Europese Commissie start consultatie over telewerken en recht op thuiswerk

Op 30 april 2024 heeft de Europese Commissie op grond van artikel 154, lid 2, EU-Werkingsverdrag de eerste fase van een raadpleging van Europese sociale partners gelanceerd, waarmee input wil verkrijgen over eerlijk telewerk en het recht om offline te zijn.

Uit een eerdere arbeidskrachtenenquête van de EU blijkt dat het totale aandeel thuiswerkende mensen in de EU de afgelopen jaren bijna is verdubbeld. Werknemers die kunnen telewerken geven daarnaast aan de voordelen, met name de flexibiliteit, duidelijk te waarderen. Meer dan 60 procent van de respondenten van een Eurofound-enquête uit 2022 bevestigt dat zij ten minste een deel van hun arbeidstijd thuis willen werken.

Telewerken biedt mogelijkheden , maar ook uitdagingen. Zoals vragen over hoe de rechten van werknemers in een gedigitaliseerde werkomgeving kunnen worden geëerbiedigd of hoe moet worden omgegaan met een risico op een “always-on”-werkcultuur. Daardoor is ook opgeroepen tot een recht om offline te zijn , om duidelijke grenzen te trekken tussen werk en privéleven.

De raadpleging volgt op de resolutie van het Europees Parlement van 2021, waarin wordt opgeroepen tot een voorstel om deze problemen aan te pakken. Op grond van artikel 225 van het EU-Werkingsverdrag moet de Commissie reageren met een wetgevingsvoorstel, met volledige inachtneming van de beginselen van evenredigheid, subsidiariteit en beter wetgeven.

Ondertussen zijn de Europese bedrijfstakoverkoepelende sociale partners onderhandelingen gestart om hun kaderovereenkomst van 2002 inzake telewerken, met steun van de Commissie, te actualiseren. Omdat de onderhandelingen niet tot resultaat hebben geleid lanceert de Commissie nu de formele raadpleging van de sociale partners in de EU, overeenkomstig de regels en procedures voor wetgeving op het gebied van sociaal beleid (zie ook artikel 153 EU-Werkingsverdrag). De raadpleging loopt tot 11 juni 2024.

Hoewel er momenteel geen wetgeving op EU-niveau bestaat die specifiek telewerken of het recht om offline te zijn regelt, is er EU-wetgeving die ook van toepassing is op de context van telewerken en bepaalde aspecten die verband houden met het recht om offline te zijn. Denk aan het strategisch kader voor gezondheid en veiligheid op het werk 2021-2027 (Mededeling COM(2021) 323; zie ook dit ECER-bericht), de arbeidstijdenrichtlijn (2003/88), de richtlijn betreffende transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden (2019/1152) en het voorstel voor de richtlijn betreffende het evenwicht tussen werk en privéleven voor ouders en mantelzorgers (COM(2017) 253). Daarnaast hebben de diensten van de Commissie in maart 2024 een studie gepubliceerd waarin de sociale, economische en juridische context en tendensen op het gebied van telewerk en het recht om offline te zijn tijdens en in de nasleep van de COVID-pandemie worden onderzocht met het oog op de digitalisering en de toekomst van werk.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier: Arbeidsrecht
ECER-bericht: Europese Commissie brengt verslag uit over uitvoering van de arbeidstijdenrichtlijn door lidstaten (24 maart 2023)