De EU-wetgever mag een onderscheid maken tussen de datum van inwerkingtreding en de datum van toepassing van de door hem vastgestelde regeling. De regeling treedt dan wel al in werking, maar de daadwerkelijke toepassing op particulieren wordt dan uitgesteld tot een latere datum. Die aanpak biedt de lidstaten of de instellingen van de EU de mogelijkheid om te zorgen voor de noodzakelijke uitvoeringsregels of toepassingsformaliteiten. Denk bijvoorbeeld aan de aanwijzing van de nationale autoriteiten die belast worden met de uitvoering van de handeling, of de instelling door de Commissie van een comité ten behoeve van de uitvoering van de handeling (zie C-412/10, Deo Antoine Homawoo, punt 24)
Voorbeeld: In de Algemene verordening persoonsgegevens werd bepaald dat de verordening in werking treedt op de twintigste dag na de publicatie in het Publicatieblad: 25 mei 2016 (artikel 99, lid 1). De verordening is echter pas van toepassing vanaf 25 mei 2018 (artikel 99, lid 2).
Voorbeeld: Een andere aanpak is de constructie die is gekozen in Verordening 883/2004. Volgens artikel 89 moet de wijze van toepassing van deze verordening bij een latere verordening worden vastgesteld. Volgens artikel 91 treedt de verordening in werking op de twintigste dag volgende op die van haar bekendmaking in het EU-Publicatieblad. Zij is echter pas van toepassing met ingang van de datum van inwerkingtreding van de nog vast te stellen toepassingsverordening.
Wanneer een wetgevingshandeling geen datum van inwerkingtreding bevat, maar wel een datum waarop zij van toepassing zal zijn, moet de inwerkingtreding formeel eerst worden vastgesteld aan de hand van de hoofdregels (C-412/10, Deo Antoine Homawoo, punt 30).
De volgende aanwijzingen zijn ontleend aan de EU-handleiding voor de wetgeving (NL, EN, FR):
20.12 Wanneer het nodig blijkt het van toepassing worden van een gedeelte van de bepalingen van een verordening naar een later tijdstip dan dat van de inwerkingtreding van de verordening te verschuiven, moet in die verordening duidelijk worden aangegeven om welke bepalingen het gaat.
Voorbeeld: "Artikel .. [spatie] Deze verordening treedt in werking op de twintigste dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie. Artikel ... is van toepassing met ingang van ..."
20.13 Formuleringen aan de hand waarvan de datum waarop de betrokken bepaling van toepassing wordt niet met zekerheid kan worden bepaald, dienen te worden vermeden.
Voorbeeld: Soms is de handeling onduidelijk over de datum van inwerkingtreding van een bepaling. Zie bijvoorbeeld artikel 24, lid 3, van richtlijn 2009/103/EG: "Het in dit artikel bepaalde treedt in werking (a) nadat tussen de door de lidstaten opgerichte of erkende schadevergoedingsorganen een overeenkomst is gesloten betreffende hun taken en verplichtingen en de wijze van terugbetaling; (b) met ingang van de door de Commissie vastgestelde datum nadat zij zich in nauwe samenwerking met de lidstaten ervan heeft vergewist dat een dergelijke overeenkomst is gesloten en is van toepassing zolang die overeenkomst van kracht is.
