Stand van zaken na eerste honderd dagen van notificatieplichten onder de FSR bekendgemaakt

De kennisgevingsverplichtingen voor overheidsopdrachten met een hoge waarde in het kader van de Verordening Buitenlandse Subsidies (Foreign Subsidy Regulation (FSR)) zijn op 12 oktober 2023 ingegaan (zie onder meer dit ECER-bericht). De Verordening beoogt om marktverstorende buitenlandse subsidies te voorkomen. Achtergrondgedachte bij de Verordening is dat op het gebied van overheidsopdrachten subsidies uit derde landen de ontvangers een oneerlijk voordeel kunnen geven bij het verkrijgen van overheidsopdrachten in de EU. De FSR stelt de Europese Commissie daarom in staat onderzoek te doen naar financiële bijdragen van niet-EU-landen aan bedrijven die actief zijn in de EU, om eerlijke en niet-verstoorde marktvoorwaarden te garanderen.

In de eerste honderd dagen na ingang van de notificatieverplichtingen onder de FSR heeft de Europese Commissie meer dan 100 aanmeldingen ontvangen (dat wil zeggen, kennisgevingen of verklaringen dat er niets te melden valt). De Commissie acht het nog steeds nodig om meer bekendheid te geven aan de FSR.

Rol van ondernemers
De FSR verplicht ondernemers die deelnemen aan een aanbestedingsprocedure met een opdrachtwaarde van ten minste 250 miljoen euro om alle buitenlandse financiële bijdragen van ten minste 4 miljoen euro die zij ontvangen van niet-EU-landen te melden. Als de waarde van de opdracht 250 miljoen euro of meer is, maar de ontvangen buitenlandse financiële bijdragen niet meer dan 4 miljoen euro per niet-EU-land bedragen, hoeven ondernemers alleen een eenvoudige verklaring in te dienen.

De ondernemer moet de kennisgeving of verklaring bij de aanbestedende dienst indienen wanneer hij de inschrijving indient. Bij een meerfasenaanbesteding moet de verklaring zowel bij de aanvraag tot deelname als bij de definitieve inschrijving worden ingediend. Als de overheidsopdracht in percelen is verdeeld, moet een kennisgeving worden gedaan als de totale waarde van alle percelen waarop de inschrijver inschrijft 125 miljoen euro of meer bedraagt.

Om het indienen en beoordelen van aanmeldingen en verklaringen te vergemakkelijken, kunnen ondernemers gebruikmaken van het daartoe bestemde eForm, een online tool die helpt om de aanmelding in het juiste formaat en met de juiste inhoud op te stellen. De tool vereist registratie en gebruik van de authenticatiedienst EU Login.

De Europese Commissie biedt informele en vrijwillige gesprekken aan voorafgaand aan de aanmelding met ondernemers die behoefte hebben aan verduidelijking over wat ze moeten indienen, voordat ze de formele aanmelding naar de aanbestedende dienst sturen. Ook worden ondernemers uitgenodigd om de Europese Commissie te informeren over vermoedens van niet-aangemelde buitenlandse subsidies die concurrenten ontvangen.

Rol van aanbestedende diensten
Wanneer een openbare aanbesteding een contractwaarde van minstens 250 miljoen euro heeft, moet de aanbestedende dienst die verantwoordelijk is voor de procedure ervoor zorgen dat alle deelnemers samen met hun inschrijving een kennisgeving of een verklaring indienen. Deze aanmeldingen worden onmiddellijk doorgestuurd naar de Europese Commissie voor beoordeling, waarbij gebruik wordt gemaakt van EU Send voor beveiligde digitale communicatie.

De ontvangst van de indiening door de Commissie markeert het begin van de 20 dagen durende voorafgaande beoordeling. Tijdens deze periode kunnen de aanbestedende diensten doorgaan met de evaluatie van de inschrijvingen en andere noodzakelijke handelingen voor de aanbestedingsprocedure. De aanbestedende dienst kan echter de opdracht niet aan een ondernemer gunnen voor het einde van de voorafgaande beoordeling.

Aanbestedende diensten die belast zijn met een procedure die onder de FSR valt worden aangemoedigd om, met het oog op naleving en gelijke kansen voor ondernemers:
- inschrijvers in de aankondiging van de opdracht of in de aanbestedingsdocumenten te informeren over hun kennisgevingsverplichting wanneer de drempel voor kennisgeving is bereikt;
- ondernemers die deelnemen aan openbare aanbestedingen onmiddellijk te verzoeken een kennisgeving in te dienen wanneer geen kennisgeving of verklaring bij de inschrijving is ontvangen.

De Europese Commissie organiseert een bewustmakingscampagne om de FSR en de effectieve toepassing ervan te promoten.  De diensten van de Commissie zullen de komende tijd de relevante nationale contactpunten ontmoeten om de uitvoering van de FSR-kennisgevingsverplichtingen met betrekking tot openbare aanbestedingsprocedures te bespreken. Ook zal de Europese Commissie in de tweede helft van februari 2024 een workshop organiseren met leden van het Industriële Forum om marktdeelnemers vertrouwd te maken met de FSR en de voordelen ervan.

Meer informatie:
Nieuwsartikel Europese Commissie
Website Europese Commissie: praktische informatie over aanbesteden- FSR
ECER-dossier: Aanbestedingen
ECER-dossier: Handelspolitiek