Tripartiete verklaring in kader van de sociale dialoog ondertekend

De “tripartiete verklaring voor een bloeiende Europese sociale dialoog” werd op 31 januari 2024 op de top van de sociale partners in het Belgische Hertoginnedal ondertekend.

De sociale dialoog - de dialoog tussen vertegenwoordigers van werknemers en van bedrijven - betreft een fundamenteel onderdeel van het Europese sociale model. De dialoog draagt bij tot economische welvaart, verbetert de levens- en arbeidsomstandigheden, bevordert het concurrentievermogen van EU-bedrijven en helpt om te anticiperen op veranderingen en deze in goede banen te leiden, bijvoorbeeld in de context van de groene en de digitale transitie.

De sociale dialoog is verankerd in (artikel 151 van) het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (EU-Werkingsverdrag) en wordt benadrukt in beginsel 8 van de Europese pijler van sociale rechten en in het actieplan voor de pijler. In artikel 154 EU-Werkingsverdrag is bepaald dat de Commissie verplicht is de sociale partners te raadplegen over wetgevingsvoorstellen op het gebied van sociaal beleid en hen in staat te stellen te onderhandelen over overeenkomsten die door middel van EU-wetgeving kunnen worden uitgevoerd.

Belangrijkste resultaten van de top
Als onderdeel van hun toezegging om de sociale dialoog te versterken, zijn de Commissie, het Belgische voorzitterschap van de Raad van de EU en de Europese sociale partners overeengekomen om:

• Tekorten aan arbeidskrachten en vaardigheden aan te pakken: hoogwaardige banen en een beroepsbevolking met de juiste vaardigheden zijn essentieel voor het concurrentievermogen van de EU. Uit een recente Eurobarometer-enquête bleek echter dat tekorten aan arbeidskrachten en vaardigheden de algemene bedrijfsactiviteiten van het mkb remmen. De Commissie zal in samenwerking met de sociale partners uiterlijk in het voorjaar van 2024 een actieplan presenteren om tekorten aan arbeidskrachten en vaardigheden aan te pakken. Ook hebben de vier ondertekenaars zich verbonden hun steentje bij te dragen om meer mensen aan het werk te krijgen, de arbeidsomstandigheden te verbeteren, de erkenning van kwalificaties te vergemakkelijken en werknemers uit het buitenland te integreren.
• De Europese sociale dialoog centraal te stellen in de gemeenschappelijke toekomstvisie: de sociale partners spelen een essentiële rol bij de wijze waarop de EU reageert op en zich aanpast aan veranderende economische en sociale omstandigheden, onder meer in het licht van de groene en de digitale transitie. De verklaring herhaalt de vastbeslotenheid van de EU om de rol van de sociale partners en de sociale dialoog ten volle te eerbiedigen en te bevorderen.
• Een gezant voor de Europese sociale dialoog te benoemen: de Commissie zal een speciale gezant voor de Europese sociale dialoog benoemen om de rol van de sociale dialoog op Europees en nationaal niveau te bevorderen en verder te versterken. De gezant zal de uitvoering van de mededeling van de Commissie over de versterking van de sociale dialoog in de EU uit januari 2023 (zie ook dit ECER-bericht) ondersteunen en coördineren. De sociale partners kunnen bij de gezant terecht om gezamenlijk kwesties met betrekking tot de sociale dialoog aan te kaarten.
• Een pact voor de Europese sociale dialoog te sluiten: een reeks bipartiete en tripartiete bijeenkomsten om na te gaan hoe de sociale dialoog op EU-niveau verder kan worden versterkt. Hierin zal met name gesproken worden over institutionele en financiële steun van de EU en capaciteitsopbouw, onder meer via het Europees Sociaal Fonds Plus (ESF+), en over bipartiete afspraken voor de onderhandelingen over en de bevordering en uitvoering van overeenkomsten tussen de sociale partners. Het is de bedoeling het pact begin 2025 te sluiten.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier : Arbeidsrecht