Europese Commissie publiceert een voorstel uitvoeringsbesluit en een mededeling inzake de MFK-rechtsstaatverordening aangaande de beoordeling van het Hongaarse Herstelplan
Nieuwsbericht | 05-12-2022
Achtergrond Sinds 2021 beschikt de EU-begroting over extra bescherming voor gevallen waarin schendingen van de beginselen van de rechtsstaat gevolgen hebben of dreigen te hebben voor de financiële belangen van de EU. Dankzij de nieuwe conditionaliteitsverordening (ook wel: MFK (Meerjarig Financieel Kader)-rechtsstaatverordening, EU/2020/2092 van 16 december 2020) kan de EU bijvoorbeeld betalingen schorsen of financiële sancties treffen om de begroting te beschermen.
Hongarije had eerder het Hongaarse Herstel- en veerkrachtplan ter beoordeling aan de Commissie voorgelegd. De Commissie heeft het Hongaarse plan beoordeeld op basis van de criteria van de verordening over de faciliteit voor herstel en veerkracht (de RRF-verordening; (EU) 2021/241 van 12 februari 2021). De beoordeling van de Commissie in het kader van de zogenoemde conditionaliteitsprocedure aangaande het Hongaarse plan kwam uit in de vorm van een Mededeling betreffende de door Hongarije ingediende corrigerende maatregelen (COM (2022) 687 van 30 november 2022). Tegelijk kwam het voorstel van de Commissie voor een uitvoeringsbesluit van de Raad (COM (2022) 686 van 30 november 2022) betreffende goedkeuring van de beoordeling van het Hongaarse Herstel- en veerkrachtplan uit. De Commissie bracht ook een vragen en antwoorden-overzicht uit.
De Commissie oordeelt dat er ondanks de genomen stappen nog steeds een risico voor de EU-begroting bestaat, omdat de nog door Hongarije uit te voeren corrigerende maatregelen van structurele en horizontale aard zijn. Hoewel een aantal hervormingen is of wordt doorgevoerd, heeft Hongarije sleutelelementen van de noodzakelijke 17 corrigerende maatregelen die in het kader van het algemene conditionaliteitsmechanisme zijn overeengekomen, volgens de Commissie niet naar behoren uitgevoerd vóór de uiterste datum van 19 november 2022, zoals Hongarije had toegezegd. Betreffende maatregelen hebben met name betrekking op de doeltreffendheid van de onlangs in Hongarije opgerichte integriteitsautoriteit en de procedure voor rechterlijke toetsing van vervolgingsbesluiten.
De Commissie concludeert dat de voorwaarden voor de toepassing van de verordening blijven gelden en dat verdere essentiële stappen nodig zullen zijn om de resterende risico's voor de EU-begroting in Hongarije weg te nemen. Vooralsnog behoudt de Commissie haar oorspronkelijke voorstel uit september 2022 aangaande Hongarije, hetgeen inhoudt dat 65 procent van de vastleggingen voor drie operationele programma's betreffende het cohesiebeleid zou moeten worden geschorst (een bedrag van 7,5 miljard euro). De Commissie blijft ook bij haar voorstel dat geen juridische verbintenissen mogen worden aangegaan met een trust van openbaar belang. Zou de Raad willen besluiten tot schorsing van de financiering dan is hiervoor een gekwalificeerde meerderheid nodig.
De analyse van de Commissie over de conditionaliteit en de uitvoering van de 17 corrigerende maatregelen door Hongarije is doorgestuurd naar de Raad. De Raad moet hierover in december 2022 een besluit nemen.
Nadat de Commissie zich ervan had verzekerd dat het Hongaarse herstel- en veerkrachtplan essentiële mijlpalen voor de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en de bescherming van de EU-begroting bevatte, heeft de Commissie ook besloten het Hongaarse herstelplan goed te keuren op voorwaarde dat de vereiste mijlpalen volledig en doeltreffend worden gerealiseerd. Om de inbreuken te verhelpen die de EU-begroting in gevaar brengen, heeft Hongarije zich in het herstel- en veerkrachtplan verbonden tot eerdergenoemde zeventien corrigerende maatregelen, in combinatie met andere hervormingen van de rechtsstaat in verband met de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. Samen vormen deze een reeks van 27 “supermijlpalen”. Er kan in het kader van de herstel- en veerkrachtfaciliteit geen betaling plaatsvinden totdat Hongarije deze 27 “supermijlpalen” volledig en correct heeft gerealiseerd. Het behalen van de 27 mijlpalen is nodig om een doeltreffende bescherming van de financiële belangen van de Unie te garanderen. Als maatregelen in verband met deze mijlpalen later zouden worden teruggedraaid, worden alle latere betalingen in het kader van de herstel- en veerkrachtfaciliteit geblokkeerd.
Het voorstel voor een uitvoeringsbesluit van de Raad formuleert (in artikel 1) een goedkeuring van de positieve beoordeling van het herstel- en veerkrachtplan van Hongarije. De Raad heeft hiervoor in principe tot eind december 2022 de tijd. In de RRF-verordening is bepaald dat 70 procent van de aan de lidstaten toegewezen RRF-subsidies vóór 31 december 2022 moeten worden vastgelegd. Dit geldt ook voor de toewijzing van subsidies aan Hongarije.
Mijlpalen aangaande de onafhankelijkheid van de rechter en de bescherming van de EU-begroting in het herstel- en veerkrachtplan Het Hongaarse Herstel- en veerkrachtplan omvat veel hervormingen en investeringen die elkaar versterken en (een belangrijk deel van) alle problemen aanpakken. Het bevat maatregelen over de economische en sociale situatie in Hongarije, klimaatgerelateerde maatregelen, bijdragen aan REPowerEU-doelstellingen, hervormingen op het gebied van duurzaam vervoer, energie, waterbeheer en de circulaire economie, energie- en digitaliseringsmaatregelen. Het plan omvat ook een reeks belangrijke institutionele hervormingen ter versterking van de rechtsstaat. Met deze hervormingen wordt gevolg gegeven aan de in het kader van de RRF tot Hongarije gerichte landspecifieke aanbevelingen met betrekking tot de rechtsstaat en worden ook de financiële belangen van de Unie beschermd. De hervormingen zullen naar verwachting ook de efficiëntie en veerkracht van de economie verbeteren, omdat de strijd tegen corruptie wordt opgevoerd, competitieve overheidsopdrachten worden bevorderd en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht wordt versterkt. Deze hervormingen zijn vertaald in 27 “supermijlpalen”, die volledig en correct moeten worden uitgevoerd voordat betalingen in het kader van de herstel- en veerkrachtfaciliteit aan Hongarije kunnen worden gedaan. Het gaat in het bijzonder om:
Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie ECER-dossier: Begroting ECER-dossier: Rechtsstaat ECER-bericht: AG: beroep Hongarije en Polen tegen het conditionaliteitsbeginsel dat de Uniebegroting bij schending van rechtsstaatbeginselen dient te beschermen zou verworpen moeten worden (6 december 2021)
