Europese Commissie presenteert wetgevingsvoorstel op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen

Het gaat om het wetgevingsvoorstel van de Europese Commissie inzake Corporate Sustainability Due Dilligence. Het wetgevingsvoorstel is op 23 februari 2022 gepresenteerd.

Achtergrond

Ondernemingen maken, als het gaat om de integratie van duurzaamheid, en met name passende zorgvuldigheid op het gebied van mensenrechten en milieu, maar langzaam vooruitgang met de corporate governance. Een aantal lidstaten heeft al nationale regels voor passende zorgvuldigheid ingevoerd, en sommige bedrijven hebben op eigen initiatief maatregelen genomen. Er zijn volgens de Europese Commissie echter verbeteringen nodig op grotere schaal, die met vrijwillige maatregelen moeilijk te realiseren zijn.

De Europese Commissie heeft op 23 februari 2022 een wetgevingsvoorstel gepresenteerd op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat voorstel voorziet voor ondernemingen in een zorgvuldigheidsplicht op het gebied van duurzaamheid: zij zullen negatieve gevolgen voor de mensenrechten en het milieu moeten voorkomen.

Inhoud van het wetgevingsvoorstel

Toepassingsgebied

Artikel 2 van het wetgevingsvoorstel bepaalt op welke entiteiten de richtlijn van toepassing is. De verplichtingen uit het wetgevingsvoorstel zullen zowel van toepassing zijn op EU-ondernemingen als op ondernemingen van buiten de EU, mits aan bepaalde in artikel 2 van het wetgevingsvoorstel opgenomen drempelwaarden en aanvullende voorwaarden is voldaan. Ondernemingen moeten bijvoorbeeld een bepaald aantal werknemers in dienst hebben en een bepaalde wereldwijde netto-omzet hebben. 

Verplichtingen

Het wetgevingsvoorstel geldt voor de eigen activiteiten van de onderneming, maar ook voor de activiteiten van dochterondernemingen, en voor hun waardeketens (directe en indirecte zakelijke banden). Om aan de zorgvuldigheidsplicht voor het bedrijfsleven te kunnen voldoen, moeten ondernemingen:

• passende zorgvuldigheid in hun beleid integreren,
• feitelijke of potentiële negatieve gevolgen voor de mensenrechten en het milieu in kaart brengen,
• potentiële effecten voorkomen of reduceren,
• daadwerkelijke effecten beëindigen of tot een minimum beperken,
• een klachtenprocedure vaststellen en in stand houden,
• de effectiviteit van het beleid en de maatregelen inzake passende zorgvuldigheid monitoren,
• en in het openbaar communiceren over passende zorgvuldigheid.

Concreter betekent dit dat mensenrechten die in internationale overeenkomsten opgenomen zijn, doeltreffender moeten worden beschermd. Werknemers hebben bijvoorbeeld recht op een veilige en gezonde werkomgeving. Daarnaast zal het wetgevingsvoorstel ook bijdragen tot het voorkomen van negatieve milieueffecten die in strijd zijn met belangrijke milieuovereenkomsten. De ondernemingen waarop de regels van toepassing zijn, zullen passende maatregelen moeten nemen (een inspanningsverplichting), die in overeenstemming zijn met de ernst en de waarschijnlijkheid van de diverse effecten, de maatregelen die het bedrijf in de specifieke omstandigheden ter beschikking staan en de noodzaak om prioriteiten te stellen.

Handhaving van de regels

Het wetgevingsvoorstel voorziet in een combinatie van bestuursrechtelijke handhaving door middel van een toezichthouder (artikelen 17 en 18 van het wetgevingsvoorstel) en civielrechtelijke aansprakelijkheid (artikel 19 van het wetgevingsvoorstel). De toezichthouder kan onder meer een boete opleggen aan een onderneming die de regels niet naleeft. Slachtoffers kunnen een onderneming civielrechtelijk aansprakelijk stellen voor vergoeding van geleden schade die had kunnen worden voorkomen als passende zorgvuldigheidsmaatregelen waren genomen.

Meer informatie:

• ECER-dossier – Vrijheid van vestiging – Rechtspersonen (ondernemingen)
• ECER-dossier – Milieu