en mannen op het gebied van sociale zekerheid en de toegang tot en het aanbod van goederen en diensten.

Na onderhandelingen tussen de Raad en het Europees Parlement is het eerste richtlijnvoorstel aangenomen, en is die richtlijn op 29 mei 2024 in het EU-Publicatieblad verschenen (Richtlijn (EU) 2024/1500). Daarnaast stemde de Raad na goedkeuring van het Europees Parlement in met het tweede richtlijnvoorstel, en is die richtlijn eveneens op 29 mei 2024 in het EU-Publicatieblad verschenen (Richtlijn (EU) 2024/1499).

De richtlijnen

De richtlijnen stellen voor de hele EU gemeenschappelijke minimumeisen vast voor instanties voor gelijke behandeling op een aantal belangrijke gebieden, waaronder:

• meer bevoegdheden voor instanties voor gelijke behandeling om discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd en seksuele geaardheid op het gebied van werkgelegenheid en discriminatie op grond van geslacht op het gebied van sociale zekerheid te bestrijden;
• een wettelijke verplichting voor organen voor gelijke behandeling om onafhankelijk te zijn van externe invloeden;
• een wettelijke verplichting om organen voor gelijke behandeling voldoende personele, technische en financiële middelen ter beschikking te stellen;
• de verplichting voor overheidsinstellingen om organen voor gelijke behandeling te raadplegen over kwesties die verband houden met discriminatie, en de bevoegdheid voor organen voor gelijke behandeling om activiteiten uit te voeren ter voorkoming van discriminatie en ter bevordering van gelijke behandeling, bijvoorbeeld door het bevorderen van positieve actie en mainstreaming van gelijkheid;
• meer bevoegdheden om onderzoeken in te stellen en geschillen over discriminatie te beslechten, overeenkomstig de nationale wetgeving en praktijk

De lidstaten hebben twee jaar de tijd om hun nationale wetgeving aan te passen aan de bepalingen van de richtlijnen.

Meer informatie:

• ECER-dossier – Nationale gelijkheidsorganen
• ECER-bericht - Raad akkoord over grotere rol voor organen voor gelijke behandeling in de EU (23 februari 2024)
• Persbericht van de Raad (EN)