Europese Commissie keurt mededeling over toetreding van Bulgarije, Roemenië en Kroatië tot Schengen goed
Nieuwsbericht | 23-11-2022
Het gaat om de Mededeling over de versterking van Schengen door volledige deelname van Bulgarije, Roemenië en Kroatië aan het gebied zonder binnengrenstoezicht van 16 november 2022. Onder auspiciën van het Tsjechische voorzitterschap zal de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken op 8 december 2022 stemmen over de volledige deelname van Bulgarije, Roemenië en Kroatië aan het Schengengebied.
Achtergrond Het Schengengebied is het grootste gebied ter wereld waarin sprake is van vrij verkeer. Het omvat momenteel 22 EU-landen (België, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië en Zweden) en 4 geassocieerde landen buiten de EU (Noorwegen, IJsland, Zwitserland en Liechtenstein). Ierland behoudt een opt-out voor de afschaffing van het toezicht aan de binnengrenzen.
Landen die deel willen uitmaken van het Schengengebied moeten een reeks Schengenevaluaties ondergaan om na te gaan of zij voldoen aan de voorwaarden voor de toepassing van de Schengenregels. Wanneer is aangetoond dat een lidstaat klaar is om toe te treden tot het gebied zonder binnengrenstoezicht, is unanieme goedkeuring vereist van alle andere lidstaten die de Schengenregels volledig toepassen. Ook het Europees Parlement moet hiermee instemmen.
Op 10 november 2022 gaf het Europees Parlement een positief advies over het ontwerpbesluit van de Raad over de volledige toepassing van de Schengenregels in Kroatië. Op 18 oktober 2022 keurde het Europees Parlement een resolutie goed waarin de Raad wordt verzocht Roemenië en Bulgarije toe te laten tot het Schengengebied.
De Mededeling over volledige deelname aan Schengen De Mededeling merkt op dat Bulgarije, Roemenië en Kroatië al jaren een aanzienlijke bijdrage aan de goede werking van het Schengengebied leveren. Ook tijdens de pandemie en recentelijk bij de oorlog in Oekraïne. De landen zijn al gedeeltelijk gebonden aan de Schengenregels, maar het toezicht aan de binnengrenzen met deze lidstaten is nog niet opgeheven en zij genieten dus niet alle voordelen van het Schengenlidmaatschap. Volwaardig lidmaatschap van het Schengengebied is een wettelijke verplichting voor deze lidstaten en dus stelt de Mededeling dat hen de mogelijkheid moet worden geboden om deze na te komen, aangezien zij aan de voorwaarden voldoen.
Over het grensbeheer van Bulgarije wordt opgemerkt dat dit degelijk is, met efficiënte grensbewaking en systematische grenscontroles. De bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit krijgt prioriteit via internationale politiesamenwerking, onder meer met Europol. Het Schengen- informatiesysteem is goed verankerd. Bulgarije heeft ook aangetoond dat het over de nodige structuren beschikt om de eerbiediging van de grondrechten te waarborgen, met waarborging van de toegang tot internationale bescherming en inachtneming van het beginsel van non-refoulement.
Het grensbeheer van Roemenië is degelijk en van goede kwaliteit, met grensbewaking en systematische grenscontroles, en internationale politiesamenwerking. De bestrijding van irreguliere migratie en mensenhandel is een prioriteit. Het Schengeninformatiesysteem is goed verankerd. Wat de eerbiediging van de grondrechten betreft, beschikt Roemenië over doeltreffende structuren om de toegang tot internationale bescherming te waarborgen, met inachtneming van het beginsel van non-refoulement.
Bulgarije en Roemenië hebben het Schengenevaluatieproces in 2011 met succes voltooid. De Raad erkende dit in twee afzonderlijke Raadsconclusies, (zie hier voor Bulgarije en hier voor Roemenië) maar heeft nog altijd geen besluit genomen over de opheffing van de binnengrenzen. In maart 2022 legden Bulgarije en Roemenië in de Raad een gezamenlijke verklaring af en nodigden ze op vrijwillige basis een team deskundigen uit om de toepassing van de meest recente ontwikkelingen van de Schengenregels te beoordelen, onder auspiciën van de Commissie. Deze vrijwillige onderzoeksmissie vond in oktober 2022 plaats (zie dit verslag) en bevestigde dat Bulgarije en Roemenië de algemene toepassing van de Schengenstructuur in al haar dimensies aanzienlijk hebben versterkt. In oktober 2022 nam het Europees Parlement een resolutie aan over toelating van deze twee landen tot Schengen.
In december 2021 bevestigde de Raad dat Kroatië voldoet aan de voorwaarden voor toetreding tot het Schengengebied. Het evaluatieproces vond plaats van 2016 tot 2020 (zie ook deze Mededeling uit 2019). Dit omvatte een succesvol gericht controlebezoek in 2020 om de uitvoering van maatregelen op het gebied van het beheer van de buitengrenzen te verifiëren. Kroatië heeft aanzienlijke inspanningen geleverd om ervoor te zorgen dat het toezicht aan de buitengrenzen voldoet aan de verplichtingen op het gebied van de grondrechten. Kroatië heeft met name in juni 2021 een onafhankelijk monitoringmechanisme opgezet, dat voorziet in onafhankelijk toezicht op de mensenrechten in het kader van grens gerelateerde operaties waarbij migranten en asielzoekers betrokken zijn. Kroatische belanghebbenden zijn rechtstreeks betrokken bij het mechanisme, dat wordt aangestuurd door een onafhankelijke adviesraad. Kroatië was de eerste lidstaat die een dergelijk mechanisme instelde. In oktober 2022 nam het Europees Parlement een resolutie aan over ondersteuning van de toetreding van Kroatië tot Schengen. Begin november 2022 werd een nieuwe overeenkomst tot verlenging en versterking van het mechanisme ondertekend.
Meer informatie Persbericht Europese Commissie Factsheet Europese Commissie – het EU-toetredingsproces stap-voor-stap ECER-dossier: Uitbreiding EU ECER-dossier: Justitie en Binnenlandse Zaken- grenscontrole
