Voorstel van de Europese Commissie om de Schengenvisumprocedure te digitaliseren

Achtergrond

Het gemeenschappelijk visumbeleid van de EU vormt een essentieel onderdeel om de goede werking van de buitengrenzen van het Schengengebied te waarborgen. Het visumbeleid vergemakkelijkt het verblijf in of de doorreis naar Schengenlanden en heeft bijgedragen aan de harmonisatie van de wetgeving van lidstaten op het gebied van de afgifte van visa.

Sinds de inwerkingtreding van de Visumcode in 2010 en de start van de werkzaamheden van het Visuminformatiesysteem (VIS) in 2011 is de omgeving waarin het visumbeleid wordt uitgevoerd, aanzienlijk veranderd. Onder meer belangrijke technologische ontwikkelingen bieden nieuwe mogelijkheden om de aanvraagprocedure voor een Schengenvisum soepeler te laten verlopen.

Hoewel de visumverwerking al gedeeltelijk is gedigitaliseerd, blijven twee belangrijke stappen op papier bestaan: de visumaanvraagprocedure en de visumsticker. Deze stappen vormen volgens de Commissie een belasting voor de centrale nationale overheidsinstanties (ministeries van Binnenlandse en Buitenlandse Zaken), maar ook voor de consulaten en de visumaanvragers. Om die belasting te verminderen heeft de Commissie op 27 april 2022 een wetgevingsvoorstel gepresenteerd om de visumprocedure te digitaliseren.

Belangrijkste onderdelen van het wetgevingsvoorstel

• Reizigers zullen op één platform online een visum kunnen aanvragen en de visumleges kunnen betalen, ongeacht het Schengenland dat ze willen bezoeken;
• Als de visumaanvrager meerdere EU-lidstaten wil bezoeken, zal het platform automatisch bepalen welke lidstaat bevoegd is om die aanvraag te behandelen;
• Op het platform kan de visumaanvrager actuele informatie over Schengenvisa voor kort verblijf vinden. Daarnaast vindt de aanvrager op het platform alle nodige informatie over de visumvereisten en de procedures (o.a. informatie over bewijsstukken, visumleges of de noodzaak een afspraak te maken voor het verzamelen van biometrische gegevens);
• Het vereiste om zich persoonlijk op het consulaat aan te melden zou enkel nog gelden voor reizigers die voor het eerst een aanvraag indienen en daarvoor hun biometrische gegevens moeten laten verzamelen, aanvragers van wie de biometrische gegevens niet meer geldig zijn en aanvragers met een nieuw reisdocument;
• Het visum zal geavanceerde veiligheidskenmerken bevatten, die beter beveiligd zullen zijn dan met de huidige visumstickers het geval is;
• Het nieuwe systeem zal ervoor zorgen dat de grondrechten altijd worden beschermd.

Volgende stappen

Het wetgevingsvoorstel van de Commissie zal nu worden besproken door het Europees Parlement en de Raad. De lidstaten krijgen dan vijf jaar de tijd om over te stappen naar het gemeenschappelijke online-visumplatform. Op basis van het resultaat van de onderhandelingen tussen de Raad en het Parlement zou de ontwikkeling van het platform in 2024 van start kunnen gaan en zou het platform in 2026 operationeel kunnen worden. Gezien de overgangsperiode van vijf jaar zouden alle lidstaten het platform in 2031 in gebruik kunnen nemen.

Meer informatie:

• ECER-dossier – Visa en andere verblijfstitels
• ECER-dossier – Digitalisering
• Persbericht van de Europese Commissie
• Vragen en antwoorden over het wetgevingsvoorstel