Op deze pagina:
De EU beschikt over instrumenten om te kunnen reageren op uitdagingen op het gebied van asiel en migratie. Voorbeelden daarvan zijn de Tijdelijke beschermingsrichtlijn uit 2001 en de Verordening crisis- en overmachtssituaties uit 2024 (van toepassing vanaf 2026). Voor meer informatie over de Tijdelijke beschermingsrichtlijn verwijzen wij u graag door naar dit ECER-dossier. In de paragraaf hieronder wordt nader ingegaan op de Verordening crisis- en overmachtssituaties.
Naar boven
Op 11 juni 2024 is Verordening (EU) 2024/1359 in werking getreden. De verordening is van toepassing met ingang van 1 juli 2026, en vormt een aanvulling op de Tijdelijke beschermingsrichtlijn. De verordening heeft betrekking op crisis- of overmachtssituaties op het gebied van migratie en asiel als gevolg van omstandigheden waarop de EU en haar lidstaten geen vat hebben. Het gaat om situaties zoals:
Wanneer een lidstaat van mening is dat hij zich in een crisis- of overmachtsituatie bevindt, kan die lidstaat verzoeken om machtiging tot toepassing van de afwijkingen van de relevante asielprocedureregels en solidariteitsmaatregelen waarin Verordening (EU) 2024/1359 voorziet. Het gaat om de volgende afwijkingen:
Bij solidariteitsmaatregelen kan worden gedacht aan herplaatsingen van asielzoekers, financiële bijdragen, alternatieve solidariteitsmaatregelen of een combinatie daarvan.
De Commissie stelt een uitvoeringsbesluit vast waarin wordt bepaald of de verzoekende lidstaat wordt geconfronteerd met een crisissituatie of een overmachtssituatie (artikel 3, lid 8). Vervolgens stelt de Raad een uitvoeringsbesluit vast waarbij een lidstaat wordt gemachtigd de afwijkingen en solidariteitsmaatregelen toe te passen mits aan de gestelde voorwaarden is voldaan. De Raad besluit op voorstel van de Commissie (artikel 4, lid 3)
De in het uitvoeringsbesluit van de Raad opgenomen afwijkingen en solidariteitsmaatregelen kunnen voor drie maanden worden toegepast. Die periode kan met drie maanden worden verlengd indien de Commissie bevestigt dat de crisis- of overmachtssituatie aanhoudt. Vervolgens kan de Raad door middel van een uitvoeringsbesluit de toepassing van die afwijkingen en solidariteitsmaatregelen met ten hoogste drie maanden verlengen. Die periode kan nogmaals met drie maanden worden verlengd indien de Commissie bevestigt dat de situatie aanhoudt (artikel 5).
