Nieuw strategisch EU-kader voor gezondheid en veiligheid op het werk

Het gaat om het strategisch EU-kader voor veiligheid en gezondheid op het werk 2021-2027 , die op 28 juni 2021 door de Europese Commissie werd gepresenteerd.

Achtergrond

Het wetgevingskader van de EU inzake de veiligheid en gezondheid op het werk bestaat uit een kaderrichtlijn en 24 specifieke richtlijnen die in de loop der tijd zijn ontwikkeld. De kaderrichtlijn (1989) vormt de basis voor gemeenschappelijke beginselen en minimumnormen op het gebied van de veiligheid en gezondheid op het werk in de gehele EU. Artikel 16, lid 1 van de kaderrichtlijn voorziet in de mogelijkheid om specifieke richtlijnen vast te stellen. Een voorbeeld van een specifieke richtlijn is de richtlijn die zwangere vrouwen beoogt te beschermen op de werkvloer.

In maart 2021 had de Europese Commissie in haar Actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten al aangekondigd dat zij een nieuw strategisch kader voor gezondheid en veiligheid op het werk ging presenteren (zie het ECER-bericht over het Actieplan). Het recht op gezond en veilig werk is namelijk opgenomen in beginsel 10 van de Europese pijler van sociale rechten. Op 28 juni 2021 heeft de Commissie het nieuwe strategische kader gepresenteerd. Dit strategische kader geldt voor de periode 2021 tot 2027.

Het vorige strategische kader voor gezondheid en veiligheid op het werk gold voor de periode 2014 tot 2020 en was onder meer gericht op de preventie van werkgerelateerde ziekten en de aanpak van demografische veranderingen. Tot de belangrijkste resultaten behoren drie opeenvolgende actualiseringen van de richtlijn betreffende carcinogene en mutagene agentia .

Nieuw strategisch kader

Het nieuwe strategische kader 2021-2027 is gericht op drie horizontale doelstellingen. Het gaat om de volgende doelstellingen:

1 Anticiperen op en omgaan met veranderingen in de arbeidswereld.

Het strategisch kader beoogt de veranderingen als gevolg van de groene, digitale en demografische transities en de veranderingen in de traditionele werkomgeving in goede banen te leiden:

• De Europese Commissie zal de richtlijn arbeidsplaatsen en de richtlijn beeldschermapparatuur herzien;
• Daarnaast zal de Commissie een EU-initiatief op het gebied van geestelijke gezondheid op het werk voorbereiden. In het kader van dit initiatief zullen nieuwe kwesties in verband met de geestelijke gezondheid van werknemers worden beoordeeld en zullen er richtsnoeren voor maatregelen worden voorgesteld.

2 Verbetering van de preventie van werkgerelateerde ziekten en ongevallen

• Het strategisch kader zal een “Vision Zero”-benadering bevorderen om werkgerelateerde sterfgevallen in de EU tot nul te brengen;
• De Europese Commissie zal de EU-regels inzake gevaarlijke chemische stoffen actualiseren om kanker, reproductieve aandoeningen en aandoeningen van de luchtwegen te bestrijden.

3 Vergroting van de paraatheid voor mogelijke toekomstige bedreigingen voor de gezondheid

• Op basis van de lessen die uit de Covid-19-pandemie zijn getrokken, zal de Commissie noodprocedures en richtsnoeren ontwikkelen voor de snelle inzet, uitvoering en monitoring van maatregelen in eventuele toekomstige gezondheidscrises.

De acties uit het strategisch kader zullen worden uitgevoerd door middel van (i) een sterke sociale dialoog, (ii) versterkte en empirisch onderbouwde beleidsvorming, (iii) betere handhaving en monitoring van bestaande EU-wetgeving, (iv) bewustmaking en (v) het mobiliseren van financiering voor investeringen in veiligheid en gezondheid op het werk. De financiering wordt onder meer verkregen vanuit EU-fondsen zoals de faciliteit voor herstel en veerkracht en de fondsen voor het cohesiebeleid.

Nationale strategieën

De Europese Commissie roept de lidstaten tevens op om hun nationale strategieën voor veiligheid en gezondheid op het werk te actualiseren om ervoor te zorgen dat de nieuwe maatregelen de werkplek bereiken. Buiten de EU zal de Commissie ook een leidende rol blijven spelen bij het wereldwijd bevorderen van strenge normen op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk.

Meer informatie:

• Persbericht van de Europese Commissie
• Vragen en antwoorden over het nieuwe strategische kader
• ECER-dossier – Arbeidsrecht – Arbeidsomstandigheden