Oekraïne-Rusland: Europese Commissie neemt een tijdelijk staatssteunkader aan

Het gaat om de mededeling van de Commissie inzake een tijdelijk crisiskader voor staatssteunmaatregelen ter ondersteuning van de economie na de Russische agressie tegen Oekraïne.

Achtergrond

Het tijdelijke kader voor staatssteunmaatregelen ter ondersteuning van de economie vanwege de Russische invasie in Oekraïne, dat is gebaseerd op artikel 107, lid 3, punt b van het EU-Werkingsverdrag , is vastgesteld omdat de gehele economie van de EU een ernstige verstoring doormaakt. Om dit te verhelpen, voorziet het tijdelijke kader in drie soorten steun:

1 beperkte steunbedragen

De lidstaten kunnen regelingen opzetten om door de crisis getroffen ondernemingen in de sectoren landbouw, visserij en aquacultuur tot 35.000 euro toe te kennen, en in alle andere sectoren tot 400.000 euro. Deze steun hoeft niet te worden gekoppeld aan een stijging van de energieprijzen, aangezien de crisis en de sancties tegen Rusland de economie op verschillende manieren treffen, met inbegrip van fysieke verstoringen van de toeleveringsketen. Deze steun kan worden verleend in elke vorm, met inbegrip van rechtstreekse subsidies.

2 liquiditeitssteun in de vorm van staatsgaranties en gesubsidieerde leningen

De lidstaten kunnen i) gesubsidieerde staatsgaranties verstrekken zodat banken leningen blijven verstrekken aan alle door de huidige crisis getroffen ondernemingen en ii) overheidsleningen en particuliere leningen met rentesubsidie verstrekken.

• De lidstaten kunnen staatsgaranties verlenen of garantieregelingen opzetten om bankleningen aan bedrijven te ondersteunen. Deze zouden gesubsidieerde premies hebben, met een verlaging van het geraamde markttarief voor de jaarlijkse premies voor nieuwe leningen aan kleine en middelgrote ondernemingen en andere ondernemingen;
• De lidstaten kunnen overheidsleningen en particuliere leningen met rentesubsidie aan bedrijven mogelijk maken. Deze leningen moeten worden verstrekt tegen een rentetarief dat ten minste gelijk is aan het risicovrije basistarief plus specifieke kredietrisicopremies die gelden voor respectievelijk kleine en middelgrote ondernemingen en andere ondernemingen.

3 steun ter compensatie van de hoge energieprijzen

De lidstaten kunnen bedrijven, en met name intensieve energiegebruikers, gedeeltelijk compenseren voor extra kosten als gevolg van uitzonderlijke stijgingen van de gas- en elektriciteitsprijzen. Deze steun kan worden verleend in elke vorm, met inbegrip van rechtstreekse subsidies.

De totale steun per begunstigde mag nooit meer bedragen dan 30 procent van de in aanmerking komende kosten, tot een maximum van 2 miljoen euro. Als een onderneming operationeel verlies lijdt, kan verdere steun nodig zijn om een economische activiteit te kunnen voortzetten. Daartoe kunnen de lidstaten steun verlenen die deze plafonds overschrijdt, tot 25 miljoen euro voor energie-intensieve gebruikers en tot 50 miljoen euro voor ondernemingen die actief zijn in specifieke sectoren, zoals de productie van aluminium en andere metalen, glasvezels, pulp, meststoffen of waterstof en veel chemische basisproducten.

Hoe nu verder?

Het tijdelijke crisiskader zal van kracht blijven tot 31 december 2022. Met het oog op de rechtszekerheid zal de Commissie vóór die datum beoordelen of het kader moet worden verlengd. Gedurende de toepassingsperiode ervan zal de Commissie de inhoud en reikwijdte van het kader evalueren in het licht van de ontwikkelingen op het gebied van de energiemarkten, andere inputmarkten en de algemene economische situatie.

Het vandaag aangenomen tijdelijke crisiskader vormt een aanvulling op de talloze mogelijkheden waarover de lidstaten beschikken om maatregelen uit te werken die aansluiten bij de bestaande EU-staatssteunregels. Op grond van de staatssteunregels van de EU kunnen de lidstaten bijvoorbeeld bedrijven helpen die met liquiditeitstekorten kampen en dringend reddingssteun nodig hebben. Daarnaast kunnen de lidstaten op grond van artikel 107, lid 2, punt b van het EU-Werkingsverdrag ondernemingen vergoeden voor de schade die rechtstreeks is veroorzaakt door een buitengewone gebeurtenis, zoals de huidige crisis.

Meer informatie:

• Persbericht van de Europese Commissie
• ECER-dossier – Staatssteun
• ECER-bericht:  Europese Commissie consulteert lidstaten over de wenselijkheid van een tijdelijk crisis-steunkader inzake Oekraine- Rusland (11 maart 2022) 
• ECER-pagina – Oekraïne-Rusland: EU-ontwikkelingen