Europese Commissie presenteert verslag over asiel en migratie 2022

Achtergrond

Op 23 september 2020 presenteerde de Europese Commissie het Asiel- en Migratiepact. Het pact omvat een aantal voorstellen voor een doeltreffender terugkeerbeleid, efficiëntere asielprocedures en een nieuw solidariteitsmechanisme voor een eerlijke verdeling van asielzoekers (zie het ECER-bericht over het pact).

De Raad en het Parlement zijn volgens de Commissie goed op weg om vooruitgang te boeken met het pact. In juni 2022 hebben de lidstaten overeenstemming bereikt over onderhandelingsmandaten voor de screeningsverordening en de Eurodacverordening, en besloten zij over te gaan tot uitvoering van het vrijwillige solidariteitsmechanisme (zie het persbericht van de Raad). Daarnaast bereikten de Raad en het Europees Parlement in september 2022 een akkoord over een gezamenlijke routekaart voor het gemeenschappelijk Europees asielstelsel en het Asiel- en Migratiepact.

Op 6 oktober 2022 heeft de Commissie een verslag gepresenteerd, waarin de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van asiel en migratie worden gepresenteerd en waarin de balans wordt opgemaakt van de voortuitgang die het afgelopen jaar is geboekt met het nieuwe Asiel- en Migratiepact.

Belangrijkste bevindingen van het verslag

In het verslag wordt met name aandacht besteed aan de navolgende aspecten:

• Ongekende EU-solidariteit met Oekraïne : Europa heeft onderdak geboden aan miljoenen mensen die de Russische militaire agressie tegen Oekraïne ontvluchtten. Daartoe is de richtlijn tijdelijke bescherming voor het eerst geactiveerd, een solidariteitsplatform in het leven geroepen en een tienpuntenplan voor een gecoördineerde Europese respons uitgevoerd;
• Krachtig beheer van de buitengrenzen : het pact legt sterk de nadruk op het waarborgen van het beheer van de buitengrenzen door de implementatie van de nieuwe IT-architectuur en interoperabiliteit, belangrijke stappen bij het opbouwen van een gemeenschappelijk EU-terugkeersysteem en het handhaven van een strategisch en gestructureerd visumbeleid;
• Samenwerking met internationale partners : het afgelopen jaar heeft de EU nadrukkelijker gestreefd naar wederzijds voordelige samenwerking op het gebied van migratie. De EU is wereldwijd een toonaangevende speler en donor waar het gaat om het verbeteren van de bescherming en bijstand aan gedwongen ontheemden en hun gastgemeenschappen, het redden van levens en het werken aan duurzame oplossingen. Tegelijkertijd is er vooruitgang geboekt op het gebied van terugkeer, overname en grensbeheer en bij de aanpak van smokkelnetwerken. Daarbij werkt de EU samen met belangrijke derde landen in het kader van evenwichtige partnerschappen die recht doen aan de wederzijdse behoeften en belangen;
• Bestrijding van hybride dreigingen : door partners tijdig, vastberaden en eensgezind te benaderen, kan de EU indrukwekkende resultaten boeken, zoals blijkt uit de reactie op de instrumentalisering van migranten door het Belarussische regime.  Door samen te werken met landen van herkomst en doorreis, alsook met luchtvaartmaatschappijen en burgerluchtvaartautoriteiten, bouwde de Commissie een coalitie op om deze hybride aanval tegen te gaan.

Volgende stappen:

Het afgelopen jaar is volgens de Commissie gebleken dat de EU in staat is om op vastberaden en solidaire wijze om te gaan met de voortdurend veranderende uitdagingen en kansen in verband met migratie naar het Europese continent. Als belangrijke volgende stappen roept de Commissie de lidstaten op om het vrijwillige solidariteitsmechanisme toe te passen en roept zij het Parlement en de Raad op:

• de gezamenlijke routekaart uit te voeren en alle voorstellen die ter tafel liggen, uiterlijk in maart 2024 goed te keuren. De Commissie zal dit verslag presenteren tijdens de komende JBZ-Raad, waar de volgende stappen bij de uitvoering van de routekaart zullen worden besproken;
• snel hun standpunt over alle in behandeling zijnde voorstellen vast te stellen;
• snel vooruitgang te boeken bij de onderhandelingen over het vaardigheden- en talentenpakket (de herschikking van de richtlijn betreffende langdurig ingezetenen en de herschikking van de richtlijn gecombineerde vergunning).

De Commissie zal deze inspanningen blijven steunen en voortbouwen op andere punten die in dit verslag aan de orde komen.

Meer informatie:

• Persbericht van de Europese Commissie
• ECER-dossier – Asiel en immigratie