C-30/14 Ryanair
Zie bijlage rechts voor de verwijzingsuitspraak Klik hier voor het volledige dossier van het Hof van Justitie
Termijnen: Motivering departement: 7 maart 2014 (Concept-) schriftelijke opmerkingen: 21 maart 2014 Schriftelijke opmerkingen: 21 april 2014 Trefwoorden: auteursrecht (databanken)
Onderwerp Richtlijn 96/9/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 1996 betreffende de rechtsbescherming van databanken, Pb. L 77/20 (DbRL)
Deze zaak gaat tussen verzoekster in cassatie Ryanair, een luchtvaartmaatschappij (‘prijsvechter’) en verweerster PR Aviation die een website exploiteert waarop gegevens van ‘low cost’ luchtvaartmaatschappijen worden verzameld ten behoeve van het luchtruim kiezende consumenten. Verweerster verzamelt de gegevens van de betreffende maatschappijen van de websites van die maatschappijen te raadplegen. Op de website van verzoekster heeft zij zich, door middel van een ‘vinkje’, akkoord verklaard met de algemene voorwaarden van Ryanair, die als volgt aanvangen: “Toegestaan gebruik. U mag deze website uitsluitend gebruiken voor de volgende particuliere en niet-commerciële doeleinden: (enz)”. Ryanair stelt dat verweerster wanprestatie pleegt door in strijd te handelen met de tussen partijen gesloten gebruiksovereenkomst en onrechtmatig handelt door inbreuk te maken op verzoeksters (auteurs-)rechten. Verzoekster vordert dan ook schadevergoeding (dwangsom en winstafdracht). In eerste instantie acht de Rb Utrecht verzoeksters vordering alleen toewijsbaar voor wat betreft de inbreuk op verzoeksters auteursrechten. Verweerster gaat in hoger beroep bij het Hof Ams stellende dat Ryanair geen aanspraak kan maken op de bescherming van de DbRL en de Databankenwet. Het Hof Ams vernietigt het arrest van de Rb op de grond dat Ryanair onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat sprake is van een "substantiële investering" in de gegevensverzameling als vereist voor de bescherming uit hoofde van genoemde RL en Wet. Ook oordeelt het Hof Ams dat het gebruik van verweerster van de (openbare) databank van verzoekster maakt moet worden beschouwd als ‘normaal gebruik’ in de zin van de Auteurswet. De door verzoekster bepaalde voorwaarden zijn een niet toegestane afwijking van dwingendrechtelijke bepalingen in de auteurswet. Verzoekster gaat in cassatie.
De verwijzende NL HR verwerpt verzoeksters eerste middel (beroep op geschriftenbescherming) aangezien de database van Ryanair niet voldoet aan het in het arrest van het HvJEU C-604/10 benadrukte oorspronkelijkheidscriterium. Het tweede middel betreft de aanvaarding van de algemene voorwaarden door verweerster. Het gaat dan met name om de vraag of de beperkingen van de contractsvrijheid die volgen uit de art. 6 lid 1, 8 en 15 DbRL, ook gelden voor databanken die niet in aanmerking komen voor auteursrechtelijke of sui generisbescherming. Hij besluit de volgende vraag aan het HvJEU voor te leggen: “Strekt de werking van de DbRL zich mede uit tot online databanken die niet, op de voet van hoofdstuk II van de Richtlijn, worden beschermd door het auteursrecht en ook niet, op de voet van hoofdstuk III, door een recht sui generis , en wel in die zin dat ook in zoverre de vrijheid om gebruik te maken van dergelijke databanken met (al dan niet overeenkomstige) toepassing van art. 6 lid 1 en 8 in verbinding met art. 15 DbRL, niet contractueel mag worden beperkt?”
Aangehaalde (recente) jurisprudentie: C-604/10 Football Dataco ea Specifiek beleidsterrein: VenJ
