Inschrijving in het transparantieregister wordt verplicht voor belangenvertegenwoordigers bij EU-instellingen

Achtergrond

Artikel 11, leden 1 en 2 van het EU-Verdrag bepaalt dat de EU-instellingen een open, transparante en regelmatige dialoog met representatieve organisaties en het maatschappelijk middenveld moeten voeren. Die dialoog stelt belanghebbenden in staat om hun standpunt kenbaar te maken over beslissingen die op hen van invloed zijn en draagt daardoor bij aan de empirische onderbouwing van beleidsvoorstellen van de EU-instellingen.

In het kader van die dialoog is transparantie van groot belang. Transparantie stelt burgers in staat om de activiteiten van belangenvertegenwoordigers te volgen en zich bewust te worden van de mogelijke invloed van deze vertegenwoordigers op het EU-beleid. Een dergelijke transparantie kan het best worden gewaarborgd door middel van een gedragscode met regels en beginselen die moeten worden nageleefd door belangenvertegenwoordigers die zich laten inschrijven in een transparantieregister .

Het Europees Parlement en de Europese Commissie hebben in 2011 het transparantieregister voor belangenvertegenwoordigers opgericht (zie akkoord van 2011 ). De voorschriften met betrekking tot dit register zijn in 2014 gewijzigd (zie akkoord van 2014 ). Op 20 mei 2021 ondertekenden het Europees Parlement, de Raad en de Europese Commissie een nieuw Inter-Institutioneel Akkoord (IIA) over het transparantieregister.  

Belangenvertegenwoordigers moeten voortaan ingeschreven staan in het transparantieregister om de belangenvertegenwoordigingsactiviteiten te verrichten die in artikel 3 van het IIA worden genoemd. Dit wordt ook wel het conditionaliteitsbeginsel genoemd ( artikel 5 en artikel 2, onder h van het IIA ). Voorheen werden belangenvertegenwoordigers ‘geacht’ in het transparantieregisters ingeschreven te staan, maar gold geen verplichting daartoe.

Het staat de Raad, het Europees Parlement en de Commissie vrij om nadere transparantiemaatregelen vast te stellen. Zo heeft de Raad een besluit aangenomen over de regels voor contacten tussen het secretariaat-generaal van de Raad en belangenvertegenwoordigers. Dit besluit omvat nieuwe regels, zoals de voorwaarde dat belangenvertegenwoordigers in het transparantieregister ingeschreven moeten staan om hoger personeel van het secretariaat te kunnen ontmoeten, om aan thematische briefings en openbare evenementen van het secretariaat te kunnen deelnemen en om de Raadsgebouwen te mogen betreden.

Meer informatie:

• Persbericht van de Raad
• Politieke verklaring van de Raad, Commissie en Parlement
• ECER-pagina – Openbaarheid
• ECER-pagina – Interinstitutionele akkoorden en gemeenschappelijke verklaringen