Grensbeheer

Grensbeheer

Op deze pagina:

Inleiding

Artikel 77, lid 2, sub d, EU-Werkingsverdrag geeft de EU de bevoegdheid om een geïntegreerd systeem van het beheer van de buitengrenzen in te voeren. Het beleid van de EU inzake buitengrenzen heeft betrekking op grensbewaking en het beschermen en redden van mensenlevens. De grensbewaking draagt bij aan het voorkomen van onrechtmatige grensoverschrijding, de bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit en de aanhouding van personen die onrechtmatig het grondgebied binnenkomen.

Naar boven

Europese grens en kustwacht

De Europese grens- en kustwacht (verordening 2019/1896) wordt gevormd door het Europees Grens- en kustwachtagentschap (beter bekend als Frontex) en de nationale autoriteiten die met het grensbeheer belast zijn. Onder deze nationale autoriteiten valt ook de kustwacht, voor zover zij taken op het gebied van het grenstoezicht uitvoeren. Het voornaamste doel van de Europese grens- en kustwacht is de totstandkoming van een geïntegreerd beheer van de buitengrenzen. Het beheer van de buitengrenzen vormt een gedeelde verantwoordelijkheid van Frontex en de nationale autoriteiten. Om deze samenwerking mogelijk te kunnen maken voorziet de verordening in een gemeenschappelijk gebruik van informatie, systemen en capaciteiten.

Frontex

Het Europees Grens- en kustwachtagentschap (Frontex) ziet onder meer toe op de effectieve werking van het grenstoezicht aan de buitengrenzen. Daarnaast verleent Frontex technische en operationale bijstand aan lidstaten door middel van gezamenlijke operaties en snelle grensinterventies. Ook ziet Frontex toe op de praktische uitvoering van maatregelen bij een dringende situatie aan de buitengrenzen. Tenslotte is Frontex betrokken bij de opsporings- en reddingsoperaties van personen in nood op zee en bij de organisatie, uitvoering en coördinatie van terugkeeroperaties en -interventies.

In 2019 werd het mandaat van Frontex uitgebreid. Frontex zal de beschikking krijgen over een permanent korps van 10.000 grenswachters.  Deze grenswachters zijn afkomstig van Frontex of worden door de lidstaten gedetacheerd. Het korps moet uiterlijk in 2027 10.000 krachten kennen.

In verordening 656/2014 worden specifieke regels neergelegd voor de bewaking van de zeebuitengrenzen. Deze regels maken het mogelijk dat zee-, land- en luchteenheden van een bepaalde lidstaat aan de zeegrens van andere lidstaten of op volle zee grensbewakingsactiviteiten kunnen verrichten. De coördinatie van deze operationale samenwerking tussen de EU-lidstaten ligt in handen van Frontex. In het kader van deze verordening is het voor Frontex ook mogelijk om samen te werken met naburige derde landen.

Zie ook de onderstaande berichten van het ECER:

  • ECER-bericht: Europese Commissie presenteert een mededeling met strategie voor geïntegreerd grensbeheer en aanbeveling voor terugkeerbesluiten (24 maart 2023)
  • ECER-bericht: Grens- en kustwacht wordt versterkt met permanent korps van 10.000 personen (9 december 2019)
  • ECER-bericht: EU-grens en kustwachtagentschap van start (6 oktober 2016)
  • ECER-bericht: Europese grenswacht: Raad bevestigt akkoord met Parlement (23 juni 2016)
  • ECER-bericht: Europese grens- en kustwacht voor de bescherming van de Europese buitengrenzen (5 januari 2016)

Naar boven

Eurosur

Het Europese grensbewakingssysteem (verordening 1052/2013) - beter bekend als Eurosur - voorziet in de informatieuitwisseling tussen de nationale autoriteiten van de lidstaten en Frontex. Eurosur moet het reactievermogen aan de buitengrenzen van de EU verbeteren. De lidstaten dienen nationale coördinatiecentra op te richten om de informatie-uitwisseling en de samenwerking tussen de lidstaten enerzijds en de lidstaten en Frontex anderzijds te versterken. Om deze nationale coördinatiecentra goed te kunnen laten functioneren moeten de nationale autoriteiten, die een rol spelen bij de bewaking van de buitengrenzen, binnen deze nationale centra samenwerken.

Eurosur heeft mede tot doel om te voorkomen dat migranten, die zich door middel van kleine en niet-zeewaardige vaartuigen richting de EU verplaatsen, tijdens hun overtocht verdrinken.

  • ECER-bericht: Europese Commissie komt met strategie interne veiligheid (24 november 2010)

Naar boven