Europese Commissie presenteert pakket maatregelen over mobiliteit van vaardigheden en talent

Het gaat om de medio november 2023 door de Commissie gepresenteerde initiatieven van een Mededeling over de mobiliteit van vaardigheden en talent (COM (2023) 715), een Voorstel voor een verordening tot oprichting van een EU-talentenpool (COM (2023) 716), een Aanbeveling over de erkenning van kwalificaties van onderdanen van derde landen (C (2023) 7700) en een Voorstel voor een aanbeveling van de Raad over een kader voor leermobiliteit (COM (2023) 719) (EN). Ook bracht de Commissie een Factsheet over de initiatieven uit, een Vragen en antwoorden overzicht en een Factsheet over het Europees burgerpanel over leermobiliteit.

Er is een hardnekkig tekort aan vaardigheden in de EU, in diverse sectoren en op verschillende vaardigheidsniveaus. Om het tekort aan arbeidskrachten op te vullen, zet de EU zich in voor bijscholing, omscholing en het aanboren van het onaangesproken potentieel van werknemers in de Unie zelf, ten behoeve van de EU-interne markt. Om de tekorten in lidstaten aan te pakken, moet de EU ook vaardigheden en talent uit de hele wereld aantrekken en het broodnodige talent behouden. Samenwerking op het vlak van arbeidsmigratie met partners uit derde landen kan een wederzijds voordeel opleveren, waarbij expertise en financiële steun terugvloeien naar de economie van het land van herkomst.

In de wereldwijde wedloop om talent worden lidstaten via het pakket ondersteund door de volgende initiatieven:

Oprichting van de EU-talentenpool
De Commissie stelt voor een EU-talentenpool op te zetten om gemakkelijker werkzoekenden uit niet-EU-landen te kunnen aanwerven voor knelpuntberoepen in de hele EU. Het gaat om het eerste EU-platform van dit type, een innovatieve maatregel die internationale werving vergemakkelijkt en versnelt, en werkgevers toegang geeft tot een grotere pool aan vaardigheden en talent. Lidstaten kunnen vrijwillig in de EU-talentenpool stappen en zullen het beheer van het platform ondersteunen. Het platform verstrekt ook informatie over wervings- en migratieprocedures in de lidstaten, en bevat garanties om eerlijke aanwervings- en arbeidsvoorwaarden te verzekeren.

De EU-talentenpool ondersteunt de uitvoering van talentpartnerschappen. Dat zijn op maat gesneden partnerschappen met niet-EU-landen op het gebied van arbeids- en opleidingsmobiliteit. Werkzoekenden die hun vaardigheden hebben ontwikkeld in het kader van een talentpartnerschap, krijgen een talentpartnerschapspas waarin hun kwalificaties worden gecertificeerd. Die pas is zichtbaar voor werkgevers in de talentenpool. Mogelijkheden voor legale migratie zullen naar verwachting irreguliere migratie ontmoedigen en gepaard gaan met nauwere samenwerking op het gebied van overname.  

Eenvoudigere en snellere erkenning van in derde landen verworven kwalificaties
Voor werkgever en voor onderdanen van derde landen die toegang tot de EU-arbeidsmarkt willen is de erkenning en vergemakkelijking van validering van kwalificaties en vaardigheden die in niet-EU-landen zijn verworven, van belang. De Commissie beveelt met het pakket een reeks maatregelen aan om de erkenning van vaardigheden en kwalificaties van onderdanen van derde landen te vereenvoudigen en te versnellen. Die maatregelen moderniseren het huidige erkenningssysteem van de EU en zorgen voor betere aansluiting op het systeem voor EU-onderdanen die naar een andere lidstaat verhuizen.

Doel is om de nationale erkenningsautoriteiten beter in staat te stellen de procedures te vereenvoudigen en te versnellen door kwalificaties uit derde landen en beoordelingen van vaardigheden van werkzoekenden beter vergelijkbaar te maken. Zo kunnen op snelle en betrouwbare wijze erkenningsbesluiten worden genomen om vacatures voor knelpuntberoepen in de EU in te vullen.

Kans op leermobiliteit
De voorgestelde aanbeveling van de Raad “Europa in beweging - leermobiliteitskansen voor iedereen” heeft tot doel mobiliteit op alle onderwijs- en opleidingsgebieden te stimuleren. Lidstaten worden verzocht om leermobiliteit binnen de EU als integrerend onderdeel op te nemen in alle onderwijs- en opleidingstrajecten, van schoolonderwijs en beroepsonderwijs en -opleiding, met name leerlingplaatsen, tot hoger en volwassenenonderwijs en uitwisseling van jongeren.

De Commissie stelt voor om nieuwe ambitieuze doelstellingen voor 2030 vast te leggen: het aantal mensen dat mobiliteitservaring opdoet, zou moeten worden opgetrokken. Ook moet de EU aantrekkelijker worden gemaakt als leerbestemming voor talent uit derde landen, overeenkomstig de geopolitieke dimensie van de Europese onderwijsruimte. Het is gebaseerd op de concrete aanbevelingen van het desbetreffende Europese burgerpanel. Het voorstel bevat een toezegging van de Commissie om de lidstaten te monitoren en te helpen bij het opstellen van nationale actieplannen voor de verwezenlijking van de doelstellingen.

Hoe verder?
Het voorstel van de Commissie voor een EU-talentenpool zal worden besproken door het Europees Parlement en de Raad. De Commissie zal de lidstaten ondersteunen bij het opvolgen van de aanbeveling over de erkenning van kwalificaties van onderdanen van derde landen, en hen verzoeken verslag uit te brengen over nationale initiatieven, hervormingen, goede praktijken en statistieken. De aanbeveling “Europa in beweging” zal aan de Raad worden voorgelegd ter overweging en goedkeuring.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier: Erkenning van beroepskwalificaties
ECER-bericht: Europees Jaar van de Vaardigheden loopt van 9 mei 2023 tot en met 8 mei 2024 (11 mei 2023)