Personen met een beperking kunnen door nieuwe EU-regels makkelijker binnen de EU reizen
Nieuwsbericht | 14-11-2024
De Europese pijler van sociale rechten (2017) bepaalt dat iedereen, ongeacht een handicap, recht heeft op gelijke behandeling en gelijke kansen met betrekking tot de toegang tot goederen en diensten die beschikbaar zijn voor het publiek (principe 3). Daarnaast erkent de Europese pijler van sociale rechten dat personen met een handicap recht hebben op diensten die hen in staat stellen om deel te nemen aan de samenleving (principe 17). Het actieplan van de Europese pijler van sociale rechten (2021) verwijst naar belangrijke barrières waarmee personen met een handicap nog steeds worden geconfronteerd. Die barrières worden verder geadresseerd in de EU-strategie voor de rechten van personen met een handicap 2021-2030 (hierna: de strategie)
In de strategie kondigde de Commissie aan dat zij tegen eind 2023 een Europese gehandicaptenkaart zou invoeren die in alle EU-lidstaten moet worden erkend. De Commissie gaf aan dat daarbij zou worden voortgebouwd op de ervaringen van het proefproject met de Europese gehandicaptenkaart in acht EU-lidstaten en op de EU-parkeerkaart voor gehandicapten. Op 6 september 2023 presenteerde de Europese Commissie een voorstel voor een richtlijn tot instelling van de Europese gehandicaptenkaart en de Europese parkeerkaart voor personen met een handicap (zie het ECER-bericht over het voorstel). Dat voorstel voorziet in het kader, de regels en de gemeenschappelijke voorwaarden voor deze kaarten voor personen met een handicap die voor een korte periode naar een andere lidstaat reizen of deze bezoeken. Het omvat een gemeenschappelijk gestandaardiseerd model voor een Europese gehandicaptenkaart als bewijs van de erkende gehandicaptenstatus en voor een Europese parkeerkaart voor personen met een handicap als bewijs van hun erkende recht op parkeeromstandigheden en -faciliteiten die voorbehouden zijn aan personen met een handicap.
Op 31 oktober 2023 presenteerde de Europese Commissie een tweede voorstel met betrekking tot de Europese gehandicaptenkaart en de Europese parkeerkaart voor personen met een handicap. Dat voorstel heeft tot doel ervoor te zorgen dat hetzelfde kader als dat van het in september 2023 gepresenteerde voorstel van toepassing is op onderdanen van derde landen met een handicap die nog niet onder het eerdere voorstel vallen, wanneer zij voor een korte periode naar een andere lidstaat reizen of verhuizen. Het voorstel beoogt ervoor te zorgen dat het van toepassing is op onderdanen van derde landen die legaal op het grondgebied van een lidstaat verblijven, van wie de handicapstatus door die lidstaat is erkend, en die het recht hebben om overeenkomstig het recht van de EU naar andere lidstaten te reizen of te verhuizen.
Beide voorgestelde richtlijnen zijn door de Raad en het Europees Parlement aangenomen en op 14 november 2024 in het EU-Publicatieblad verschenen: Richtlijn (EU) 2024/2841 tot invoering van de Europese kaart voor personen met een handicap en de Europese parkeerkaart voor personen met een handicap en Richtlijn (EU) 2024/2842 tot uitbreiding van Richtlijn (EU) 2024/2841 tot onderdanen van derde landen die legaal in een lidstaat verblijven.
De twee richtlijnen bieden personen met een handicap tijdens korte verblijven gelijke toegang tot bijzondere voorwaarden of voorkeursbehandeling, en dit overal in de EU. Concreet gaat het om lagere of nultarieven, prioritaire toegang, bijstand en voorbehouden parkeerplaatsen. De nationale autoriteiten zullen verantwoordelijk zijn voor de afgifte van fysieke en digitale Europese gehandicaptenkaarten, in een praktisch formaat. De kaarten gelden in de hele EU als bewijs van handicap of recht op specifieke diensten op basis van een handicap. De parkeerkaarten zullen in fysiek formaat worden geproduceerd, maar de lidstaten mogen ze daarnaast ook in digitaal formaat uitgeven.
