EU-verordening over verstorende buitenlandse subsidies aangenomen

Op 23 december 2022 is verordening (EU) 2022/2560 betreffende buitenlandse subsidies die de interne markt verstoren (hierna: de verordening buitenlandse subsidies) in het Publicatieblad van de EU verschenen. Met de verordening buitenlandse subsidies kunnen verstoringen, veroorzaakt door subsidies van niet-EU-landen aan bedrijven die actief zijn op de interne markt van de EU, worden aangepakt. De verordening bevat procedureregels zodat deze subsidies bij grote concentraties en inschrijvingen in grote openbare aanbestedingsprocedures kunnen worden onderzocht.

Op dit moment zijn er wel staatssteunregels op door lidstaten toegekende subsidies, maar is er geen EU-instrument om door niet-EU-landen toegekende subsidies te controleren. De verordening buitenlandse subsidies voorziet daarom in een kader waarmee de Commissie elke door een derde land gesubsidieerde economische activiteit op de interne markt kan onderzoeken.

Onderzoek naar financiële bijdragen

De verordening buitenlandse subsidies biedt drie instrumenten waarmee de Commissie financiële bijdragen van een overheidsinstantie in een derde land kan onderzoeken:

• twee op basis van voorafgaande toestemming – om zich te vergewissen van gelijke concurrentievoorwaarden voor de grootste concentraties en voor inschrijvingen op de grote overheidsaanbestedingen;
• één algemeen instrument voor marktonderzoek naar alle andere marktsituaties en naar kleinere concentraties en aanbestedingen.

Ondernemingen moeten fusies en overnames bij de Commissie melden indien één van de betrokken partijen een omzet in de EU heeft van ten minste 500 miljoen euro en er een buitenlandse financiële bijdrage is van ten minste 50 miljoen euro. Voor aanbestedingen in procedures voor overheidsopdrachten is de drempel voor aanbestedingen vastgesteld op ten minste 250 miljoen euro. Indien een onderneming de aanmeldingsregels niet naleeft, kan de Commissie geldboetes opleggen en de transactie onderzoeken alsof deze was aangemeld.

De Commissie is – uitzonderingen daargelaten – bevoegd om buitenlandse subsidies te onderzoeken die tot 5 jaar vóór de inwerkingtreding van de verordening zijn verleend, indien deze subsidies de interne markt na de inwerkingtreding ervan verstoren.

Net zoals bij de EU-staatssteunregels kan de Commissie, indien zij vindt dat er sprake is van een buitenlandse subsidie en dat deze de mededinging verstoort, een afwegingstoets uitvoeren. Daarmee worden de positieve en negatieve effecten van een buitenlandse subsidie beoordeeld. Indien de negatieve effecten zwaarder wegen dan de positieve, mag de Commissie structurele en niet-structurele herstelmaatregelen opleggen, terugbetaling van de buitenlandse subsidie eisen of ingaan op toezeggingen van de betrokken bedrijven om de verstoring te verhelpen.

Meer informatie:

• ECER-dossier – Handelspolitiek – Non-tarifaire belemmeringen
• ECER-bericht – Politiek akkoord bereikt over verordening verstorende buitenlandse subsidies (1 juli 2022)
• ECER-bericht – Commissie stelt een nieuwe EU-verordening voor om verstoringen op de interne markt door buitenlandse subsidies tegen te gaan (11 mei 2021)
• Persbericht van de Raad