T-174/95, Sevenska Journalistförbundet (Tidningen Journalisten), arrest van 17 juni 1998
Datum arrest, zaaknummer, partijen GEA, 17 juni 1998, T-174/95, Sevenska Journalistförbundet (Tidningen Journalisten)
Sleutelwoorden Toegang tot informatie - Besluit 93/731/EG van de Raad - Afwijzing van verzoek om toegang tot documenten van Raad - Beroep tot nietigverklaring - Ontvankelijkheid - Titel VI van het Verdrag betreffende de Europese Unie - Draagwijdte van uitzonderingsbepaling inzake bescherming van openbare veiligheid - Geheim van beraadslagingen van Raad - Motivering - Openbaarmaking van verweerschrift op Internet - Misbruik van procedure
Samenvatting van feiten, redenering en dictum De Zweedse organisatie van journalisten heeft onderzocht in welke mate de Europese openbaarheidsregels functioneren. Het heeft daartoe documenten bij de Raad opgevraagd die van het grootste gedeelte door de Zweedse regering aan het Zweedse parlement waren verstrekt. Het betrof documenten met betrekking tot Europol. De Raad weigerde inzage omdat schade zou kunnen worden toegebracht aan het openbaar belang en omdat de documenten betrekking hadden op de beraadslagingen in de Raad.
Redenering Gerecht De Raad had in de eerste plaats betoogd dat verzoeker geen belang had bij vernietiging omdat hij reeds toegang had tot de documenten. Het Gerecht verwerpt dit argument. Volgens de communautaire openbaarheidsregels behoeft een burger geen belang te hebben bij toegang tot een bepaald document zodat hij evenmin een belang hoeft te hebben bij vernietiging van een beslissing waarbij deze toegang wordt geweigerd (punten 67 en 68).
In de tweede plaats verwerpt het Gerecht het betoog van de Raad dat het Gerecht niet bevoegd is omdat het derde pijler documenten betreft. Naar het oordeel van het Gerecht betreft de uitzondering in artikel L Unieverdrag slechts de wettigheid of interpretatie van een besluit genomen op basis van de derde pijler. Dat is in deze zaak niet aan de orde. Bovendien maakt de openbaarheidsregeling zelf geen onderscheid tussen documenten die op de eerste, tweede of de derde pijler betrekking hebben (punten 85 en 86).
Bij de inhoudelijke beoordeling van de bestreden beslissing oordeelt het Gerecht dat de Raad ten onrechte heeft nagelaten te motiveren welke uitzonderingsgrond op welk document van toepassing is (punt 119). Hoewel het Gerecht stelt slechts de motivering te beoordelen blijkt uit de overwegingen dat het Gerecht in ieder geval van oordeel is dat een aantal documenten inhoudelijk niet onder de uitzondering openbare veiligheid valt. Voor de interpretatie van dit begrip sluit het Gerecht aan bij vergelijkbare begrippen in het Verdrag (punt 121). Opvallend is dat het Gerecht onder de toetsing aan de motiveringseis ten overvloede opmerkt dat verzoeker een antwoord in het Frans ontving terwijl zijn verzoek in het Duits was gesteld (punt 126).
Dictum Het Gerecht verklaart daarom voor recht dat de beschikking van de Raad van 6 juli 1995 waarbij verzoeker de toegang tot bepaalde documenten betreffende de Europese Politiedienst (Europol) is geweigerd, nietig is.
Korte analyse Het gaat om een belangrijk arrest met name omdat het Gerecht zijn bevoegdheid bevestigt te oordelen over de openbaarmaking van derde pijler documenten hoewel derde pijler aangelegenheden zijn onttrokken aan zijn rechtsmacht. Belangrijk is ook dat het Gerecht kritisch is ten aanzien van de wijze waarop de beslissing is gemotiveerd. Het Gerecht verlangt van de Raad een motivering per document. Wel moet worden opgemerkt dat het Gerecht de beoordeling van de Raad per document niet heeft geverifieerd. Volstaan werd met een toetsing van de bestreden beslissing aan andere door de Raad overgelegde documenten. Het Gerecht heeft op alle belangrijke punten een interpretatie gekozen die overeenstemt met die welke door Nederland werd gesuggereerd.
Eerste inventarisatie van de mogelijke effecten voor beleid, wetgeving, rechtspraak of rechtspraktijk op nationaal of Europees niveau Het arrest verruimt de mogelijkheden van toegang voor het publiek tot documenten van de Raad. Individuele verzoekers hebben recht op een deugdelijke motivering per document bij weigering van openbaarmaking en vervolgens toegang tot de rechter, ook als het gaat om tweede of derde pijler documenten. Deze rechtspraak is niet alleen van belang voor de Raad, maar ook voor de andere instellingen.
Voorstel voor behandeling Het fiche wordt ter kennisneming toegezonden aan de ICER.
