Europese Commissie publiceert mededeling over geavanceerde materialen

De Europese Commissie presenteerde de Mededeling (COM(2024) 98) op 27 februari 2024. Daarin wordt een algemene strategie voorgesteld om de EU een voortrekkersrol te geven op het gebied van geavanceerde materialen, een sleuteltechnologie die van groot belang is voor de groene en de digitale transitie. Ook werd een factsheet gepresenteerd en is achtergrondinformatie op de website van de Commissie beschikbaar.

Geavanceerde materialen zijn materialen die gericht zijn ontworpen en vervaardigd om betere prestaties te bieden of speciale functies te vervullen, en die dankzij modern wetenschappelijk inzicht en de rekenkracht van computers sneller dan ooit kunnen worden ontwikkeld. Zij zijn van fundamenteel belang voor bijvoorbeeld innovatie op het gebied van energie, elektronica, bouw en mobiliteit, en cruciaal voor de groene en de digitale transitie. Verwacht wordt dat deze eerste lijst van onderzoeksgebieden in de loop van de tijd zal worden uitgebreid in overleg met een nog op te richten technologieraad.

Naar verwachting zal de vraag naar geavanceerde materialen de komende jaren aanzienlijk toenemen. Bijvoorbeeld voor de productie van hernieuwbare energie, batterijen, emissievrije gebouwen, halfgeleiders, geneesmiddelen en medische hulpmiddelen, de productie van satellieten, dragers voor ruimtevoertuigen, vliegtuigen, andere producten voor tweeërlei gebruik, en defensiematerieel.

De strategie heeft tot doel het concurrentievermogen van de EU op lange termijn te versterken en er voor te zorgen dat de Unie voorop blijft lopen op het gebied van technologieën voor nieuwe materialen, door de ontwikkelings-, test- en uitrolcapaciteit te ondersteunen. De voorgestelde acties moeten ook de open strategische autonomie en economische veiligheid van de EU versterken door de afhankelijkheid van kritieke materialen te verminderen door deze te vervangen of de recycling en het hergebruik ervan te ondersteunen.

Achtergrond
Europa heeft een sterke positie wat de ontwikkeling van geavanceerde materialen betreft. Voortdurende innovatie is echter van cruciaal belang om technologische soevereiniteit en strategische autonomie gedurende de hele levenscyclus van geavanceerde materialen te waarborgen. Afgelopen jaren is O&I op het gebied van geavanceerde materialen actief ondersteund door middel van de EU-programma's voor onderzoek en innovatie (zie ook deze resultaten van onderzoek), onder meer met het vlaggenschipinitiatief voor grafeen (materiaal dat onder meer in tv-schermen en computers wordt gebruikt) en in het kader van de Europese technologieplatforms en de ERA-NET-regeling.

In het “Materials 2030 Manifesto” van februari 2022 riepen belanghebbenden uit de industrie de Commissie op om voor O&I op het gebied van geavanceerde materialen een strategisch plan op te stellen en een doeltreffende governance in te stellen, en om een nieuwe Europese strategische agenda voor onderzoek en innovatie voor de volgende generatie geavanceerde materialen vast te stellen.

Naar aanleiding van breder overleg met de lidstaten en belanghebbenden wordt in de mededeling niet alleen ingegaan op de behoeften op het gebied van O&I, maar ook op inspanningen om de productie, het gebruik en de inzet van geavanceerde materialen te versterken.

De mededeling
In de mededeling worden acties voorgesteld die samen met de EU-lidstaten, actoren in de sector en andere belanghebbenden moeten worden uitgevoerd. Ze zijn gebaseerd op vijf pijlers:

1. het versterken van het Europese ecosysteem voor onderzoek en innovatie op het gebied van geavanceerde materialen;
2. het versnellen van de marktintroductie van innovatieve materialen. Denk aan de creatie van een Europese digitale infrastructuur voor onderzoek en innovatie op het gebied van geavanceerde materialen, waarmee het ontwerp, de ontwikkeling en het testen van nieuwe geavanceerde materialen in een gecontroleerde omgeving, ook met behulp van AI, aanzienlijk zal worden versneld;
3. meer kapitaalinvesteringen en betere toegang tot financiering. Als onderdeel van dit maatregelenpakket zal de EU in het kader van Horizon Europa een nieuw partnerschap met de industrie opzetten, met als doel om in de periode 2025-2027 500 miljoen euro aan investeringen aan te trekken;
4. het bevorderen van de productie en het gebruik van geavanceerde materialen. Dit omvat overheidsopdrachten voor innovatie, het vaststellen van normen, en de oprichting van een academie voor geavanceerde materialen samen met het Europees Instituut voor innovatie en technologie, om te zorgen dat de Europese beroepsbevolking over de nodige vaardigheden beschikt;
5. het oprichten van een technologieraad voor geavanceerde materialen, die advies zal verstrekken over de aansturing van dit initiatief met de lidstaten, de met Horizon Europa geassocieerde landen en de industrie.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier: Onderzoek en technologie