Expertgroep doet aanbevelingen voor versterking van het EU onderzoeks- en innovatieprogramma

De expertgroep van deskundigen, die hiertoe eerder van de Europese Commissie opdracht kreeg, heeft op 16 oktober 2024 twaalf aanbevelingen aan de Europese Commissie voorgelegd om Horizon Europa, het onderzoeks- en innovatieprogramma van de EU en de opvolger ervan te versterken.

Achtergrond
De groep op hoog niveau (‘high level group’) voor de tussentijdse evaluatie van Horizon Europa bracht 15 onafhankelijke deskundigen uit heel Europa met uiteenlopende achtergronden bijeen. De groep - onder voorzitterschap van Manuel Heitor, voormalig staatssecretaris voor wetenschap, technologie en hoger onderwijs van Portugal – kreeg in december 2023 de opdracht om de Europese Commissie concrete aanbevelingen te doen over de wijze waarop het O&O&I-programma (Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie) van de EU op korte en langere termijn kan worden verbeterd. De aanbevelingen bouwen voort op uitgebreide raadplegingen van belanghebbenden en een breed scala aan bewijsmateriaal en analyses, waaronder externe studies.

De aanbevelingen
Het verslag van de high-level-group, getiteld „Align, Act, Accelerate: Onderzoek, technologie en innovatie ter bevordering van het Europese concurrentievermogen", wijst op de Europese meerwaarde van het EU-kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (Research & Innovation) en doet twaalf aanbevelingen:

1. Een overheidsbrede aanpak aannemen om onderzoek en innovatie af te stemmen op de EU-strategie voor concurrentievermogen en een schone, digitale economie.
2. Het mondiale concurrentievermogen van Europa versterken door impactvol onderzoek, innovatie en scale-ups te stimuleren door middel van een sterker kaderprogramma.
3. Europese toegevoegde waarde leveren via een portfolio van acties gericht op concurrerende excellentie, industrieel concurrentievermogen, maatschappelijke uitdagingen en een sterk onderzoeks- en innovatie-ecosysteem.
4. Een experimentele eenheid oprichten om disruptieve innovatieprogramma's op te zetten met snelle financieringsmogelijkheden, zoals initiatieven in de stijl van ARPA.
5. Concurrerende excellentie versterken door de financiering voor de Europese Onderzoeksraad, de Europese Innovatieraad en de Marie Skłodowska-Curie-acties uit te breiden om toptalent aan te trekken.
6. Oprichting van een raad voor industrieel concurrentievermogen en industriële technologie om investeringen in industrieel onderzoek en innovatie te bevorderen en de relevantie voor strategische autonomie te waarborgen.
7. Vorm een Raad voor maatschappelijke uitdagingen om belangrijke maatschappelijke kwesties aan te pakken, zich aan te passen aan de strategische prioriteiten van de EU en samen te werken met filantropie en het maatschappelijk middenveld.
8. Bouwen aan een inclusief en aantrekkelijk O&O&I-ecosysteem van de EU door langetermijninvesteringen veilig te stellen, universitaire allianties te bevorderen en mede-investeringen van de lidstaten aan te moedigen.
9. Vereenvoudig het programma door de administratieve lasten te verminderen, flexibele financiering te omarmen en aanvraagprocessen te stroomlijnen.
10. Ontwikkelen van een innovatie-inkoopprogramma om industriële schaalvergroting te stimuleren door middel van vraaggestuurde oplossingen.
11. Benader internationale samenwerking met een genuanceerde strategie, waarbij partnerschappen worden afgestemd op specifieke domeinen en wereldwijde geopolitieke overwegingen.
12. Technologie-innovatie voor tweeërlei gebruik optimaliseren door civiele en militaire R&I-programma's afzonderlijk te beheren, waarbij voordelen voor de nationale veiligheid en civiele behoeften worden benut.

Voortbouwend op deze aanbevelingen roepen de onafhankelijke deskundigen op tot een verhoogd, meer gericht en beschermd budget. Volgens hun analyse zou deze investering Europa positioneren als een leider op het gebied van internationale R&I-samenwerking en -governance.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier : Onderzoek en technologie - Horizon Europa