Europese Commissie stelt drie nieuwe inkomstenbronnen voor om de uitgaven van de EU te kunnen financieren
Nieuwsbericht | 03-01-2022
Achtergrond
Het coronaherstelfonds van de EU (NextGenerationEU) is eind 2020 vastgesteld door de EU en mobiliseert tot 750 miljard euro om de economische en sociale schade als gevolg van de Covid-19-pandemie aan te pakken (zie het ECER-dossier over dit fonds). Samen met de langetermijnbegroting van de EU, het meerjarig financieel kader, draagt een totaalbedrag van 1,8 biljoen euro bij aan het economische en sociale herstel van de EU na Covid-19.
Dankzij het coronaherstelfonds kon de Commissie op grote schaal obligaties uitgeven met ruggensteun van de EU-begroting. Daardoor kon de EU schulden aangaan om alle lidstaten te helpen de coronacrisis te bestrijden. Om de leningen te helpen terugbetalen, zijn de EU-instellingen overeengekomen nieuwe eigen middelen van de EU in te voeren. De invoering van nieuwe eigen middelen moet voorkomen dat de terugbetalingen van het coronaherstelfonds leiden tot overmatige bezuinigingen op EU-programma's of buitensporige verhogingen van de bijdragen van de EU-lidstaten.
De nieuwe eigen middelen
Inkomsten uit de handel in emissierechten (ETS)
Het wetgevingspakket Fit for 55 – dat op 14 juli 2021 is gepresenteerd - omvat een herziening van het EU-emissiehandelssysteem (lees ook dit ECER-bericht over het Fit for 55-pakket). In de toekomst zal de handel in emissierechten ook van toepassing zijn op de maritieme sector. Daarnaast zullen er meer luchtvaartemissierechten worden geveild en zal er een nieuw systeem voor gebouwen en wegvervoer worden vastgesteld.
In het kader van het huidige EU-emissiehandelssysteem worden de meeste inkomsten uit de veiling van emissierechten overgeheveld naar de nationale begrotingen. De Commissie stelt voor dat 25 procent van de inkomsten uit de EU-emissiehandel in de toekomst naar de EU-begroting gaat. De inkomsten voor de EU-begroting worden geraamd op gemiddeld ongeveer 12 miljard euro per jaar gedurende de periode 2026-2030 (gemiddeld 9 miljard euro tussen 2023-2030).
Inkomsten die worden gegenereerd uit het mechanisme voor koolstofgrenscorrectie
Het doel van het mechanisme voor koolstofgrenscorrectie, dat de Commissie eveneens in juli 2021 heeft voorgesteld, is het risico op koolstoflekkage te verminderen door producenten in niet-EU-landen aan te moedigen groen te produceren. Voor ingevoerde goederen zal een koolstofprijs worden vastgesteld die overeenkomt met wat betaald zou worden als de goederen in de EU waren geproduceerd.
De Commissie stelt voor om 75 procent van de inkomsten uit dit mechanisme voor koolstofgrenscorrectie aan de EU-begroting toe te wijzen. De inkomsten voor de EU-begroting worden geraamd op gemiddeld ongeveer 1 miljard euro per jaar gedurende de periode 2026-2030 (gemiddeld 0,5 miljard euro tussen 2023-2030).
Inkomsten die voortvloeien uit de hervorming van het internationale kader voor de vennootschapsbelasting
Op 8 oktober 2021 hebben meer dan 130 landen die lid zijn van het inclusief kader inzake grondslaguitholling en winstverschuiving van de OESO/G20, overeenstemming bereikt over een hervorming van het internationale belastingkader. Pijler één van dit akkoord zal het recht om een deel van de zogenaamde restwinsten van 's werelds grootste multinationale ondernemingen te belasten, overhevelen naar de deelnemende landen wereldwijd. De Commissie stelt voor 15 procent van het percentage restwinsten van binnen het toepassingsgebied vallende ondernemingen dat onder de EU-lidstaten wordt herverdeeld, te bestemmen als eigen middelen van de EU. De inkomsten voor de EU-begroting zouden ongeveer 2,5 à 4 miljard euro per jaar kunnen bedragen.
Wetgevingsproces
Om deze nieuwe eigen middelen in de EU-begroting op te nemen, moet de EU twee wetgevingsteksten wijzigen. Ten eerste stelt de Commissie voor het Eigenmiddelenbesluit te wijzigen om de drie voorgestelde nieuwe middelen aan de bestaande middelen toe te voegen (klik hier voor het wetgevingsvoorstel).
Ten tweede stelt de Commissie een gerichte wijziging voor van de verordening betreffende de huidige langetermijnbegroting van de EU voor 2021-2027, ook bekend als het meerjarig financieel kader (de MFK-verordening) (klik hier voor het wetgevingsvoorstel). Door de wijziging is het wettelijk mogelijk al tijdens het huidig MFK te beginnen met de terugbetaling van de leningen voor het coronaherstelfonds. Tegelijkertijd wordt voorgesteld de betreffende MFK-uitgavenplafonds voor de jaren 2025-2027 te verhogen met het oog op de extra uitgaven voor het Sociaal Klimaatfonds.
Het Eigenmiddelenbesluit moet in de Raad met eenparigheid van stemmen worden goedgekeurd, na raadpleging van het Europees Parlement. Het besluit kan in werking treden zodra het door alle EU-lidstaten overeenkomstig hun grondwettelijke vereisten is goedgekeurd. De MFK-verordening moet met eenparigheid van stemmen door de Raad worden goedgekeurd, na goedkeuring door het Europees Parlement.
Volgende stappen
De Europese Commissie zal nu nauw met het Europees Parlement en de Raad samenwerken om de wijzigingen door te kunnen voeren. Daarnaast zal de Commissie uiterlijk eind 2023 een voorstel indienen voor een tweede pakket nieuwe eigen middelen.
Meer informatie
