Herziene richtlijn energieprestatie van gebouwen vastgesteld

De Europese Commissie stelde de herziene richtlijn energieprestatie van gebouwen op 12 april 2024 definitief vast. De herziening is een van de mijlpalen van de Europese Green Deal . Tegelijkertijd met de vaststelling bracht de Commissie ook een Q&A uit over de herziene richtlijn.

De herziene richtlijn wordt binnenkort in het Publicatieblad van de Unie bekendgemaakt en treedt de weken daarna in werking. Vervolgens dienen de lidstaten de richtlijn om te zetten in hun nationale wetgeving.

Achtergrond
In de EU zijn gebouwen verantwoordelijk voor ongeveer 40 procent van het energieverbruik, meer dan de helft van het gasverbruik (voornamelijk voor verwarming, koeling en sanitair warm water) en 35 procent van de aan energie gerelateerde broeikasgasemissies. Ongeveer 35 procent van de gebouwen in de EU is ouder dan 50 jaar en bijna 75 procent is niet energiezuinig. Jaarlijks wordt slechts gemiddeld 1 procent van de gebouwen energetisch gerenoveerd.

In 2020 heeft de Commissie de “ renovatiegolf ”-strategie voorgesteld. Daarmee wil zij het renovatietempo tegen 2030 minstens verdubbelen en ervoor zorgen dat renovaties energiezuinigere gebouwen opleveren die een groter aandeel hernieuwbare energie gebruiken. Het voorstel van de Commissie van december 2021 om de richtlijn energieprestatie van gebouwen te herzien (zie dit ECER-bericht), is in mei 2022 in het kader van het REPowerEU-plan verder aangevuld met bepalingen over de uitrol van zonne-energie op gebouwen (zie persbericht Commissie). In december 2023 bereikten de medewetgevers een politiek akkoord (zie persbericht Commissie).

De richtlijn is een belangrijk onderdeel van de inspanningen van de EU om van fossiele brandstoffen af te stappen, het tempo van de energie-efficiëntieverbeteringen te verdubbelen en de capaciteit van hernieuwbare energie tegen 2030 te verdrievoudigen.

De herziene richtlijn energieprestatie gebouwen
De herziene richtlijn bevat ambitieuze doelstellingen om het totale energieverbruik van gebouwen in de EU te verminderen, waarbij met specifieke nationale kenmerken rekening wordt gehouden . Lidstaten kunnen zelf bepalen op welke gebouwen ze zich richten en welke maatregelen ze nemen. De herziening moet de vraag naar schone technologie in Europa stimuleren en banen, investeringen en groei creëren.

Elke lidstaat stelt zijn eigen nationale traject vast om het gemiddelde primaire energieverbruik van woongebouwen uiterlijk in 2030 met 16 procent te verminderen en uiterlijk in 2035 met 20 tot 22 procent. Voor bedrijfsgebouwen moeten de 16 procent slechtst presterende gebouwen uiterlijk in 2030 zijn gerenoveerd en de 26 procent slechtst presterende uiterlijk in 2033. Lidstaten kunnen bepaalde categorieën gebouwen, zoals vakantiewoningen, van deze plichten vrijstellen. Burgers worden bij de modernisering van hun huizen ondersteund. De richtlijn bepaalt dat er centrale aanspreekpunten moeten komen voor advies over de renovatie van gebouwen en dat renovaties dankzij openbare en particuliere financiering betaalbaarder en haalbaarder moeten worden.

Door het gebruik van ingevoerde fossiele brandstoffen te verminderen, zal de richtlijn de energieonafhankelijkheid van Europa verbeteren , in overeenstemming met het REPowerEU-plan uit mei 2022. Klimaatneutraliteit wordt de norm voor nieuwe gebouwen. Nieuwe gebouwen mogen ter plaatse geen emissies uit fossiele brandstoffen meer uitstoten. Dit geldt vanaf 1 januari 2028 voor overheidsgebouwen en vanaf 1 januari 2030 voor alle andere nieuwe gebouwen. Specifieke vrijstellingen blijven mogelijk. De verbeterde richtlijn bevat nieuwe bepalingen om fossiele brandstoffen uit verwarming in gebouwen geleidelijk uit te faseren en de uitrol van installaties op zonne-energie te stimuleren, waarbij met de nationale omstandigheden rekening wordt gehouden. De lidstaten moeten er ook voor zorgen dat nieuwe gebouwen klaar zijn voor zonne-energie . Vanaf 1 januari 2025 mag de installatie van zelfstandige ketels op fossiele brandstoffen niet meer worden gesubsidieerd. De richtlijn stimuleert ook duurzame mobiliteit dankzij bepalingen over voorbekabeling, laadpunten voor elektrische voertuigen en fietsparkeerplaatsen .

Een betere planning van renovaties en technische en financiële steun  zijn van belang om een renovatiegolf in de hele EU in gang te zetten. Dit maakt deel uit van de herziene richtlijn. Om energiearmoede terug te dringen en energierekeningen te verlagen, moeten renovaties worden gestimuleerd en ondersteund door financieringsmaatregelen. Die zijn met name bedoeld voor kwetsbare afnemers en de slechtst presterende gebouwen, waar vaker energiearme huishoudens wonen.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier : Milieu
ECER-dossier : Energie