Politiek akkoord bereikt over voorstel voor een Verordening mediavrijheid

Het gaat om het akkoord dat het Europees Parlement en de Raad op 14 december 2023 hebben bereikt over het voorstel van de Europese Commissie uit september 2022 voor een Verordening mediavrijheid (zie ook dit ECER-bericht).

Het bereikte akkoord moet nu formeel worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad. Wanneer de verordening in het Publicatieblad van de Europese Unie is bekendgemaakt, zal zij bindend zijn in al haar onderdelen en na 15 maanden rechtstreeks van toepassing worden in alle lidstaten.  

De Europese verordening inzake mediavrijheid beoogt:

• de redactionele onafhankelijkheid te beschermen. Lidstaten zullen verplicht zijn de redactionele vrijheid van aanbieders van mediadiensten daadwerkelijk te eerbiedigen en tegelijkertijd worden journalistieke bronnen beter beschermd, onder meer tegen het gebruik van spyware;
• de onafhankelijke werking van de publieke media te waarborgen. Er zullen onder meer toereikende, duurzame en voorspelbare financiële middelen dienen te worden uitgetrokken en bij de benoeming van hoofden of raad van bestuur van publieke media is meer transparantie nodig;
• transparantie in verband met de eigendom van media te waarborgen door gerichte openbaarmakingsvereisten op te leggen (informatie zoals wettelijke benaming, contactgegevens, eigendom);
• voortbouwend op bestaande EU-regels, te voorzien in waarborgen tegen ongerechtvaardigde verwijdering van media-inhoud door zeer grote onlineplatforms, voor gevallen waarin deze ingevolge de DSA (Digitale dienstenverordening) aangewezen platforms deze inhoud – wanneer deze volgens de regels van de kunst is geproduceerd – onverenigbaar achten met hun voorwaarden;
• een recht in te voeren om het media-aanbod aan te passen op apparaten en interfaces, zoals verbonden tv's, waardoor gebruikers de standaardinstellingen volgens hun eigen voorkeuren kunnen veranderen;
• ervoor te zorgen dat de lidstaten een beoordeling opstellen van de gevolgen die belangrijke concentraties op de mediamarkt hebben voor de pluriformiteit van de media en de redactionele onafhankelijkheid door middel van pluriformiteitstests;
• te zorgen voor een transparantere methode van publieksmeting voor aanbieders van mediadiensten en adverteerders, om het risico op kunstmatig verhoogde of vertekende publieksgegevens te beperken;
• vereisten vast te stellen voor de toewijzing van overheidsreclame aan aanbieders van mediadiensten en onlineplatforms, om transparantie en non-discriminatie te waarborgen.

In het kader van de Europese verordening mediavrijheid zal een nieuwe onafhankelijke Europese raad voor mediadiensten worden opgericht. Deze zal bestaan uit nationale media-autoriteiten of -organen en wordt bijgestaan door een secretariaat van de Commissie. Deze raad zal de doeltreffende en consistente toepassing van het EU-wetgevingskader voor media bevorderen, onder meer door adviezen over de impact van concentraties op de mediamarkt die de werking van de interne markt voor mediadiensten kunnen beïnvloeden. Ook ondersteunt de raad de Commissie om richtsnoeren op te stellen inzake mediaregelgeving. De raad zal ook maatregelen coördineren met betrekking tot media van buiten de EU die een risico vormen voor de openbare veiligheid, en zal een gestructureerde dialoog organiseren tussen zeer grote onlineplatforms, de media en het maatschappelijk middenveld.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier: Audiovisueel en mediabeleid