Europese Commissie stelt voor om schending van EU-sancties strafbaar te stellen

Achtergrond

De Europese Unie kan beperkende maatregelen (sancties) opleggen aan derde landen, entiteiten, rechtspersonen of natuurlijke personen. Deze maatregelen omvatten gerichte individuele maatregelen, dat wil zeggen gerichte financiële sancties (bevriezing van vermogensbestandsdelen) en inreisbeperkingen (reisverboden), alsmede sectorale maatregelen, zoals wapenembargo’s of economische en financiële maatregelen (bv. invoer- en uitvoerbeperkingen en beperkingen op de levering van bepaalde diensten).

Momenteel zijn er volgens de Commissie in de EU meer dan 40 regelingen voor beperkende maatregelen van kracht. Sommige daarvan dienen tot uitvoering van beperkende maatregelen van de Verenigde Naties (VN) en andere worden autonoom door de EU aangenomen. Naast regelingen voor landspecifieke situaties heeft de EU ook algemene regelingen vastgesteld die gericht zijn tegen de proliferatie en het gebruik van chemische wapens, cyberaanvallen, mensenrechtenschendingen en terrorisme. Beperkende maatregelen zijn bindend voor de lidstaten en voor alle personen of entiteiten die onder de rechtsmacht van de lidstaten vallen (EU-marktdeelnemers).  

De Raad heeft naar aanleiding van een voorstel van de Europese Commissie van 25 mei 2022 (zie het ECER-bericht daarover) besloten de schending van beperkende maatregelen van de EU aan te merken als een vorm van criminaliteit die voldoet aan de criteria van artikel 83, lid 1 van het EU-Werkingsverdrag. De EU-wetgever is daardoor nu bevoegd om een richtlijn vast te stellen op het gebied van de strafbaarstelling van schendingen van beperkende maatregelen, en de sanctionering daarvan. De Europese Commissie heeft op 2 december 2022 een voorstel voor een dergelijke richtlijn gepresenteerd.

Het voorstel

De doelstellingen van het voorstel van 2 december 2022 zijn:

• de definities van strafbare feiten die verband houden met de schending van beperkende maatregelen van de EU, op elkaar af te stemmen;
• te zorgen voor doeltreffende, afschrikkende en evenredige sanctietypen en niveaus voor strafbare feiten die verband houden met de schending van beperkende maatregelen van de EU;
• grensoverschrijdend onderzoek en grensoverschrijdende vervolging te bevorderen;
• de operationele doeltreffendheid van de nationale handhavingsketens te verbeteren om onderzoeken, vervolgingen en sancties te bevorderen.

Volgende stappen

Het voorstel zal nu door het Europees Parlement en de Raad worden besproken in het kader van de gewone wetgevingsprocedure.

Meer informatie:

• Persbericht van de Europese Commissie
• ECER-dossier – Sancties
• ECER-dossier – Zware criminaliteit