T-121/05 en T-166/05, Borax, arrest van 11 maart 2009

Signaleringsfiche
Arresten van het Gerecht van eerste aanleg van 11 maart 2009 in de zaken T-121/05 en T-166/05, Borax Europe Ltd. tegen de Commissie.

Betrokken departementen

BZK en JUS

Sleutelwoorden

EG-verordening 1049/2001 (Eurowob) - Documenten en geluidsopnamen – Motivering weigering toegang - Uitzonderingsgrond inzake bescherming persoonlijke levenssfeer en integriteit individu - Uitzonderingsgrond inzake ondermijning besluitvormingsproces.

Beleidsrelevantie

De Commissie kan de toegang tot een document niet weigeren omdat een document betrekking heeft op een belang dat op grond van de Eurowob wordt beschermd. Getoetst dient te worden of de toegang tot het document de bescherming van het betrokken belang ook daadwerkelijk ondermijnt. Dit risico moet bovendien redelijk en voorzienbaar zijn en niet puur hypothetisch.

Samenvatting van feiten, redenering en dictum

Borax Europe is een onderneming die boraten en boorzuur produceert. Deze twee stoffen zijn tijdens een vergadering van een groep deskundigen ter voorbereiding van een aanpassing van een richtlijn voor gevaarlijke stoffen aan de orde gekomen. Borax Europe heeft de Commissie gevraagd hem toegang te verlenen tot de documenten die in verband met deze vergadering zijn gewisseld (zaak
T-166/05) alsmede de geluidsopnamen die van de vergadering zijn gemaakt (zaak T-121/05). De Commissie heeft de toegang tot een deel van de documenten en de geluidsopnamen geweigerd. Daarbij is een beroep gedaan op twee uitzonderingsgronden in de Eurowob. Gesteld werd dat openbaarmaking zowel de persoonlijke levenssfeer en de integriteit van de deskundigen als het besluitvormingsproces ernstig zou ondermijnen. Borax Europe heeft hiertegen beroep ingesteld.

Het Gerecht overweegt dat het doel van de Eurowob is dat besluiten in zo groot mogelijke openheid en zo dicht mogelijk bij de burger worden genomen. Dit betekent dat de uitzonderingen in de Eurowob restrictief moeten worden uitgelegd en dat een beroep op deze uitzonderingen goed moet worden gemotiveerd. Er moet worden uitgelegd waarom openbaarmaking de persoonlijke levenssfeer en de integriteit van het individu of het besluitvormingsproces ondermijnd. Bovendien moet worden aangetoond dat deze ondermijning redelijk en voorzienbaar is. Het moet niet puur gaan om een hypothetisch risico. Verder is van belang dat bij een beroep op de ondermijning van het besluitvormingsproces wordt aangetoond dat er, ondanks de ondermijning, geen hoger openbaar belang is dat openbaarmaking toch rechtvaardigt. Het besluit van de Commissie om de toegang tot de gevraagde documenten te weigeren is in dit geval onvoldoende gemotiveerd en voldoet niet aan de gestelde vereisten. Dat er sprake is van een wetenschappelijk advies doet hier niet aan af. In de Eurowob is alleen een uitzondering opgenomen voor juridisch advies. Adviezen van andere deskundigen zijn in beginsel openbaar. Het beroep van Borax Europe wordt gegrond verklaard.

Eerste inventarisatie van de mogelijke effecten

De uitspraak is van belang voor het opvragen van documenten van instellingen van de Europese Unie. In de uitspraak wordt benadrukt dat bij een beroep op een uitzonderingsgrond moet worden gemotiveerd dat het risico dat het betrokken belang wordt ondermijnd redelijk en voorzienbaar is en niet slechts hypothetisch.

Voorstel voor behandeling

De ICER zendt dit fiche en het arrest ter kennisneming aan alle ministers en de staatssecretaris voor Europese Zaken. Een vervolgfiche is niet noodzakelijk.