Europese Commissie presenteert nieuw actieplan tegen migrantensmokkel

Het gaat om de mededeling van de Commissie over het nieuwe actieplan tegen migrantensmokkel 2021-2025. Het actieplan werd op 29 september 2021 door de Commissie gepresenteerd.

Achtergrond

Een krachtige Europese reactie op migrantensmokkel binnen en buiten de EU is een essentieel onderdeel van de alomvattende aanpak van migratie, zoals uiteengezet in het nieuwe Asiel- en Migratiepact (zie ook het ECER-bericht over dit pact). Op EU-niveau is volgens de Commissie de nodige vooruitgang geboekt op het gebied van migrantensmokkel. Onder meer door de oprichting van het Europees centrum voor migrantensmokkel van Europol. Ondanks deze vooruitgang blijft migrantensmokkel volgens de Commissie een ernstig probleem dat voortdurend, eensgezind en collectief moet worden aangepakt.

Het vernieuwde EU-actieplan tegen migrantensmokkel (2021-2025) bevat de belangrijkste pijlers en concrete acties die nodig zijn om migrantensmokkel tegen te gaan en te voorkomen. Het actieplan bouwt voort op en bevordert de verdere uitvoering en vernieuwing van de acties die in het kader van het EU-actieplan tegen migrantensmokkel (2015-2020) zijn gelanceerd.

Het vernieuwde actieplan draagt volgens de Commissie bij tot de uitvoering van het nieuwe Asiel- en Migratiepact. Door bij te dragen aan de ontwrichting van criminele organisaties ondersteunt het actieplan ook de doelstellingen van de EU-strategie betreffende de Veiligheidsunie, alsook de EU-strategieën ter bestrijding van de georganiseerde criminaliteit 2021-2025 en ter bestrijding van mensenhandel 2021-2025.

Actieplan tegen migrantensmokkel

In het actieplan tegen migrantensmokkel 2021-2025 worden de volgende acties door de Commissie voorgesteld:

I Versterkte samenwerking met partnerlanden en internationale organisaties ter bestrijding van mensensmokkel

1. Het sluiten van migratiepartnerschappen met belangrijke landen van herkomst en doorreislanden. Migratiepartnerschappen zijn erop gericht om economische kansen te creëren, fatsoenlijk werk te bevorderen en de onderliggende oorzaken van illegale immigratie in de partnerlanden aan te pakken. De bestrijding van migrantensmokkel vormt een belangrijk onderdeel van deze migratiepartnerschappen;
2. Op internationaal niveau vereist de bestrijding van migrantensmokkel een blijvend actief engagement met de Verenigde Naties (VN) en Interpol. Volgens de Commissie moet de EU blijven samenwerken met de werkgroep migrantensmokkel van het United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC).

II Reageren op de instrumentalisering van illegale immigratie door overheidsactoren

Volgens de Commissie vormen de recente ontwikkelingen aan de buitengrens van de EU met Belarus één van de meeste recente voorbeelden van instrumentalisering van illegale immigratie.  

1. De EU-agentschappen – met name Frontex en Europol – moeten hun (operationele) middelen snel kunnen mobiliseren en operationele steun kunnen verlenen om de buitengrenzen van de EU te beschermen;
2. Daarnaast dient de EU op verschillende beleidsterreinen in de betrekkingen met het betrokken derde land consequente maatregelen te nemen. Met name gerichte actie op het gebied van visa, handel, ontwikkelingssamenwerking en/of financiële bijstand.

III Versterking van het rechtskader voor het bestraffen van mensensmokkelaars

De Commissie benadrukt dat een doeltreffendere aanpak en een betere uitvoering van de toepasselijke wettelijke kaders voor het bestraffen van mensensmokkelaars is vereist. In het kader van de EU gaat het onder meer om een verbeterde uitvoering van richtlijn 2002/90 en kaderbesluit 2002/946.

IV Voorkomen van uitbuiting van gesmokkelde migranten

1. De bescherming van migranten verbeteren door de uitvoering van de richtlijn inzake bestrijding van mensenhandel te versterken;
2. De doeltreffendheid van de richtlijn inzake sancties voor werkgevers van illegaal verblijvende derdelanders te verbeteren;
3. Smokkelaars te bestraffen door VN-sancties om te zetten en, waar nodig, gebruik te maken van het EU-sanctieregime voor de mensenrechten;
4. De identificatie van migranten die bescherming nodig hebben (met name kinderen en niet-begeleide minderjarigen) te verbeteren;

V Versterking van de samenwerking en ondersteuning van het werk van rechtshandhavingsinstanties en het gerechtelijk apparaat

1. De Commissie roept de lidstaten op om meer gebruik te maken van het Europees Centrum voor migrantensmokkel van Europol;
2. Daarnaast zal de Commissie in de eerste helft van 2022 een voorstel indienen voor de volledige digitalisering van visumprocedures;

VI Uitbreiding van de kennisbasis

1. Europol en Frontex dienen regelmatig gezamenlijke verslagen over migrantensmokkel op te stellen;
2. De lidstaten dienen de ontwikkeling van nieuwe technologieën te ondersteunen om de kennisbasis inzake illegale immigratie en migrantensmokkel te vergroten.

Meer informatie:

• ECER-dossier- Hulpverlenging bij illegale immigratie en illegaal verblijf