Commissie stelt voor om de regels inzake trans-Europese energienetwerken te herzien

Achtergrond

De in 2013 vastgestelde verordening betreffende trans-Europese netwerken (hierna: TEN-E-verordening) bevat regels voor de  ontwikkeling en interoperabiliteit van trans-Europese energienetwerken. De verordening heeft volgens de Commissie bijgedragen tot de verwezenlijking van de EU-doelstellingen voor het energiebeleid ( artikel 194, lid 1, EU-Werkingsverdrag ), waaronder het stimuleren van energie-efficiëntie, energiebesparing en de ontwikkeling van nieuwe en duurzame energie. Het TEN-E-beleid wordt voornamelijk ten uitvoer gelegd door middel van projecten van gemeenschappelijk belang (hierna: PGB’s).

De uitvoering van de TEN-E-verordening en de PGB's in alle regio's hebben volgens de Commissie geleid tot meer energie-interconnecties in de hele EU. De toename van het aantal energie-connecties heeft onder meer bijgedragen aan een betere marktintegratie en prijsconvergentie in heel Europa.

Herziening van de regels

De Europese Commissie heeft op 15 december 2020 een  voorstel  aangenomen om de EU-regels voor trans-Europese energienetwerken (de TEN-E-verordening ) te herzien. Het doel van de nieuwe verordening is om de Europese grensoverschrijdende energie-infrastructuur beter te ondersteunen en de doelstellingen van de  Europese Green Deal  te behalen.

De vooruitgang van de EU in de richting van een klimaatneutrale economie die op schone energie draait, vereist nieuwe infrastructuur die is aangepast aan nieuwe technologieën. Het TEN-E-beleid ondersteunt deze transformatie via projecten van gemeenschappelijk belang, die moeten bijdragen tot de verwezenlijking van de EU-streefcijfers voor emissiereductie voor 2030. Het uiteindelijk doel is om in 2050 klimaatneutraliteit te bereiken. De nieuwe verordening zal ervoor blijven zorgen dat nieuwe projecten aansluiten bij de doelstellingen inzake marktintegratie, concurrentievermogen en voorzieningszekerheid.

Inhoud van het voorstel

De nieuwe TEN-E-verordening zal volgens de Commissie bijdragen aan de EU-streefcijfers voor emissiereductie door de integratie van hernieuwbare energiebronnen en nieuwe schone energietechnologieën in het energiesysteem van de EU. De nieuwe verordening blijft ervoor zorgen dat regio's die momenteel geïsoleerd zijn van de Europese energiemarkten worden verbonden, bestaande grensoverschrijdende interconnecties worden versterkt en de samenwerking met partnerlanden buiten de EU wordt bevorderd. Verder draagt de nieuwe verordening bij tot de tijdige levering van grensoverschrijdende infrastructuur door manieren voor te stellen om de vergunnings- en toelatingsprocedures te vereenvoudigen en te versnellen.

In het voorstel van de Commissie voor de nieuwe TEN-E-verordening staan de volgende ontwikkelingen centraal:

• alle projecten van gemeenschappelijk belang (PGB’s) moeten voldoen aan verplichte duurzaamheidscriteria  en zich houden aan het beginsel “geen schade berokkenen”, zoals uiteengezet in de Europese Green Deal;
• actualisering van de infrastructuurcategorieën  die in aanmerking komen voor steun via het TEN-E-beleid, waarbij een einde wordt gemaakt aan de steun voor olie- en aardgasinfrastructuur;
• een nieuwe focus op offshore-elektriciteitsnetten  met bepalingen ter bevordering van een meer geïntegreerde planning en uitvoering van infrastructuur aan land en op zee door de invoering van offshore-éénloketsystemen;
• een nieuwe focus op waterstofinfrastructuur
• verbeterde regels ter bevordering van de inzet van slimme elektriciteitsnetten  om de snelle elektrificatie en de opschaling van hernieuwbare elektriciteitsopwekking te vergemakkelijken;
• nieuwe bepalingen voor investeringen in slimme netten  ten behoeve van de integratie van schone gassen (zoals biogas en hernieuwbare waterstof) in bestaande netten;
• blijvende aandacht voor de modernisering van elektriciteitsnetten en -opslag  en van koolstoftransportnetwerken;
• nieuwe bepalingen op het vlak van steun voor projecten die de EU verbinden met derde landen  (projecten van wederzijds belang), die blijk geven van wederzijds voordeel en bijdragen aan de algemene energie- en klimaatdoelstellingen van de EU wat betreft voorzieningszekerheid en decarbonisatie;
• een herzien governancekader  om het infrastructuurplanningsproces te verbeteren en ervoor te zorgen dat het in overeenstemming is met de klimaatdoelstellingen van de EU en de beginselen voor de integratie van energiesystemen, door een intensievere betrokkenheid van belanghebbenden tijdens het hele proces, een versterkte rol van het EU-Agentschap voor de samenwerking tussen energieregulators (ACER) en beter toezicht door de Commissie;
• maatregelen om administratieve procedures te vereenvoudigen,  de uitvoering van projecten te versnellen, de vergunningsprocedures voor PGB's te verkorten teneinde vertragingen te voorkomen bij projecten die de energietransitie faciliteren, en de transparantie en deelname aan raadplegingen te versterken. 

Meer informatie:

• ECER-dossier : Energie
• ECER-bericht : Commissie stelt Europese klimaatwet voor om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn (5 maart 2020)
• ECER-bericht : Europese Raad: klimaatneutrale EU in 2050 (16 december 2019)