Europese Commissie presenteert voorstel voor een herziening van de richtlijn verpakkingen en verpakkingsafval

Achtergrond

Verpakkingen zijn nodig om goederen te beschermen en te vervoeren. Daarnaast zijn verpakkingen volgens de Commissie echter ook een belangrijk milieuprobleem. Het toegenomen gebruik van verpakkingen in combinatie met lage percentages hergebruik en recycling belemmeren de ontwikkeling van een koolstofarme circulaire economie.

In de conclusies van de Raad van december 2020 werd het voornemen van de Commissie om ervoor te zorgen dat alle verpakkingen tegen 2030 op een economisch haalbare manier herbruikbaar of recycleerbaar zijn en om verpakkingen, oververpakkingen en dus verpakkingsafval te verminderen, toegejuicht. Op 30 november 2022 heeft de Europese Commissie een voorstel voor een herziening van de richtlijn verpakkingen en verpakkingsafval gepresenteerd.

Inhoud van het voorstel

De voorgestelde herziening heeft drie hoofddoelstellingen. Ten eerste, de productie van verpakkingsafval voorkomen. Ten tweede moet recycling van hoge kwaliteit (“gesloten kringloop”) worden gestimuleerd. En ten slotte de behoefte aan primaire natuurlijke hulpbronnen verminderen en een goed functionerende markt voor secundaire grondstoffen tot stand brengen door het gebruik van gerecycleerde kunststoffen in verpakkingen te verhogen door middel van bindende streefcijfers.

• Het hoofddoel is om tegen 2040 per lidstaat per hoofd van de bevolking het verpakkingsafval met 15 procent te verminderen ten opzichte van 2018. Dit zou leiden tot een totale afvalvermindering in de EU van circa 37 procent ten opzichte van een scenario zonder herziening van de wetgeving. Dit zal gebeuren door middel van zowel hergebruik als recycling;
• Om hergebruik of navulling van verpakkingen te bevorderen, zullen bedrijven een bepaald percentage van hun producten aan de consument moeten aanbieden in herbruikbare of navulbare verpakkingen, bijvoorbeeld bij afhaaldranken en -maaltijden of levering in de e-handel. Er zal ook enige standaardisering van verpakkingsformaten en duidelijke etikettering van herbruikbare verpakkingen plaatsvinden;
• Om duidelijk onnodige verpakkingen aan te pakken, zullen bepaalde vormen van verpakking worden verboden, zoals wegwerpverpakkingen voor levensmiddelen en dranken bij consumptie in restaurants en cafés, verpakkingen voor eenmalig gebruik voor fruit en groenten, miniatuurshampooflessen en andere miniatuurverpakkingen in hotels;
• Veel maatregelen zijn erop gericht verpakkingen tegen 2030 volledig recycleerbaar te maken. Dit omvat de vaststelling van ontwerpcriteria voor verpakkingen; statiegeldsystemen invoeren voor plastic flessen en aluminium blikken; en duidelijk maken welke zeer beperkte soorten verpakkingen composteerbaar moeten zijn, zodat de consument deze bij het bioafval kan gooien;
• Ook komen er verplichte percentages gerecycleerd materiaal dat producenten in nieuwe kunststofverpakkingen moeten opnemen. Dit zal ertoe bijdragen dat gerecycleerde kunststof een waardevolle grondstof wordt.

Het voorstel zal de verwarring wegnemen over welke verpakkingen in welke recyclingbak horen. Op elk verpakkingsonderdeel wordt een etiket aangebracht waarop wordt aangegeven waaruit de verpakking is vervaardigd en in welke afvalstroom deze moet eindigen. Op afvalcontainers zullen dezelfde etiketten hangen. Overal in de EU zullen dezelfde symbolen worden gebruikt.

Meer informatie:

• ECER-dossier – Milieu
• Persbericht van de Europese Commissie