Europees Parlement stemt in met voorstel voor nieuwe Natuurherstelwet

Op 27 februari 2024 stemde het Europees Parlement (EP) in met het voorstel van de Europese Commissie uit juni 2022 voor een EU-Verordening over Natuurherstel (de Natuurherstelwet) (COM(2022) 304, zie ook dit ECER-bericht).

Dankzij de natuurherstelwet van de EU, waar reeds eerder overeenstemming over werd bereikt met de EU-landen (zie ook dit ECER-bericht), zullen aangetaste ecosystemen in alle EU-landen worden hersteld. De nieuwe EU-Natuurherstelwet moet ook helpen de klimaat- en biodiversiteitsdoelstellingen van de EU te verwezenlijken en de voedselzekerheid te verbeteren.

Het politiek akkoord, waarover met de EU-landen overeenstemming is bereikt, werd op 27 februari in het EP goedgekeurd met 329 stemmen voor, 275 tegen en bij 24 onthoudingen. Nu is nog de goedkeuring van de Raad nodig, waarna de wet in het Publicatieblad van de Europese Unie verschijnt en twintig dagen later van kracht wordt.

Achtergrond
Meer dan 80 procent van de Europese habitats verkeert in slechte staat. De Commissie heeft daarom in juni 2022 de natuurherstelwet  voorgesteld om bij te dragen tot het langetermijnherstel van beschadigde natuur in de land- en zeegebieden van de EU. Zo wil de Commissie de doelstellingen op het gebied van het klimaat  en de biodiversiteit  van de EU verwezenlijken en de internationale verbintenissen van de EU nakomen, met name het mondiaal biodiversiteitskader van Kunming-Montreal . De Europese Commissie  meent dat de nieuwe wet grote economische voordelen met zich meebrengt.

Met deze wetgeving wordt eveneens gereageerd op de verwachtingen van EU-burgers over de bescherming en het herstel van de biodiversiteit, het landschap en de oceanen, zoals vermeld in maatregelen 1, 3, 4 en 5 van voorstel 2 in de conclusies van de Conferentie over de toekomst van Europa .

EP behandeling inzake voorstel voor Natuurherstelwet
Om de algemene EU-doelstellingen te halen moeten de EU-landen ten minste 30 procent van de habitats in slechte staat die onder de nieuwe wet vallen (van bossen, grasland en wetlands tot rivieren, meren en koraalvelden) uiterlijk in 2030 herstellen. In 2040 moet dat zijn uitgebreid tot 60  procent, en in 2050 tot 90 procent. In overeenstemming met het standpunt van het EP over het voorstel voor de Natuurherstelwet moeten de EU-landen tot 2030 prioriteit geven aan Natura 2000-gebieden . Zodra een gebied weer in goede staat verkeert, moeten de EU-landen erop toezien dat het niet opnieuw aanzienlijk achteruitgaat. De EU-landen zullen ook nationale herstelplannen moeten vaststellen waarin ze beschrijven hoe ze deze doelstellingen willen bereiken.

Om de biodiversiteit in landbouwecosystemen te verbeteren, zullen de EU-landen vooruitgang moeten boeken op het gebied van twee van de volgende drie indicatoren: de graslandvlinderindex , het aandeel landbouwgrond met landschapselementen met een grote diversiteit  en de voorraad organische koolstof in minerale bodems onder bouwland. Ook moeten er maatregelen worden genomen om de akkervogelindex  te verhogen.

De EU-landen moeten uiterlijk in 2030 ten minste 30 procent van de ontwaterde veengebieden herstellen, waarbij minstens een kwart moet worden vernat. Op zijn laatst in 2040 moeten lidstaten zelfs 40 procent van al deze gebieden herstellen en uiterlijk in 2050 de helft ervan, waarbij dan ten minste een derde moet worden vernat. Het herstel van ontwaterde veengebieden is namelijk een van de meest kosteneffectieve manieren om de uitstoot in de landbouwsector te verlagen. Vernatting blijft vrijwillig voor boeren en particuliere grondeigenaren.

Op verzoek van het EP is in de wet ook een noodrem opgenomen, zodat streefcijfers voor landbouwecosystemen onder uitzonderlijke omstandigheden kunnen worden opgeschort als de voedselproductie voor consumptie in de EU er ernstig door in het gedrang komt.

Met de Natuurherstelwet moeten verschillende indicatoren in bosecosystemen in een gunstige richting evolueren en moeten drie miljard bomen worden bijgeplant. Verder zullen de EU-landen van ten minste 25 000 kilometer rivieren weer vrij stromende rivieren moeten maken en ervoor moeten zorgen dat er geen nettoverlies is in de totale nationale oppervlakte van de stedelijke groene ruimte of de stedelijke boomkroonbedekking .

Meer informatie:
Nieuwsbericht Europees Parlement
ECER-dossier : Klimaat en Milieu
ECER-bericht : Europees Parlement en Raad bereiken akkoord over Europese wet inzake natuurherstel (15 november 2023)