Permanente EU-defensiesamenwerking van start

Op 11 december 2017 heeft de Raad een besluit tot instelling van permanente gestructureerde samenwerking (PESCO) vastgesteld, minder dan een maand na ontvangst van een gezamenlijke kennisgeving door de lidstaten van hun voornemen om deel te nemen. Het besluit is onmiddellijk in werking getreden.

De 25 lidstaten die aan PESCO deelnemen zijn: België, Bulgarije, Cyprus, Estland, Finland, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Hongarije, Italië, Ierland, Kroatië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië en Zweden. Denermarken, Malta en het Verenigd Koninrkijk doen niet mee. Ook neutrale landen als Ierland, Zweden en Oostenrijk nemen deel.

Op 13 november 2017 ondertekenden de ministers van 23 lidstaten een gezamenlijke kennisgeving over de permanente gestructureerde samenwerking (PESCO) en overhandigden deze aan de hoge vertegenwoordiger en de Raad. Op 7 december 2017 hebben Ierland en Portugal ook kennis gegeven van hun besluit om zich bij PESCO aan te sluiten.

De permanente gestructureerde samenwerking op het gebied van het veiligheids- en defensiebeleid is ingevoerd door het Verdrag van Lissabon. Het voorziet in de mogelijkheid dat een aantal EU-lidstaten nauwer samenwerken op het gebied van veiligheid en defensie. Dit permanente kader voor defensiesamenwerking zal de lidstaten die bereid en in staat zijn om gezamenlijk defensievermogens te ontwikkelen, te investeren in gezamenlijke projecten en de operationele paraatheid en bijdrage van hun strijdkrachten te vergroten.

In het besluit van de Raad tot oprichting van PESCO wordt uiteengezet:

•  de lijst van deelnemende lidstaten
•  de lijst van ambitieuze en meer bindende gemeenschappelijke verbintenissen die de deelnemende lidstaten zijn aangegaan, met inbegrip van "regelmatig in reële termen toenemende defensiebegrotingen om de overeengekomen doelstellingen te bereiken".
• de PESCO-governance, met een overkoepelend niveau dat de samenhang en de ambitie van de PESCO behoudt, aangevuld met specifieke bestuursprocedures op projectniveau
• administratieve regelingen, met inbegrip van secretariaatstaken voor PESCO op projectniveau en financiering

De lidstaten die aan PESCO deelnemen, hebben tegelijk met de vaststelling van het besluit tot oprichting van PESCO ook een verklaring aangenomen. In de verklaring wordt het politieke akkoord verwelkomd waarin een eerste lijst van 17 in het kader van PESCO uit te voeren projecten wordt vastgesteld. De projecten hebben betrekking op gebieden als opleiding, capaciteitsontwikkeling en operationele paraatheid op defensiegebied. Deze eerste projecten zullen naar verwachting begin 2018 formeel door de Raad worden goedgekeurd.
Volgende stappen

Het besluit tot oprichting van PESCO bepaalt dat de Raad, met eenparigheid van stemmen van de vertegenwoordigers van de lidstaten die aan PESCO deelnemen, verdere besluiten en aanbevelingen op een aantal gebieden zal aannemen, onder meer met het oog op de oprichting van PESCO:

• de lijst van projecten die in het kader van PESCO moeten worden ontwikkeld (verwacht begin 2018)
• een gemeenschappelijke reeks governance-regels voor projecten, die voor individuele projecten kunnen worden aangepast
• de algemene voorwaarden waaronder derde landen kunnen worden uitgenodigd om aan afzonderlijke projecten deel te nemen.

Meer info:

• Besluit tot instelling van permanente gestructureerde samenwerking (PESCO) en tot vaststelling van de lijst van deelnemende lidstaten
• Verklaring van de aan PESCO deelnemende lidstaten over PESCO-projecten

• PESCO: Nauwere defensiesamenwerking tussen EU-landen eind dit jaar van start (ECER 13 november 2017)

• EU-samenwerking op het gebied van veiligheid en defensie