Nieuwe EU-verordening tot vaststelling van de doelstellingen, begroting en financiering van het programma Digitaal Europa

Het gaat om de EU-verordening tot oprichting van het programma Digitaal Europa (2021/694). Met de verordening wordt het besluit van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een programma inzake interoperabiliteitsoplossingen en gemeenschappelijke kaders voor Europese overheidsdiensten, bedrijven en burgers (ISA2-programma) als middel om de overheidssector te moderniseren (Besluit 2015/2240) ingetrokken. De verordening is op 11 mei 2021 gepubliceerd in het Publicatieblad (Pb EU L166/1) en is, met het oog op het zonder onderbreking doorlopen van de steun op dit beleidsgebied, met terugwerkende kracht van toepassing vanaf 1 januari 2021.

De EU-verordening tot oprichting van het programma Digitaal Europa streeft een versterking van de Europese capaciteiten op digitaal -en technologisch gebied na. Ook richt het programma zich op het verruimen van de toegang tot, en het gebruik van, belangrijke Europese digitale technologieën door private partijen. In dit kader zijn vijf prioriteiten gedefinieerd die met het programma worden bevorderd. Dit zijn:

1. De uitrol en ontwikkeling in de Unie van high performance computing;
2. Het ontwikkelen, toegankelijk maken en versterken van artificiële intelligentie in de Unie;
3. Het versterken van cyberbeveiliging en vertrouwen;
4. Het opzetten van opleidingen en cursussen zodat burgers geavanceerde digitale vaardigheden kunnen verwerven;
5. De uitrol en een optimaal gebruik van digitale capaciteiten en interoperabiliteit.

Voor elk van deze punten stelt de verordening specifieke doelen. De verordening bepaalt daarnaast dat in iedere lidstaat minstens één Europese digitale innovatiehub wordt opgericht. Dit is een (rechts-) persoon die op basis van de verordening geselecteerd wordt om in het kader van het programma Digitaal Europa taken uit te voeren. Hierbij gaat het onder andere om het rechtstreeks voorzien in, of het zorgen voor toegang tot, technologische expertise en experimenteerfaciliteiten. Ook kan hierbij worden gedacht aan het faciliteren van kennisoverdracht en het helpen van ondernemingen bij het middels nieuwe technologieën doorvoeren van verbeteringen in de bedrijfsvoering. De verordening stelt eveneens regels omtrent de selectie van (rechts-)personen als Europese digitale innovatiehubs. Hierover besluit de Europese Commissie na een voordracht van kandidaat-digitale innovatiehubs door de lidstaten.

Naast het uiteenzetten van de doelstellingen van het programma stelt de verordening ook de begroting voor de realisatie hiervan vast. Tussen 1 januari 2021 en 31 december 2027 bedragen de financiële middelen voor de uitvoering van het programma Digitaal Europa meer dan 7.5 miljard euro. Met dit bedrag worden activiteiten ter bevordering van de vijf genoemde speerpunten gefinancierd. Voor financiering komen in een lidstaat, overzees gebied, of een met het programma geassocieerd derde land gevestigde (rechts-)personen in aanmerking. De activiteiten van die (rechts-)personen moeten bijdragen aan de genoemde doelstellingen en aan in de verordening genoemde toekenningscriteria voldoen.

Onder de toekenningscriteria vallen onder meer de status van het project, de kwaliteit van het uitvoeringsplan en de behoefte aan het ondervangen van financiële belemmeringen (bijvoorbeeld bij een gebrek aan marktfinanciering). Daarnaast stelt de verordening nog een aantal andere elementen vast waar rekening mee kan worden gehouden in de toekenningscriteria. Hieronder vallen onder meer de positieve effecten van Uniesteun op investeringen, het verwachte effect op het klimaat en de trans-Europese dimensie van het project.

Meer informatie

• Publicatieblad EU (11 mei 2021)
• ECER-bericht : Commissie presenteert nieuwe regels voor digitale platform (11 januari 2021)