C-116/24 Porcellino Grasso  

Prejudiciële hofzaak 

Zie bijlage voor de verwijzingsuitspraak, en klik hier voor het dossier van het Hof van Justitie (voor zover beschikbaar).

Termijnen: Motivering departement:    15 mei 2024
Schriftelijke opmerkingen:                    1 juli 2024

Trefwoorden: steunmaatregelen; terugvordering

Onderwerp:

-             Verordening (EG) nr. 1974/2006 van de Commissie van 15 december 2006 tot vaststelling van uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 1698/2005 van de Raad inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: artikel 9, lid 13;

-             Verordening (EG) nr. 1698/2005 van de Raad van 20 september 2005 inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO): artikelen 18, 19 en 40;

-             Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie: artikelen 288, 291, 297 en 310;

-             Verordening (EU) nr. 1303/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 houdende gemeenschappelijke bepalingen inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds, het Cohesiefonds, het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling en het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij en algemene bepalingen inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds, het Cohesiefonds en het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij: artikel 143;

-             Verordening (EU) nr. 1305/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling (Elfpo): artikel 33;

-             Verordening (EU) Nr. 1306/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 inzake de financiering, het beheer en de monitoring van het gemeenschappelijk landbouwbeleid: artikel 58.

Feiten:

Verzoekende partij is Porcellino Grasso. De zaak gaat om subsidies die zijn uitgegeven in het kader van het zorgen voor het welzijn van varkens. Porcellino Grasso vordert de nietigverklaring van een besluit van een betalingsinstantie in dit kader, omdat de toegezegde financiële steun hierin werd verlaagd vanwege een eerder gemaakte rekenfout.  Porcellino is van mening dat deze bestuurshandelingen in strijd zijn met de bepalingen van ‘POP 2007-2013’, een uitvoeringsbesluit van de Commissie waarbij het nationale plattelandsontwikkelingsprogramma is gewijzigd. Verwerende partij Roemenië is hieraan verbonden.

Overweging:

De verlaging van het steunbedrag is volgens Porcellino Grasso in strijd met de rechtszekerheid en het vertrouwensbeginsel, omdat de verbintenissen voor de steun aangegaan waren voor een periode van vijf jaar. Volgens de verwijzende rechter is er onduidelijkheid over de uitleg van de toepasselijkheid van het vertrouwens- en het rechtszekerheidsbeginsel, vanwege een verschil in interpretatie tussen het Hof en het Gerecht. Zij oordelen verschillend over de vraag of de genoemde beginselen zich verzetten tegen het verlagen van financiële steun vanwege een rekenfout, in het kader van plattelandsontwikkeling. De verwijzende rechter vraagt daarom om uitleg over de interpretatie van de toepasselijke artikelen.

Prejudiciële vragen:

a) Verzetten de artikelen 288, 291 en 297 VWEU, het Unierechtelijke beginsel dat een besluit van de Europese Commissie rechtsgevolgen sorteert totdat het wordt nietig verklaard – zoals dit beginsel is bekrachtigd in de arresten van het Hof in de zaken C-245/92 P (Chemie Linz/Commissie), C-475/01 (Commissie/Griekenland), C-362/14 , C-533/10 (CIVAD), 314/85 (Foto-Frost/Hauptzollamt Lübeck-Ost), C-644/17 (Eurobolt), en C-199/06 (CELF en Ministre de la Culture et de la Communication) – artikel 9, lid 3, van verordening nr. 1974/2006 en de artikelen 18 en 19 van verordening nr. 1698/2005 zich tegen de praktijk van de Roemeense nationale autoriteiten om interne handelingen vast te stellen in strijd met uitvoeringsbesluit C(2012)3529 final van de Commissie van 25 mei 2012 tot wijziging van het nationale plattelandsontwikkelingsprogramma 2007-2013, of om dit besluit buiten toepassing te laten, terwijl het is gewijzigd noch nietig is verklaard?

b) Kan de nationale rechter, gelet op de algemene verplichting van de lidstaten om het Unierecht na te leven, bij de beslechting van een hem voorliggende zaak rekening houden met de gevolgen en de motivering (overwegingen) van een arrest van het Gerecht van de Europese Unie (van 18 januari 2023, in zaak T-33/21) naar aanleiding van een beroep tot nietigverklaring overeenkomstig artikel 263 VWEU, waarbij een uitvoeringsbesluit van de Commissie in een vergelijkbare zaak is nietig verklaard, indien de nationale rechter zich moet houden aan een uitleggingsarrest van het Hof krachtens artikel 267 VWEU (te weten het arrest van 17 november 2022 in zaak C-443/21) dat echter geen beoordeling bevat van de geldigheid en de gevolgen van de betreffende uitvoeringsbesluiten van de Europese Commissie [besluit C(2012) 3529 final van 25 mei 2012 en besluit 2018/873 van 13 juni 2018] maar slechts een beoordeling van de terugbetaling van financiering bij gebrek aan een besluit van de Commissie ter zake?

c) Vereist het beginsel van staatsaansprakelijkheid dat de Roemeense Staat in een situatie als die van de onderhavige zaak de steunbetalingen aan de begunstigden van maatregel 215 uitkeert ten belope van het bedrag dat is vastgesteld in uitvoeringsbesluit C(2012) 3529 van de Commissie van 25 mei 2012, gedurende de gehele looptijd van hun verbintenissen?

Aangehaalde (recente) jurisprudentie: C-245/92 P Chemie Linz/Commissie; C-475/01 Commissie/Griekenland; C-362/14; C-533/10 CIVAD; C-314/85 Foto-Frost/Hauptzollamt Lübeck-Ost; C-644/17 Eurobolt; C-199/06 CELF en Ministre de la Culture et de la Communication; C-7/56 en C-3/57–C-7/57; C-368/89 Fattoria Autonoma Tabacchi di Città di Castello; C-181/04–C-183/04; C-120/17 Ministru kabinets; C-325/85 Ierland/Commissie; C-257/86 Commissie/Italië; C-30/89 Commissie/Frankrijk; C-362/14; C-152/88 Sofrimport/Commissie; C-46/93 en C-48/93 Brasserie du pêcheur; C-443/21 Avicarvil Farms

Specifiek beleidsterrein: LNV; JenV